De Incarnatione Domini Contra Nestorum

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Diximus libro primo haeresin illam Pelagianae haereseos . discipulam atque imitatricem id omnibus modis temptasse atque [*]( . 141 Ps. 117, 27. 16] Phil. 2,10-11. ) [*]( 2 illi dei filium qui M 3 negabant Mav ut] et pi 5 deum et Christum Mo 7 discindis] dissecans M 8 disceruens M credere NiMI 9 quam ut ea ipsa qua se M 10 scitote enim Nv scito eniin p: cf. U, 7, 3 12 et post utique om. Np 13 est om. M in mundum Mv 15 huic ergo Np huic confitere Np hunc confitere huuc dilige M 16 quandoque p genus N flectetur Mpv 17 et terrestrium v 19 nelis nolis ... 20 dei patris om. Np 20 Christus om. M perfecta confessio M 22 confiteri. Explicit liber quartus NMp Incipit de incarnatione xpi liber V. N Incipit liber quintus Mp 24 heresim Mp 25 dispulam p unmitatricem id omnimodis M ) [*]( XVII. Cass. 1. ) [*]( 27 )

302
pugnasse, ut dei filius, dominus Iesus Christus, natus ex uirgine, homo tantummodo solitarius crederetur, et arrepta postmodum uirtutis uia id eum pie ac religiose uiuendo obtinuisse, ut dignus per hanc uitae sanctimoniam fieret cui se maiestas diuina sociaret, ac sic exclusa ab eo penitus sacrae originis dignitate sola ei tantummodo meritorum relinqueretur electio, id annitentes utique ac laborantes, ut eo quasi in plebem omnium misso et uelut in turbam humani generis aggregato id per bonorum actuum conuersationem mereri omnes homines posse dicerent, quidquid bene uiuendo ille meruisset: pestifera scilicet ac letalis assertio, quae et deo uera derogans et hominibus falsa promittens in utroque nefandi esset damnabilisque mendacii, dum et sacrilegii iniuria deum afficit et homines in spem falsae praesumptionis inducit, peruersissima scilicet atque impiissima assertione mortalitati donans quod non erat, deo tollens quod erat.

huius ergo mortiferae ac perniciosae prauitatis haec quae nunc orta est recens haeresis quasi rediuiuos quodammodo suscitans cineres in ueteribus fauillis nouum mouit incendium: solitarium quippe hominem natum esse asserit dominum Iesum Christum. et ideo quid necesse est ut requiramus, an in consequentibus eius peruersitatis sit quae est in capite ipso sceleris unius? superfluum quippe est expectare in posterioribus qualis sit, quae expectandi omnino causas iam in principio non reliquit. quae enim ratio est explorare, an in similitudinem superioris haereseos eadem promittat homini, quae, quod immanissimum scelus est, eadem tollit deo, ita ut paene impium sit, cum uideamus quid praecesserit, requirere quid sequatur? quasi uero aliqua in consequentibus causa afferri possit, qua se probet non esse impium qui negauerit deum.

ait ergo, ut saepe iam diximus, noua. haeresis, dominum Iesum [*]( 2 tantumodo M arepta Np 3 pie religioseque Mv optinuisse p 6 tantumodo M 7 eo] et M 8 uelud Np turba M 11 et antc deo om. Np 12 nefandi esset] execrabilis est M dampnabilisque NMp damnabilis av 13 sacrilegi N affecit N hominem Mx in spem p: in ape M, om. N 16 perniciosae ac mortiferae Mv 19 esse om. p 22 exspectare p forl. spectare et 23 spectandi scribendum 25 simili. tudine M homini om. M 27 pene NMp quid] que p 28 aliqua uero p 30 dSm rirfii p )

303
Christum hominem tantummodo solitarium ex uirgine natum esse, et ideo Mariam Christotocon, non theotocon esse appel- landam, quia sit Christi mater, non dei. addit praeterea sacrilegae assertioni quam praua argumenta tam friuola, dicens: nemo anteriorem se parit. quasi uero unigeniti dei natiuitas a prophetis praedicta, a saeculis praenuntiata humanis sit tractanda aut aestimanda rationibus, aut uero ipsa, quisquis es, o haeretice, cui de partu suo calumniaris, uirgo Maria propriis hoc quod actum est egerit consummaritque uirtutibus, ut ei in tanta re ac tanto opere imbecillitas obiciatur humana.

si quid itaque in hac re per hominis opus actum est, humanas quaere rationes: si autem totum, quod actum est, dei uirtus est, quid inpossibilitatem spectas humanam, ubi efficientiam uides esse diuinam? sed de hoc tamen plenius postea. nunc quod paulo ante ordiri coepimus exequamur, ut omnes sciant te in Pelagianis cineribus ignes quaerere et nouis sacrilegiorum flatibus fauillas ueteres excitare.

Dicis ergo Christum hominem tantummodo solitarium natum esse. hoc utique et illa quam in primo libro euidenter ostendimus Pelagianae impietatis haeresis praedicauit, Christum hominem tantummodo solitarium natum esse. addis praeterea dominum ipsum omnium Iesum Christum theodochon ima ginem appellandum, id est non deum, sed susceptorem dei, scilicet ut eum non propter se, quia sit deus, sed quia deum in se suscipiat, honorandum putes. hoc utique etiam illa quam ante dixi haeresis asserebat, Christum non propter se colendum, uidelicet quia deus esset, sed quia bonis ac piis actibus deum in se habere meruisset.

ergo uides Pelagianum te uirus uomere, Pelagiano te spiritu sibilare. unde conuenit ut de te non tam [*]( 2 maria N christothocon M 3 addidit M 6 a ante prophetis om. N1 praedicata M 7 extimanda M 8 0] v cras. m p hereticao N 9 consumaritque NMp 10 obicietnr Nl obiceretur p 12 querere p 13 quod M expectas M 15 ordire M 16 pelagioia N1 \'ignis N1 19 euidontcr om. Np 21 hominem uidelicet tantummodo M 22 deum Np theotochon N theotocon Mp imaginemj magis Np 23 sumtorem a 24 preter Nl quia ante eit] quasi Npa 25 auscepiat p\' putas M(?)v ) [*]( 27* )

304
iudicandum quam iudicatum esse uideatur, quia, cum eiusdem erroris sis, necesse est eiusdem quoque etiam damnationis esse credaris: ut non dicam interim illud, quod imperiali statuae deum comparans in tantam sacrilegii impietatem ac blasphemiam prorupisti, ut recte admodum etiam Pelagium ipsum, qui paene omnes impietate uicerit, hac amentia uicisse uidearis.

Ais ergo Christum theodochon imaginem appellandum id est non propter se eum, quia sit deus, sed quia deum in se susceperit honorandum. hoc modo ergo nihil inter eum et omnes qui fuerunt sanctos homines esse asseris, quia omnes utique sancti homines deum in se habuerunt, siquidem et in patriarchis deum fuisse et in prophetis deum locutum non ignoramus.