De Incarnatione Domini Contra Nestorum

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Sed his omissis, quae explicari ideo nullo modo possunt, quia, sicut inmensitas beneficiorum illius, ita et relatio modum non habet, tempus est ut fortissimum de eo ac manifestissimum testem eius Paulum apostolum consulamus: fidelissime enim nobis omnia de deo potest dicere, de cuius semper pectore locutus est deus. testatur ergo in hunc modum de gratia atque aduentu domini dei nostri missus ad destruendum gentiliciae superstitionis errorem electus gentium magister: apparuit, inquit, gratia dei saluatoris nostri omnibus hominibus, erudiens nos, ut abnegantes impietatem et saecularia desideria sobrie et pie et iuste uiuamus in hoc saeculo, expectantes beatam spem et aduentum gloriae magni dei et saluatoris nostri Iesu Christi.

apparuit, [*]( 1] L c. 25] Tit. 2,11—13. ) [*]( 1 affigit N affig M 4 quaeres M 5 dum nTm M 8 et illic ost propheta om. N 9 priusitlic om. a 12 humunitas px 10 amoris]honoris Npa 22 dicere potcst Mv de] he M eυ 2-1 distitnendum M gentilicae N gentiliace p 25 appaniit] apostoli pauli testimonia margo N 26 nostri om M 28 scio Np: mundo Mv 30 aparuit N ) [*]( IXVII. Cass. 1. ) [*]( S4)

254
inquit, gratia dei saluatoris nostri. bene congruo ad ostendendum nouae gratiae et generationis aduentum sermone usus est. dicens enim apparuit ortum nonas gratiae ac natiuitatis expressit, quia exinde apparere donum gratiae no e coepit, ex quo deus in mundo natus apparuit. digna ergc» et congrua hanc nouae gratiae lucem uerbi proprietate quasi digito indicante monstrauit. hoc enim rectissime apparuisse dicitur, quod subita quasi apparitionis luce monstratur, sicut in euangeliis apparuisse stellam magis orientalibus legimus, et in Exodo apparuit, inquit, Moysi angelus in igne flammae rubi.

in omnibus enim et his et aliis uisionibus sacris hoc utendum uel maxime uerbo scriptura existimauit, ut apparuisse haec diceret, quae insolita claritate fulgerent. ita ergo \' et apostolus sciens aduentum caelestis gratiae, quae ortu sacrae natiuitatis apparuit, uerbo eam fulgidae apparitionis expressit, ut apparuisse utique id diceret quod nouae lucis splendore radiaret. apparuit ergo gratia dei saluatoris nostri. numquid causari hic aliquid quasi de ambiguitate nominum potes, ut dicas aliud esse Christum, aliud deum, ut saluatorem a maiestate nominis sui distrahas et dominum a diuinitate secernas?

ecce hic uas dei ex deo loquitur et apparuisse ex Maria gratiam dei euidentissima praedicatione testatur. ac ne forte non ex Maria deum apparuisse diceres, nomen statim addidit saluatoris, scilicet ut eum natum ex Maria deum crederes, quem saluatorem natum negare non possis, iuxta illud quia natus est uobis hodie saluator. o admirabilem et= uere a deo datum gentibus magistrum, qui sciens futuram hanc= haereticae prauitatis insaniam, quae in litem uocabula dei uerteret et calumniari deo de suis nominibus non timeret, ne= saluatoris uocabulum haereticus a diuinitate secerneret, nomen [*]( 10] Ex. 3, 2. 17] Tit. 2, 11. 26] Luc. 2,11. ) [*]( 1 nn lliu ipi M 4 et inde p nouae om. M 5 dignam d 6 con—— gruam p 9 orientali M 10 mosi N moisi p 11 et cmte his om. 16 id om. M 17 aparuit N 19 potest Mp 21 uas] uir p 22 eae— dentissima N* 23 dicens a 24 eum esse natum Mp 25 posse= ixta p 26 nobis p ainmirabilem N mirabilem M 27 nascituram 29 calumpniari Mp )

255
dei ante praemisit, scilicet ut praemissum dei nomen omnia i sibi quae sequerentur nomina uindicaret neque ullus in sequentibus solitarium esse hominem Christum crederet, quem in primo statim uocabulo deum esse didicisset.

expectantes, inquit idem apostolus, beatam spem et aduentum gloriae magni dei et saluatoris nostri Iesu Christi. uidit profecto ille diuinae sapientiae doctor ad insidiosas calliditatis diabolicae captiones simplicem tantummodo non sufficere doctri- nam, nisi sanctam fidei praedicationem munimine cautionis armasset. et ideo, cum superius nomen dei saluatorisque posuisset, hic addidit Iesu Christi, scilicet ne ad significandum dominum Iesum Christum sufficere tibi forsan nomen solum non crederes saluatoris et non eundem Iesum Christum deum esse intellegeres, quem saluatorem deum esse cognosses. quid ergo ait?

expectantes, inquit, beatam spem et aduentum gloriae magni dei et. saluatoris nostri Iesu Christi. nihil hic de nominibus domini nostri deest: et deum hic et saluatorem m et Iesum et Christum uides. sed omnia haec uidens omnia esse in deo perspicis. audisti enim deum, sed saluatorem: audisti deum, sed Iesum: audisti deum esse, sed Christum. separari hoc appellationis diuersitate non potest quod diuinitas unitate coniunxit. quidquidlibet de his requisieris. idem inuenis. sa.

luator dens est, lesus deus est, Christus deus est: omne hoc, quod audis, plurale est nuncupatione, sed unum est potestate, quia, cum et saluator deus sit et Iesus deus et Christus deus, intellegere apertum est, quod omnia haec distinguntur appellatione, sed maiestate iunguntur. et cum euidentissime audias quod unus hi singulis nuncupatur deus, intellegere utique aperte potes quod est in omnibus unus deus. [*]( 4] Tit 2, 13 15] 1. c. ) [*](2 uendicaret M 7 calliditates et 8 captionis Mv 11 licet Nip sci. lioet... 12 Christum om. M 12 forsitau Mv 13 deum om. M dui p 14 cognoacia M cognouisses pv 18 ot ante Christum om. Np uidens] nides Np 19 in deo esse Mv 21 potnstj ualet Mv diuinitatis p 22 unitatem Ml coniunciit M quidquidlicet N quicquidlibft Mp inuenies Mv 26 iutelligere Mp 27 innguntur maiestate Mv 28 nuincupatur p 29 iutelligerr Mp ) [*]( 24* )

256
ac sic non licet tibi iam ex dissimilitudine dominicae nuncupationis quaerere discrepantiam potestatis et pro uarietate appellationis diuersitatem facere personae.

nou lieet dieere: Christus ei Maria natus est, et non deus. apostolus enim proclamat: deus. non licet dicere: Iesus ei Maria natus est, \t et non deus. apostolus enim testatur: deus. non licet dicere: saluator natus est, et non deus. apostolus enim confirmat: deus. nihil est quo te conferas: quidquid de dominicis uocabulis sumpseris, deus est quod nominaris. nihil est quod dicas, nihil quod afferas, nihil quod inproba falsitate contingas. potes habere in incredulitate impia quod non credas, non habes in calumniandi occasione quod deneges.