Conlationes Patrum (Collationibus)

Consummatis quae diei sollemnitas exigebat et ecclesiae congregatione dimissa reuersi ad cellam senis refecti primum lautissime sumus. nam pro muria, quae superiecta olei gutta cotidianae refectioni solebat adponi, modicum liquaminis miscuit et olei quiddam solito propensius superfudit. nam illam olei guttam ob hoc unusquisque cotidie refecturus instillat, non ut eius ex hoc gustu quandam percipiat suauitatem (quippe cuius tantus est modus, ut uix ipsius gutturis ac faucium meatus non dicam linire, sed pertransire sufficiat), sed ut hoc usu iactantiam cordis, quae pro abstinentia districtiore blande solet ac latenter inrepere, et stimulos elationis obtundat, quia quanto abstinentia ipsa occultius exercetur nulloque hominum teste perficitur, tanto subtilius occultatorem suum temptare non desinit.

deinde adposuit salem frictum, oliuas ternas: quibus post haec superintulit canistrum habens cicer frictum quod illi trogalia uocant, ex quibus quina tantum sumpsimus grana, myxaria bina, caricas singulas. hunc enim numerum in illa heremo quemquam excessisse culpabile est. qua refectione transacta repromissam quaestionis absolutionem [*]( 2 Ioh. 8, 44 ) [*]( 1 diabulo VD1 intellegatur 0 2 quia om. 0 est] sit D eius. Expti capl D Explicit capitulatio 0 Expl. capitula subsequentls conlationis X Incipit eiusdem senis (aereni P) conlatio (conlac D collatio P) secunda de principatibus (principalibus nequitiis P) VDWPX Incipit conlatio VEla 0 3 ecclisiae V ecle D 4 demissa DlWl tellam Dl 5 letissime 0 moris DXW 6 cottid. YD\'WX cottidiana D1 7 soleto Dl 8 cott. D 9 stillat 0 gnstus D* quamdam Wl 11 lenire YDOP 12 abstinentiam W\' districtiorem W destrictiore OX 13 inripere V ut Dl stimulus V 14 quamto 0 16 sale D\' frictn D1 19 myxtaria V mixaria DWP mizaria 0 20 nomerum V )

Tum GEBMANVS: Vnde, quaesumus, tanta uarietas aduer- . sariarum potestatum contra hominem ac diuersitas ista processit, quam beatus apostolus ita dinumerat: non est nobis conluctatio aduersus carnem et sanguinem, sed aduersus principatus, aduersus potestates, aduersus mundi rectores tenebrarum harum, contra spiritalia nequitiae in caelestibus, et iterum: neque angeli neque principatus, neque uirtutes neque creatura alia poterit nos separare a caritate dei quae est in Christo Iesu domino nostro? unde ergo tantae malitiae aemula nobis emersit aduersitas? an ad hoc potestates istas a domino conditas esse credendum est, ut his contra hominem gradibus atque ordinibus militarent ?

SERENVS: Diuinarum scripturarum auctoritas de his in quibus nos uoluit erudire quaedam etiam his qui acumine ingenii carent tam lucide et euidenter effata est, ut non solum nulla occultioris sensus obscuritate uelentur, sed ne ullo quidem patrocinio interpretationis indigeant et in superficie uocis ac litterae suos intellectus ac sententias praeferant: quaedam uero ita contecta et quibusdam sunt obscurata mysteriis, ut in eorum discussione et intellectu inmensum nobis exercitii \'campum ac sollicitudinis reseruaret.

quam rem multas ob causas deum dispensasse manifestum est: primum ne saoramenta diuina nullum habentia spiritalis intellectus uelamen obductum cunctis hominibus, id est tam fidelibus quam profanis aequali [*]( 5 Eph. 6, 12 10 Rom. 8, 38-39 ) [*]( 1 inquid VDP senes 0 2 oram DW\'0 3 tunc 0 aduersarium D 4 hac W 5 dinomerat V1 6 sanguenim V 9 nequitia 0 11 karitate 0 13 militiae D\' 15 hominum DlW adque VP 16 scribt. X 18 affata I Dl 19 occnltorib; D ocoultiorea W uelent D uellentur Wl 21 suus V intellectur D1 22 obscura 0 miat. DO 24 reseruarent P 26 deum om. D\' sagramenta V )

ideoque satis proprie scriptura dinina agro opimo ac fertili conparatur, qui cum multa gignat ac proferat quae ad hominum uictum sine aliqua ignis coctione proficiant, quaedam nisi prius flammae calore mitigata atque mollita omnem asperitatem suae deposuerint cruditatis, uel incongrua usibus humanis uel noxia sentientur. nonnulla uero ita utrique usui apta nascuntur, ut nec incocta sua cruditate displiceant uel offendant et tamen ignis calore decocta salubriora reddantur. plura quoque ad escam tantummodo inrationabilium inmentorum et animalium uel ferarum ac uolucrum proferuntur, cibis hominum minime profutura, quae etiam in sua asperitate manentia absque ulla ignis confectione uitalem iumentis conferunt sanitatem.