De consolatione philosophiae

Boethius

Boethius. Anicii Manlii Severini Boethii Philosophiae Consolationis (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 67). Weinberger, Wilhelm, editor. Vienna, Leipzig: Hoelder-Pichler Tempsky, Akademische Verlags Gesellschaft, 1934.

Ita etiam, quae praesentia deus habet, dubio procul exsistent, sed eorum hoc Quidem de rerum necessitate [*]( 2 Ammon. p. 135: ϰαὶ ε̌στι r6 αὐτὸ τη̄ μὲν ϕύσει τη̄ ἑαυτοῡἐνδεχόμενον i? δὲ γνώσει rd<y ϑεω̄ν οὐϰέτιἀόϱιστον, ἀλλ\' ὡϱισμένον 27 cf. 124,21 ) [*]( o enim sunt K 7 〈hominem〉 aliquem K 13 eam OM. T1 )[*](TLVK) [*]( 16 ds in ras. quattuor fere litt. 2\'* 18 fiant T1K1 Fe!p. 20 f!H deficiunt? 23 quia Aur.2 26evematZ\' 31 existunt TL1 Peip. )

126

descendit, illud vero de potestate facientium. Haud igitur iniuria. diximus haec, si ad divinam notitiam referantur, necessaria, si per se considerentur, necessitatis esse nexibus absoluta, sicuti omne, quod sensibus patet, si ad rationem referas, universale est, si ad se ipsa respicias, singulare.

Sed si in mea, inquies, potestate situm est mutare pro-

positum, evacuabo providentiam, cum, quae illa praenoscit, forte mutavero. Respondebo propositum te quidem tuum posse deflectere, sed quoniam et id te posse et, an facias quove convertas, praesens providentiae veritas intuetur, divinam te praescientiam non posse vitare, sicuti praesentis

oculi effugere non possis intuitum, quamvis te in varias actiones libera voluntate converteris. Quid igitur, inquies, ex meane dispositione scientia. divina mutabitur, ut, cum

ego nunc hoc, nunc illud velim, illa quoque noscendi vices alternare videatur? — Minime. Omne namque futurum divinus praecurrit intuitus et ad praesentiam propriae cognitionis retorquet ac revocat nec alternat, ut aestimas, nunc hoc.

nunc aliud Draenoscendi vice. sed uno ictu mutationes tuas manens praevenit atque complectitur. Quam comprehendendi omnia visendique praesentiam non ex futurarum proventu rerum, sed ex propria.

deus simplicitate sortitus est. Ex quo illud quoque resolvitur, quod paulo

ante posuisti, indignum esse, si scientiae dei causam futura nostra praestare dicantur. Haec enim scientiae vis praesentaria notione cuncta.

complectens rebus modum omnibus ipsa constituit, nihil vero posterioribus debet. Quae cum ita sint, manet intemerata morta-libus arbitrii libertas nec

iniquae leges solutis omni necessitate voluntatibus praemia poenasque proponunt. Manet etiam spectator desuper cunctorum praescius deus visionisque eius praesens semper [*]( 30 cf; Prud. Cath. II 105 sqq.: Specuiator adstat desuper, i qui nos diebus omnibus ! actusque nostros prospicit ) [*](TLVK) [*](2 iniuriam T1VK 5 ipsum V2, cf. Eng. 7 cumque T1L1V 8 tuum quidem <t< r<d. Tl 11 praesentiam T1 19 illud T1 Peip. )

127
aeternitas cum nostrorum actuum futura qualitate concurrit bonis praemia, malis supplicia dispensans.

Nec frustra sunt in deo positae spes precesque, quae cum rectae sunt, inefficaces esse non possunt.

Aversamini igitur vitia, colite virtutes, ad rectas spes animum sublevate, humiles preces in excelsa porrigite.

Magna vobis est, si dissimulare non vultis, necessitas indicta probitatis, cum ante oculos agitis iudicis cuncta cernentis. [*]( 8 Esth. 16, 4: Dei cuncta cernentis arbitrantur se posse fugere sententiam. ) [*]( 4 adversamini T1 Peip. )[*](TLVK) [*]( ANICII MANLII SEVERINI BOECII UC ET INL EXCONSL ORD EXMAG OFF ATQ PATRICIO PHILOSOPHIAE CSOLA- TIONIS LIB QVINT\' FELICITER EXPLICIT.DO GRATIAS AMHNf ) [*]( DO GRATIAS EXPLICIT FELICITER TAur. EXPLICIT LIBER QUINTUS FELICITER L EXPLICIT FELICITER F )