De consolatione philosophiae

Boethius

Boethius. Anicii Manlii Severini Boethii Philosophiae Consolationis (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 67). Weinberger, Wilhelm, editor. Vienna, Leipzig: Hoelder-Pichler Tempsky, Akademische Verlags Gesellschaft, 1934.

quod huic obiacet, ut idem scelesti, idem viribus omnibus videantur esse deserti.

Cur enim relicta virtute vitia sectantur, inscitiane bonorum - sed quid enervatius ignorantiae caecitate? - an sectanda noverunt sed transversos eos libido praecipitat? Sic quoque intemperantia fragiles, qui obluctari vitio nequeunt.

An scientes volentesque bonum deserunt, ad vitia deflectunt? Sed hoc modo non solum potentes esse, sed omnino esse desinunt; nam qui communem omnium, quae sunt, finem relinquunt, pariter quoque esse desistunt.

-Quod quidem cuipiam mirum forte videatur. ut malos, qui plures hominum sunt, eosdem non esse dicamus; sed ita sese res ha.bet. Nam.

m qui mali sunt, eos malos esse non ab- nuo; sed eosdem esse pure atque simpliciter nego.

Nam uti cadaver hominem mortuum dixeris. simpliciter vero hominem appellare non possis, ita vitiosos malos quidem esse [*](7 Yerg. Aen. XII 764sq.: neque enim levia aut ludicra petuntur pro ) [*]( .4 ac—magno om. pI 5 praeeuntes P 6 quantos P 18 in- )[*](PTLVDKE) [*]( sciane f 24 pariter quod P 2, non om P 29 pure an ras. P ) [*](6* )

84

concesserim, sed esse absolute nequeam confiteri. Est enim, quod ordinem retinet servatque naturam; quod vero ab hac deficit, esse etiam, quod in sua natura situm est, derelinquit.

Sed possunt, inquies, mali; ne ego quidem negaverim, sed

haec eorum potentia non a viribus, sed ab imbecillitate descendit. Possunt enim mala, quae minime valerent, si in

bonorum efficientia manere potuissent. Quae possibilitas eos evidentius nihil posse demonstrat; nam si, uti paulo ante collegimus, malum nihil est, cum mala tantummodo possint, nihil posse improbos liquet.

- Perspicuum est. - Atque ut intellegas, quaenam sit huius potentiae vis. summo bono nihil potentius esse paulo ante definivimus. - Ita est. inquam.

- Sed idem, inquit, facere malum nequit. - Minime. - Est igitur, inquit, aliquis, qui omnia posse homines putet? - Nisi quis insaniat, nemo. - Atqui idem possunt mala.

- Utinam quidem, inquam, non possent! - Cum igitur bonorum tantummodo potens possit omnia. non

vero queant omnia potentes etiam malorum, eosdem, qui mala possunt, minus posse manifestum est. Huc accedit. quod omnem potentiam inter expetenda numerandam om-

niaque expetenda referri ad bonum velut ad quoddam naturae suae cacumen ostendimus. Sed patrandi sceleris possibilitas referri ad bonum non potest, expetenda igitur non est.

Atqui omnis potentia expetenda est; liquet igitur malorum possibilitatem non esse potentiam. Ex quibus omnibus bonorum quidem potentia, malorum vero minime dubitabilis apparet infirmitas veramque illam Platonis esse sententiam liquet solos, quod desiderent, facere posse sapientes, improbos-

bos vero exercere quidem, quod libeat., quod vero desiderent, explere non posse. Faciunt enim quaelibet, dum per 30 [*]( ssqq. v. supra 76,4 12 v. 75,1 27 Klingner 85, 3 Peipffo, qui adnotat: nt in Gorg. 507 c Alcib. primo 124 e sqq., oblocutus adfert Gorg. 466b—481b; t1. infra 90, 18. 91, 4. Band hoc caput et proximum Gorgiae paraphrasim esse dicit. ) [*]( PTLVDKE ) [*](1 consenserim YK 11 atqui T\' ut om. V 15 nisi qui Т2V2. 20 sq. omnia quae PT1L1V1 )

85
ea, quibus delectantur, id bonum, quod desiderant, se adepturos putant; sed minime adipiscuntur, quoniam ad beatitudinem probra non veniunt.

  1. Quos vides sedere celsos solii culmine reges,