Epistulae imperatorum pontificum aliorum

ET ALIA MANIT: Uegetum te nostrique memorem praestet omnipotens deus, domine frater.

AGAPITUS EPISCOPUS REPARATO FLORENTINIANO DATIANO ET CETERIS EPISCOPIS PER AFRICAM CONSTITUTIS. Iamdudum quidem. fratres amantissimi, de prosperitatibus uestris repletum est gaudio os nostrum et lingua nostra exultatione; sed et nunc, cum litteras caritatis uestrae ad decessorem nostrum datas accepimus, pridem gaudia concepta renouamus benedicentes dominum sempiternum, qui liberauit nos ab inimicis nostris et de manu omnium, qui nos oderunt. uobiscum enim recte nos dicimus, cum quibus et tribulati sumus. nam cum unum corpus ubique sit ecclesia. et apud nos quippe principalia compatiebantur eius membra. uester enim maeror nostra fuit semper adflictio et de uestrorum omnium gemitu imperante caritate uisceribus frequentabamus saepe singultus.

quae cum ita sint, redeuntibus [*]( 15 Psalm. 125, 2 19 Luc. 1, 71 ) [*]( 2 relictis sine o: relictissime V 5 au cuiuslibet V, corr. a inferioribus V, corr. o2 8 erroni scripsi: erro V relicto deinde trium fere litterarum spatio, heretico o2 sft. Data 9. Sept. 535.; respondet epistulae 85. Edd, Car. 12 582; Bar. ad a. 535, 37; Collect. Concil.; BTA I 510 14 COXSTITVTIS ex COXSTITVTVS V 16 gauditl Y, corr. o 23 quippe V: quoque o5 compatebantur Jl, corr. o2 eius scripsi: et V, del. COtlst. 24 memor r, corr. 0 25 gemitQ F, corr. o )

unde nos ea, quae de eiusmodi negotio in penetralibus patrum constituta posuerunt, libenter aperimus et praesentibus adloquiis translata subnectimus, ut sine dubitatione possitis agnoscere transcendi positos iamdudum terminos non licere. itaque si uitare uolumus offendiculum, quod a senioribus adnuntiatum est. hoc sequamur. carent enim excusatione, quos praemonitos contigit excedere, et acerbitatem cumulant excessuum, quos ignorantia non tuetur.

hinc est ut, quia in tantum deus omnipotens erexit cornu salutis nobis in domo Dauid pueri sui, ut de omnium, quorum iniquitati subiacuimus. reconciliatione tractemus, ita sollicite remedia debeamus adhibere, ne incolomitatis nostrae sit incommodum, quod curantur, aut medicina subeat maculam de uulnere, cui tribuere uult salutem.

sed eiusmodi, sicut et uobis cautissime uisum est, praestemus officium in obseruatione pastorum, ne, cum perdita uolumus congregare, pereamus et, cum sub nimia rela(xa>tione absoluimus, obnoxii, quod auertat dominus, cadamus in culpam, maxime cum priorum nostrorum sententia redeuntes ad nos ex Arrianis quolibet modo in qualibet aetate illius pestilentiae labe pollutos tanta caritate in fide complexa est, eiusmodi iustitia sub dilectione redarguit, tanta ratiocinatione de ambitu honoris exclusit, ut erubescerent aliud magis quaerere quam redire.

de eo uero, quod piissima [*]( 15 Luc. 1, 69 ) [*]( 2 proferimus Car. 3 dicebat T\', corr. o 7 penetrabilibus V. corr. Bar. 12 excusacionem Y, corr. 0 13 aceruitatem V excessum r, corr. o 15 cornU V, corr. o 16 omnibus T\', correxi iniquitatis T\', corr. 0 18 incolumitati Bar. 20 sict (pro sicf) V, corr. a 23 relatione F, corr. o2 obnixia Y. corr. 02 aduertat T\', corr. Cat. 28 eruuescerent r )

illud quoque, quod catbolicos, qui praesunt aut militant ecclesiae, sine sacerdotum suorum litteris suscipi a nobis minime debere mandatis, et canonibus est congruum et disciplinae prodesse iudicamus ac fidei, quia permanendo in ecclesiis, in quibus militant, et ministerii sui poterunt adsiduitate in dei saluatoris nostri amore feruescere et, quae in peruagatione reprehensibilia sunt, uitare. Dat. V. Id. Septembr.

AGAPITUS REPARATO EPISCOPO CARTAGINENSI. Fraternitatis tuae litteris indicasti post epistolam decessori meo dirigendam inter nauigii suscipiendi moras, quas hiemis continuatae generabat asperitas, ordinationem nostram tibi omnipotentis dei beneficio nuntiatam et gratulatum te fraternitatis affectu. [*]( 9 Matth. 5, 7 ) [*]( 1 et si V, correxi 2 promoberi V 3 saltim V laudauimus V corr. Bar. 4 eis BTA: eius V promotiouem .. abnegatis o2 abnegato V, correxi 5 reuerentia V, corr. Coust. 6 appetere potius <r 13 disciplinae a3: disciplini et V. disciplinis et r) 17 IDVV SEPTEMBHIS r: M. Decembr. et hic et in fine ep. 87 scribendum putat Pagius ad a. 535 4; sed cf. Langen, Gesch. d. rom. Kirche II p. 328 adn. 1 ) [*](87. Dat. simul cum ep. sr; die 9 Sept. 535; respondet epistulae alicui deperditae scriptae a Reparato a. 535 mense fere Iunio tlel Iulio atque Agapeto simul cum ep. 85 translatae. Edd. Car. 12 584; Bar. ad a. 535, 40; Collect. Concil.; BTA I 512 21 continuati V> corr. Labb. )

quod de sinceritate tua non sumus admirati; sic enim te nobis conloquii directi praesentauit adfectio, ut cum dilectionis tuae litteras relegerem, te uiderem. quapropter ipsa te, qua uidi, mente complectens postulo misericordiam diuinitatis, ut et in uobis quietis reparata gratia fructificet et deus omnipotens, qui mihi sacerdotii dedit donum, <con )cedat et meritum.

praeterea ad ea, quae Gaius atque Petrus fratres et coepiscopi nostri sed et Liberatus diaconus filius noster. ut apud nos agerent uerbo, a fraternitate tua sibi iniuncta dixerunt, congruum putauimus uerbo dare responsum, quod per legatos nostros, si domino placuerit, reddere non moramur.

uniuersa praeterea, quae inimicorum peruersitas inuaserat, caritati tuae metropolitana iura reparantes hortamur, ut ea, quae tuo uel aliorum nomine rescripsimus, uniuersis debeas innotescere, metropolitani quippe auctoritate suffultus, ne quis se excusabiliter asserat ignorare, quod sedis apostolicae principalitas canonum consideratione perscripsit. Dat. V. Id. Septembr. post consulatum Paulini u. c.

AGAPITUS EPISCOPUS IUSTINIANO AUGUSTO. Licet de sacerdotii mei primitiis pietatis diuinae muneribus ad referendas essem gratias multipliciter obligatus, susceptis tamen, uenerabilis imperator, per Heraclium uenerabilem presbyterum filium nostrum uestrae serenitatis affatibus, quos aeterni fructus ubertate plenissimos destinastis, uotorum meorum sunt in domino gaudia geminata, quod adunatis felicitatis uestrae [*]( 2 conloqui F, corr. o2: alloquii Car. 7 sacerdotis Tr. corr. Coust. concedat o2: cedat V 10 iniucta uel inuicta Y, corr. o2 direxerunt F, corr. p2 12 morabimur BTA 14 reparentes V 16 se f)2: te V 18 COXSVLATV PAVLISI vic Y; de die cf. quae subnotaui ep. 86 ) [*]( 88. Dat. die 15 Octobr. 535. Edd. Car. 12 584; Bar. ad a. 535. 48; Collect. Concil.; BTA I 513 21 AUGT r 23 uenerabilibus V, COlT. 02 25 aterni V, corr. o 26 plenissimas V, corr. 02 destinatis V, corr. Car. )

cuius rei non sunt ambigua documenta, quando ita uestris, quae direxistis, oraculis catholicae professionis lumen inradiat, ut etiam beatis operibus enitescat. siquidem illa est in deo nostro plena et firma credulitas, quam spiritalium simul fructuum commendat ubertas, sicut uas electionis adnuntiat dicens: in Christo Iesu neque circumcisio aliquid ualet neque praeputium sed fides, quae per dilectionem operatur.

quod enim maius fidei uestrae poterit opus existere, quam quod tantis apostolicam sedem caritatis et munificentiae titulis eleuastis, ut ipsa etiam desideria sperantium transiretis? et quidem hoc in uobis olim, sicut ego quoque probaui, per dei gratiam semper floruit institutum, ut possibilitatis uestrae meritum quantitas ostenderet praestitorum et ad hos prouectus indeptae momenta potentiae tenderetis, ut benignitas uobis ingenita uota poscentium aut praeueniret aut uinceret.

hinc est, quod usque ad principalis coronae fastigia et ultra nunc usque prosperis uestra tranquillitas successibus gloriatur nec umquam caelestibus fraudabitur adiumentis, quia scriptum est: diligentibus deum omnia cooperanturin bonum. unde ego quoque piissima uestrae liber<al>itatis eloquia cum deuotione gratulantis ecclesiae, sicut praecepistis, diuinis scripta feci ministeriis adhaerere, ut supernae maiestatis optutibus indefessis semper precibus ingerantur et ad impetrandas uobis retributiones uestras sit commemoratio sempiterna.

atque ideo, domine clementissime fili. obsequium salutationis uberrimae reuerenter exsoluens spiritalis uos sinibus caritatis amplector sperans, ut de mea deuotione, quantum in [*]( 7 Gal. 5, 6 21 Rom. 8, 28 ) [*]( 1 mtIS (pro llms) V 2 sibicitis V, corr. 0 7 uuertas V 15 hosic os V 17 Inc V 22 liberalitatis Car.: liberitatis V, libertatis a 23 gratulatis V, corr. p2 24 mysteriis Bar. magestatis V 25 impetranda uobis retributionis uestrae V, correxi: praemia poit uestrae \'add. Bur. 26 sepiterna V )

cuius studii beniuolentiae uehementius insistentes etiam nos in adquirendis eis, quos Arrianam significatis uitare uelle perfidiam paternae traditionis aestimatis declinare posse censuram, sci: licet ut et in his honoribus, in quibus fuerunt apud haereticos, perseuerent et promoueantur ad alios. quapropter bonum hoc equidem et summa laude praecipuum, quod omnes ouili dominico per ueram fidem cupitis adgregare; sed non oportet nobis eos, qui non recte ingredi moliuntur, excipere beato Paulo apostolo commonente: nemini dantes ullam offensionem, ut non uituperetur ministerium nostrum.

quanta autem paternarum constitutionum, si sic recipiantur, quod absit, incurratur offensio, ne quid pietatem uestram latere contingeret, ipsas quoque regulas credidi subnectendas, quae specialiter censuerant, ne quis talium reconciliatus aut ecclesiastici ordinis prouectibus augeatur aut desideret honores ulterius possidere, quos se dubitare iam non debet culpabiliter adquisisse; ex quibus pietas uestra melius poterit aestimare, si quo modo tam aperta et synodalia sedis apostolicae liceat infringere constituta, cum sententia clamet apostoli: si tamen [*]( 3 Rom. 1, 15 6 Cor. II 10, 15 20 Cor. II 6, 8 30 Gal. 2, 18 ) [*]( 5 adortationibus V 12 stadii V, corr. cod. Angelic. beniuolenti V} corr. Car. 17 obili V 23 incurrantur V, corr. Coust. 24 contigeret V, corr. o ipsa V, corr. o2 26 aut Coust.: ut V 27 quos o2: ijuu l V 28 amisissc o-. )

si igitur hi, de quibus indicastis, ad fidem rectam uenire festinant, nostrae fidei regulas sequi non abnuant dicente domino: si quis uult post me uenire, abneget se ipsum et sequatur me. quod si adhuc uituperandis honoris ambitionibus excitantur et pro lucro sanctae fidei humanae gloriae pati damna formidant, ipsi pronuntiant necdum se a uitiis et errore discedere et nos magis uelle suis excessibus implicare. de talibus ergo dicit apostolus: aemulantur autem nos non bene sed excludere uos uolunt, ut eos aemulemini.