Epistulae imperatorum pontificum aliorum

ad) non credentes autem per nos primus apostolorum Esaiae prophetae uerba dicit: pergite in lumine ignis uestr et flammae, quam accendistis, sed obduratum est cor eorum, ut scriptum est, ut non intellegerent, et pastoris uocem oues, quae meae non erant, audire minime uoluerunt. in quibus seruantes ea, quae ab ipsorum sunt statuta pontifice, eos minime in nostra communione recepimus et ab omni ecclesia catholica esse iussimus alienos, nisi errore damnato doctrinam nostram quantocius sequi habita regulari professione signauerint. aequum quippe est, ut, qui nostris minime oboedientiam commodant statutis, ecclesiis habeantur extorres.

sed quia gremium suum numquam redeuntibus claudit ecclesia, obsecro clementiam uestram, ut, si proprio errore deposito et praua institutione depulsa ad unitatem ecclesiae reuerti uoluerint, in nostra communione receptis indignationis uestrae remoueatis aculeos et nobis intercedentibus benigni animi gratiam condonate.

deum autem et saluatorem nostrum Iesum Christum exoramus, quatenus longaeuis et pacificis uos dignetur custodire temporibus in hac uera religione et unitate et ueneratione apostolicae sedis.

cuius principatum ut Christianissimi et pii conseruatis in omnibus. praeterea, serenissime principum, laudamus legatorum uestrorum personas, Hypatii et Demetrii fratrum et coepiscoporum nostrorum. quos clementiae uestrae gratos fore ipsa manifestauit electio: nam tantae causae pondus non nisi perfectis in Christo potuissetis iniungere, [*]( 2 Esai. 50, 11 4 cf. Marc. 4, 12; Ioli. 10. 26 sq. ) [*]( 1 ad non credentes A*Cod1 (ad non om. Azj: non credentes V, non credentibus Cod.1 2 pergne r in lumine rCod.2: lumine A, lumine aut lumini Cod) 3 flammae quam jiC6(<.: flamine quem V obduratum AGod. : obturatum V 5 uoluerunt Cod. I : uoluerant 1x, ualuerunt ACod.\' 11 commendant A 12 ñ quam V 14 institutione Y: intentione ACod. lmitatem V 15 receptis Cod.1: recepti VACod} moueatis V 17 condonetis COd.2 22 ypatii V 23 nostrorum om. A 25 potuissetis iniungere Y, potuissetis iniungi Codicis cod. Cannas (unde potuisset iis iniungi hfommsen). potuisset iniungi A et reliqui libri Cod, )

ET ALIA MANU: Gratia domini nostri Iesu Christi et caritas dei patris et communicatio spiritus sancti sit semper uobiscum, amen, piissime fili. Dat. VIII. Kal. April.

DOMNO BEATISSIMO ET HONORABILI SANCTO FRATRI ET CON- SACERDOTI IOHANNI REPARATUS FLORENTINIANUS DATIANUS ET CETERI DUCENTI DECEM ET SEPTEM EPISCOPI QVI IN UNIUERSIS CONCILIIS APUD IUSTINIANAM KARTAGINEM FUIMUS. Optimam consuetudinem praeteriti temporis, quam uiolenta captiuitas per annos centum dolentibus cunctis abstulerat, iterum seruare cupientes ad uniuersalem totius Africae synodum fideli deuotione conuenimus in illa Iustinianae Kartaginis basilica congregationis nostrae primitias domino consecrantes, unde nostros patres tyrannus Huniricus expulerat. haec basilica Fausti apud nos dicitur, multis martyrum corporibus insignita, quorum deus exaudiuit orationes, ut daret huius rei fiduciam sacerdotibus.

ibi igitur quantum singuli lacrimantibus gaudiis flere potuerint, cogitandum potius beatitudini uestrae dimittimus; in omnibus enim laetitiae spiritalis unus fuit adfectus: agere gratias omnipotenti deo, cuius gratia peccatoribus sine meritis operum datur, et antidotum fidei salutaris nuper reconciliatis haereticis propinare.

definitionibus autem Nicaeni [*]( 1 affatus Cod.: affatos V, affectus A 2 et alia manu V: om. ACod. 3 patris om. A 4 amen VA et omnes fere libri Cod.: om. Codicis cod. Montispess. et Basilica 4 post fili exhibent Item subseriptio: omnipotens deus regnum et salutem uestram (regnum uestrum A) perpetua protectione custodiat gloriosissime et clementissime fili (et clem. fili om. A) imperator Auguste ACod. 5 Dat. vui ki Apf V: D. VIII k. April. Roma dn. Iustiniano pp. A. IIII et Paulino iuniore uc. conss. Cod., om. A ) [*]( 85. Dat. a. 535 mense fere Maio. Edd. Car. 12 581; Bar. ad a. 535, 22; Collect. Concil. 7 consacerdotii V, corr. 02 10 iustinianam ex iustinianum V 14 kartaginensis V, corr. Labb. in margim 17 insignita V, corr. o- 24 propinare scripsi cf. ep. 97 § 50: up pinare V, obtinetur o2 )

ex omnium quidem collegarum tacitis motibus nemini placere sensimus ut in suis honoribus Arriani suscipiantur; uerumtamen conuenire caritati cre<di>dimus, ut quid habeat sensus noster, in publicam notitiam nemo perduceret, nisi prius uel consuetudo nobis uel definitio Romanae ecclesiae \'proderetur.

hanc igitur nostrae salutationis epistolam per fratres et consacerdotes nostros Gaium et Petrum et per filium nostrum Liberatum diaconum continuo destinauimus et auctoritatem uestrae beatitudinis et gratiam debitis ob )sequiis honorantes: talis quippe es, qualem sancta sedes Petri merebatur habere pontificem, dignus ueneratione, plenus dilectionis, loquens ueritatem sine mendacio, nihil faciens arroganter. unde etiam libera caritas uniuersae fraternitatis requirendum putauit consilium tuum: respondeat, obsecro, mens illa sancto spiritu feruens affabiliter et ueraciter.

non solum enim de sacerdotibus sed de ipsis quoque paruulis apud eos baptizatis, utrum soleant uel debeant ad clericatum, si petierint, adplicari, consulimus. a multis enim facere istas frequenter petitiones

* * concedimus nec negamus, donec habito uobiscum diligentiore tractatu legatio nostra reuertatur.

illud etiam beatitudini [*](2 ceperat V 6 sedia V 11 credimus V, corr. Car. 13 difinitio V 14 epistola V, corr. Bar. 15 nostrum Car.: meum V 17 obsequiis o: sequiis V 18 sedis V 21 putaui et V, corr. o* 23 feruens Labb. in tnarg,: seruiens V (spiritui seruiens o) 26 a om. Car. petitione V, corr. o lacunam indicaui: exciderunt cum alia tum aliqua de reconciliatis Arrianae fidei sacer dotibm alimoniorum saltem utilitatibus\' iuuundis, cf. Agapeti responsum ep , 86 § 6 )

ET ALIA MANIT: Uegetum te nostrique memorem praestet omnipotens deus, domine frater.

AGAPITUS EPISCOPUS REPARATO FLORENTINIANO DATIANO ET CETERIS EPISCOPIS PER AFRICAM CONSTITUTIS. Iamdudum quidem. fratres amantissimi, de prosperitatibus uestris repletum est gaudio os nostrum et lingua nostra exultatione; sed et nunc, cum litteras caritatis uestrae ad decessorem nostrum datas accepimus, pridem gaudia concepta renouamus benedicentes dominum sempiternum, qui liberauit nos ab inimicis nostris et de manu omnium, qui nos oderunt. uobiscum enim recte nos dicimus, cum quibus et tribulati sumus. nam cum unum corpus ubique sit ecclesia. et apud nos quippe principalia compatiebantur eius membra. uester enim maeror nostra fuit semper adflictio et de uestrorum omnium gemitu imperante caritate uisceribus frequentabamus saepe singultus.

quae cum ita sint, redeuntibus [*]( 15 Psalm. 125, 2 19 Luc. 1, 71 ) [*]( 2 relictis sine o: relictissime V 5 au cuiuslibet V, corr. a inferioribus V, corr. o2 8 erroni scripsi: erro V relicto deinde trium fere litterarum spatio, heretico o2 sft. Data 9. Sept. 535.; respondet epistulae 85. Edd, Car. 12 582; Bar. ad a. 535, 37; Collect. Concil.; BTA I 510 14 COXSTITVTIS ex COXSTITVTVS V 16 gauditl Y, corr. o 23 quippe V: quoque o5 compatebantur Jl, corr. o2 eius scripsi: et V, del. COtlst. 24 memor r, corr. 0 25 gemitQ F, corr. o )

unde nos ea, quae de eiusmodi negotio in penetralibus patrum constituta posuerunt, libenter aperimus et praesentibus adloquiis translata subnectimus, ut sine dubitatione possitis agnoscere transcendi positos iamdudum terminos non licere. itaque si uitare uolumus offendiculum, quod a senioribus adnuntiatum est. hoc sequamur. carent enim excusatione, quos praemonitos contigit excedere, et acerbitatem cumulant excessuum, quos ignorantia non tuetur.

hinc est ut, quia in tantum deus omnipotens erexit cornu salutis nobis in domo Dauid pueri sui, ut de omnium, quorum iniquitati subiacuimus. reconciliatione tractemus, ita sollicite remedia debeamus adhibere, ne incolomitatis nostrae sit incommodum, quod curantur, aut medicina subeat maculam de uulnere, cui tribuere uult salutem.

sed eiusmodi, sicut et uobis cautissime uisum est, praestemus officium in obseruatione pastorum, ne, cum perdita uolumus congregare, pereamus et, cum sub nimia rela(xa>tione absoluimus, obnoxii, quod auertat dominus, cadamus in culpam, maxime cum priorum nostrorum sententia redeuntes ad nos ex Arrianis quolibet modo in qualibet aetate illius pestilentiae labe pollutos tanta caritate in fide complexa est, eiusmodi iustitia sub dilectione redarguit, tanta ratiocinatione de ambitu honoris exclusit, ut erubescerent aliud magis quaerere quam redire.

de eo uero, quod piissima [*]( 15 Luc. 1, 69 ) [*]( 2 proferimus Car. 3 dicebat T\', corr. o 7 penetrabilibus V. corr. Bar. 12 excusacionem Y, corr. 0 13 aceruitatem V excessum r, corr. o 15 cornU V, corr. o 16 omnibus T\', correxi iniquitatis T\', corr. 0 18 incolumitati Bar. 20 sict (pro sicf) V, corr. a 23 relatione F, corr. o2 obnixia Y. corr. 02 aduertat T\', corr. Cat. 28 eruuescerent r )

illud quoque, quod catbolicos, qui praesunt aut militant ecclesiae, sine sacerdotum suorum litteris suscipi a nobis minime debere mandatis, et canonibus est congruum et disciplinae prodesse iudicamus ac fidei, quia permanendo in ecclesiis, in quibus militant, et ministerii sui poterunt adsiduitate in dei saluatoris nostri amore feruescere et, quae in peruagatione reprehensibilia sunt, uitare. Dat. V. Id. Septembr.