Epistulae imperatorum pontificum aliorum

HORMISDA IUSTINO AUGUSTO. Scio quidem, uenerabilis imperator, clementiam tuam conscientia boni operis tantum esse contentam nec in his, quae pro catholicae ecclesiae unitate disponitis, humanis laudibus indigere, ne magni studii gloria non digna remuneratione uilescat. quanta est enim circa eum humani summa praeconii, cui contigit terrarum regna committi, cum obnoxia sint blandimenta adulationis suspicioni, quae humilitas detulerit imperanti?

et alias secundum euangelicam traditionem necesse est, ut fructu supernae remunerationis careat, qui retributionem laudis expectat. hinc mansuetudinem uestram omni bonitatis perfectione pollentem ad deum uniuersa, quae memorabiliter facitis, referre non ambigo nec caduca cogitantes ab illo expectatis pro actuum uestrorum retributione mercedem, quem bonorum omnium constat auctorem.

et tamen ego diuinis, quibus obsecundo, conuenio institutis, ne religiosae conscientiae uestrae beneficia comperta dissimulem, ne taciturnitas mea, quae uobis crescit ad gloriam, mihi, quod absit, uertatur in culpam. noui enim, de illis decem domini et saluatoris nostri pietate mundatis quia et nouem sunt nota ingratitudinis improbati et unus testimonium fidei et merito receptae salutis retulit, qui gratiarum actionem sanatus exsoluit.

exsequor exempla quae didici et, quod per officii mihi crediti materiam praedico, sub occasione litterarii sermonis exhibeo. ago gratias quantas humilis possum, etsi quantas debeo non possum. sed solatium mihi est, quod de beneficiis mecum uestris mundus exultat et lacerata hactenus ecclesiae membra ad compagem suam reuocata gloriantur. [*]( 10 cf. Matth. 6, 1 20 cf. Luc. 17, 11-19 ) [*]( 238. Dat. ut ep. 236. Edd. Car. J2 555; Bur, ad a. 521, 7. Collect, Concil.; BTA I 448; Thiel 967. 5 ne 0\'; nec V 7 eummi V, corr. 0 8 obnoxia p2: eo noxia V 9 imperandi V, corr. p2 11 retributionis laudem Bar. 15 auttorem V 17 religiosa r, corr Car. 24 occasione V, corr. 0 27 sq. lacerata.. ecclesiae p: lacerata .. ecclesia r, laceratae .. ecclesiae Car. )

imperator; magna in te emolumenta cum potestate coierunt. quae merearis, intellege: non exiguam in te partem boni operis illius, quod uadens ad caelos dominus noster Iesus Christus contulit, transtulisti; nam pacem, quam ille discipulis dedit, per te mundus inuenit. non est dubium congratulari tibi angelos caeli: nam si iuxta assertionem euangelicam laetitia est eis de uno peccatore saluato, quae potest esse populo?

salue Ezechias praesentis aetatis! nam etsi fuerunt ante eum reges Iuda, qui facerent <rectum coram domino>, nullus tamen eorum dissipauit excelsa. tu quoque scismatum et superbiae dissipator et cultus ueteris restitutor praesume tibi <ad> similitudinem illius annorum augenda curricula, qui operum eius imitaris exempla.

et haec omnia, quod ad maius gloriae tuae spectat augmentum, non stimulo adhortationis alienae, non ullis precibus excitatus aggrederis: solus tibi in consilio deus. non est. qui se ad participationem tanti operis temptet inserere: tibi debes actionis huius studium. tibi bonae actionis effectum tu me.

uenerabilis imperator, ecclesiae uulnera tam longa maerentem ad spem reddendae salutis animasti; tu me post tam continuas turbidines iam paene desperatione cessantem ad nouam tranquillitatem directis ultro piis litteris excitasti, hoc quoque procul dubio diuina intellegentia conferente, ut inter ipsa tui principatus exordia fidei eius dicares obsequium, cui acceptum debebas imperium.

sed qui te ad incipienda haec non potui primus impellere, nunc maiore fiducia tantis [*](7 cf. Ioh. 14. 27 9 cf. Luc. 15, 7 12 sq. cf. Regn. IV 18, 4 14 cf. Regn. IV 20, 6 ) [*]( 3 contingit V, corr. p 12 rectum coram domino inserui praecedente CottStantio, cf. Regn, III 15, 11, IV 14, 3 et 15, 3; bonum inseruerat Bar. 14 ad addidi, in Coust. similitudine Labb. 16 quod Y: quae a, unde quae.. expectant Car. ispectant corr. Binitls) expectat V 18 aggredieris r, corr. o 22 merentem V 23 disperatione V 27 qui te Bar.: quibus V * ) [*](XXXV pare 2. ) [*]( 47 )

nec uos aliquorum obstinatio reddat a proposito pigriores. durum est, ut efficacior sit eorum . pertinacia qui diuidunt pacem quam eorum qui asserunt unitatem, amentur uulnera quam prouideantur pro salute remedia et praeoptabi<lius esse> putetur so<luere se cum> mortuis quam inhaerere cum uiuis. an non aequum est, ut religiosi principis subdantur imperio qui non mouentur exemplo? non omnis aeger salubribus adquiescit et medendi studium saepe ipsis, quibus adhibetur, ingratum est: et tamen grata est admota pro salute necessitas nec ipsi post respirationem non sunt beneficiis obnoxii, qui curantur inuiti.

cauenda est subtilium magna circuminspectione calliditas, qui ingerunt difficilia, dum nituntur labefactare composita. et quis hoc possit admittere, ut ad illa per pacem credamur adduci, ad quae non potuimus discordiae necessitate compelli, et putetur aequius, ut contra salutem princeps subiectorum uoluntatem sequatur quam pro sua salute subiecti principis non famulentur imperio?

ipsam tibi mecum, uenerabilis fili, crede ecclesiam [*]( 6 Matth. 10, 22 ) [*]( 1 te V: re Bar. 2 eriges V. corr. Bar. 10 uulgo post unitatem plene interpunxerunt, sed amentur et quae sequuntur ipsa quoque pendent a coniunctione ut quam V: cum Car. 11 poptabi [tacuna 6 fere litter.] putetur so [lacuna 5 fere litt.] mortuis V: lacunas expleui; praeoptabi \'lius\\ putetur sO<Ć1ari cum> mortuia Thielius praecedentibus similiter cod. p2 et Norisio (De uno ex trinitate passo = Opp. III, Ueron, 1729, col. 849), putetur se(peliri cum> mortuis Coust. 14 nom V, corr. a 18 circumspectione 0 20 illam V, corr. 01 22 ęquus V, corr. pJ: aequum Car. 23 non, quod delendum censet Thiel, dictum est ex uulgari nunc usu linguarum Francogallicae et Italicae )

nec austeriorem me quisquam dicat esse prioribus nec adhortatio alicuius pro sententiae auctoritate teneatur: diligentiorem me non pertinaciae studium sed scandala secuta fecerunt. forte inter initia <locus potuit> esse lenitati: male, sicut notum est, per accessus praecedentium temporum errorum augmenta creuerunt. non parui habeas, fili sanctissime, quod curasti!

ubi sancta Calcedonensis synodus et inter sanctos uenerandi papae Leonis religiosissima constituta locum alicuius honoris habuerunt, ubi non aduersum tanta fidei fundamenta quasi quoddam bellicum hostium dei insonuit exercitus? <quae> quanto acrioribus impetita sunt iaculis, tanto ualidioribus sunt munienda subsidiis. rogo, clementissime imperator, ne me aut ad deserenda haec, quae dudum bene placita sunt, aut mutanda compellas. uox enim illa auribus meis indesinenter inmurmurat, quia nemo manum ad aratrum mittens et post se respiciens aptus est regno dei, cum in ®lridenti sit, quia paenitentia malorum est operum, non bonorum.

sed quamquam his urguemur angustiis, tamen et propter mansuetudinis tuae considerationem et quia uenerabilium legatorum Iohannis episcopi, Heracliani presbyteri atque Constantini diaconi allegatio nos non inhumana permouit, qui innocentibus aut ignaris causae remedia crediderunt esse poscenda,

ad fratrem et coepiscopum nostrum Epiphanium scripta transmisimus, ut memor fidei, memor religionis, quos [*]( 1. cf. Eph. 5, 27 21 Luc. 9, 62 ) [*]( 2 eanl V, corr. Thiel 7 adortatio V 9 inicia [lacuna 7 fere Merarum] esse V, lacunam suppleuit p2 in marg, 12 sanctisime V 16qriae addidi 17 haec impetita Bar. 26 bresbiteri V 2S crcdiderunt (aut quae .. credidit) Thiel: credidit V ) [*]( 47* )