De Peccatorum Meritis et Remissione et de Baptismo Parvulorum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio VIII, Pars I (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 60). Urba, Karl; Zycha, Joseph; editors. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1913.

Haec non ideo commemoraui, quod disputatorum quorumlibet sententiis tamquam canonica auctoritate nitamur, sed ut appareat ab initio usque ad praesens tempus, quo ista nouitas orta est, hoc de originali peccato apud ecclesiae fidem tanta constantia custoditum, ut ab eis, qui dominica tractarent eloquia, magis certissimum proferretur ad alia falsa refutanda quam id tamquam falsum refutari ab aliquo temptaretur. ceterum in sanctis canonicis libris uiget huius sententiae clarissima et plenissima auctoritas. clamat apostolus: per unum hominem peccatum intrauit in mundum et per peccatum mors et ita in omnes homines pertransiit, in quo omnes peccauerunt. unde nec illud liquide dici potest, quod peccatum Adae etiam non peccantibus nocuit, cum scriptura dicat: in quo omnes peccauerunt. nec sic dicuntur ista aliena peccata, tamquam omnino ad paruulos non pertineant — si quidem in Adam omnes tunc peccauerunt, quando in eius natura illa insita ui, qua eos gignere poterat, adhuc omnes ille unus fuerunt -, sed dicuntur aliena, quia nondum ipsi agebant uitas proprias, sed quicquid erat in futura propagino uita unius hominis continebat.

Nulla, inquiunt, ratione conceditur, ut deus, qui propria peccata remittit, inputet aliena. remittit, sed spiritu regeneratis, non carne generatis; inputat uero non iam aliena, sed propria. aliena quippe erant, quando hi qui ea propagata portarent nondum erant; nunc uero carnali generatione iam eorum sunt, quibus nondum spiritali regeneratione dimissa sunt.

Sed si baptismus, inquiunt, mundat antiquum illud delictum, qui de duobus baptizatis nati fuerint debent hoc carere peccato. non enim potuerunt ad posteros transmittere, quod ipsi minime habuerunt. ecce [*]( 9 Rom. 5, 12 19 Pelagius, cf. p. 132, 13 25 Pelagius, cf. p. 132, 7 2G cf. Contra Iulianum Pel. VI 7,18 (XLIV 833 M) ) [*]( 3 quod A horta LSGml 5 proferetur S G talia L talia SV PO alia M falsas /\' causa M refutandaAf 7 alico Vml temtaretur LS 9hunuL 11 liquide L quidem JI 12 adeae V 13 dicit Lml sic (c sol.) LP 15 tunc omnes A insitaui quaos LmlGml insita ui qua os SV insitaui quae eos M insita ui in qua eos Pml uis insita fuit qua eos A insita e uis in qua eos (sic corr. m. rec.) P insita in qua eos b 16 illi omnes A illi Ktii2 17 quidquid LmlSGCM 18 insituraSwi nita*K uita A 19 traditione Kml 20 dimittit A aliena om. Vml remittit eras. V regenerationis M 22 hii r A post ea exp. qui pro K propagati Lm2 25 Sed] Si A 26 fuer K )

142
unde plerumque eonualescit error, cum homines idonei sunt his rebus interrogandis, quibus intellegendis non sunt idonei. cui enim auditori uel quibus explicem uerbis, quomodo mortalia uitiosa primordia non obsint eis, qui aliis primordiis inmortalibus inchoati sunt, et tamen obsint eis, quos idem ipsi, quibus iam non obsunt, ex eisdem uitiosis primordiis generauerint? quomodo id intellegat homo, cuius tardiusculam mentem inpedit etiam suae sententiae praeiudicium et peruicaciae grauissimum uinculum? uerum tamen si aduersus eos mihi esset causa ista suscepta, qui omnino paruulos baptizari prohiberent aut superfluo baptizari contenderent dicentes eos ex fidelibus natos parentum meritum necessario consequi, tunc deberem ad hanc opinionem conuincendam laboriosius fortassis et operosius excitari, tunc, si mihi apud obtunsos et contentiosos propter rerum naturae obscuritatem difficultas refellendi falsa et persuadendi uera resisteret, ad haec forte quae in usu atque in promptu essent exempla confugerem uicissimque interrogarem, ut, quia eos moueret quomodo peccatum quod mundatur per baptismum maneat in eis quos genuerint baptizati, ipsi explicarent quomodo praeputium quod per circumcisionem aufertur maneat in eis quos genuerint circumcisi, quomodo etiam palea quae opere humano tanta diligentia separatur maneat in fructu qui de purgato tritico nascitur.

His et talibus forsitan utcumque conarer exemplis persuadere hominibus, qui mundationis sacramenta superfluo filiis mundatorum crederent adhiberi, quam recto consilio baptizatorum paruuli baptizentur quamque fieri possit, ut homini habenti utrumque semen, et mortis in carne et inmortalitatis in spiritu, non obsit regenerato per spiritum, quod obest eius filio generato per carnem, sitque in isto remissione mundatum, quod sit etiam in illo simili remissione [*]( 1 error om. Kml sint Km2A 2 cui (i s.l.m2) V 4 primordis Vml incoati Pa.c. 5 iam] etiam V 6 id om. KmlM 7 tardiuncula M etiam] et sic h et d 8 grauissimac sbd uincula Vml 10 prohibent L prohibent eel. d superfluuio L contenduntd 11 necestario Lml 12 cOnllincendaSp.c. conuincenda C 13 obtunsosL obtusos PKCbd 14 rererumO 16 proptu LSml promtu V promptum C coniugerem Lml cufugerem A 17qui Lml moueret et S 19 auferetur K 20 quae om. M operaGml 23conare Kml 24 superfluuio Lml V mandatorum Pml 26 baptizantur VM quaqua Lm2l quamquae M posse PG posset M 29 remissionem VmlG mundato VmlKml illo*G )

143
uelut circumcisione uelut trituratione ac uentilatione mundandum. nunc ucro, quando quidem cum cis agimus, qui confitentur baptizatorum filios baptizandos, quanto melius sic agimus, ut dicamus: \'uos, qui asseritis de hominibus a peccati labe mundatis sine peccato nasci filios debuisse, cur non adtcnditis eo modo uobis posse dici de christianis parentibus christianos nasci filios debuisse? cur ergo eos Christianos fieri debere censetis? numquid in eorum parentibus corpus christianum non erat, quibus dictum est: nescitis quia corpora uestra membra sunt Christi? an forte corpus quidem christianum de christianis parentibus natum est, sed non christianam animam accepit? hoc uero multo est mirabilius; namque utrumlibet de anima sentiatis, quia profecto cum apostolo non eam creditis, antequam nasceretur, aliquid egisse boni aut mali, aut de traduce adtracta est et similiter ut corpus de Christianis christianum anima etiam christiana esse debuit aut a Christo creata, uel in christiano corpore uel propter christianum corpus, christiana debuit seu creari seu mitti. nisi forte dicetis christianos homines christianum corpus gignere potuisse et ipsum Christum animam christianam non potuisse procreare. cedite itaque ueritati et uidete, sicut fieri potuit, quod et uos fatemini, ut de Christianis non Christianus, de membris Christi non membrum Christi atque — ut occurramus etiam omnibus, qui licet falso, tamen quocumque religionis nomine detinentur de consecratis non consecratus, ita etiam fieri, ut de mundatis non mundatus nascatur. quid respondebitis, quare de Christianis non Christianus nascatur, nisi quia non facit generatio, sed regeneratio Christianos? hanc igitur uobis reddite rationem, quia similiter a peccatis nemo nascendo, sed omnes renascendo mundantur. ac per hoc de hominibus ideo mundatis, quoniam renatis, homo qui nascitur renascatur, ut [*]( 8 I Cor. 6, 15 12 cf. Rom. 9, 11 ) [*](1 pr. uel K uentiliatione K mundatum LmlA 2 cogimusSml 4 mun- datus Vml 5. 6 quurLSF qurG 7 consentisLml in om.G eorum]neutrum LmlSVPG 9suntom. Kml 10de]ex2 non]add. et LG/nl 13 abstracta 14 christianumJ add. sic b anima LmlSVGmlC 17 diceretis LmlSVPG 19 credite PA uidete] add. quia Pd 21 nienhrum K succurramus Lml 22 relegionis A 23 mundatis (mun in ras. m2)V 24 quid-nascatur om. Kml 25 nascitur Lml fecit K christianus Vml 27 hac L 28 renati sunt P de renatis .1/ )
144
etiam ipse mundetur. potuerunt enim parentes ad posteros transmittere, quod ipsi minime habuerunt, non solum sicut frumenta paleam et praeputium circumcisus, sed etiam, quod et uos dicitis, fideles infidelitatem in posteros traieiunt; quod non est iam illorum per spiritum regeneratorum, sed, quo in carne generati sunt, mortalis seminis uitium. nam utique quos paruulos per sacramentum fidelium fideles faciendos esse iudicatis, infideles natos ex parentibus fidelibus non negatis'.

At enim: si anima non est ex traduce, sed sola caro, ipsa tantum habet traducem peccati et ipsa sola poenam meretur — hoc enim sentiunt — iniustum esse dicentes, ut hodie nata anima non ex massa Adae tam antiquum peccatum portet alienum. adtende, obsecro te, quemadmodum uir circumspectus Pelagius — nam ex eius libro haec quae modo posui uerba transcripsi — sensit quam in difficili de anima quaestione uersetur. non enim ait, quia anima non est ex traduce, sed \'si anima uon est ex traduce\', rectissime faciens de re tam obscura, de qua nulla in scripturis sanctis certa et aperta testimonia possumus inuenire aut difficillime possumus, cunctanter loqui potius quam fidenter. quapropter ego quoque huic propositioni non praecipiti assertione respondeo: \'si anima non est ex traduce, ergo quae ista iustitia est, ut recens creata et ab omni delicto prorsus inmunis, ab omni peccati contagione penitus libera, passiones carnis diuersosque cruciatus et, quod est horribilius, etiam daemonum incursus in paruulis sustinere cogatur? neque enim aliquid horum caro sic patitur, ut non ibi anima potius, quae uiuit ac sentit, poenas luat. hoc enim si iustum ostenditur, sic etiam ostendi potest qua iustitia in carne quoque peccati subeat originale peccatum baptismatis sacramento [*]( 9 Pelagius, cf. p. 132, 10 ) [*](2 quod ipsi] quod si Lm1SVm1PG 3 paleu A palea CM 4 trahiciunt KM 5 quot G quod Lm2SVPAM regenerati L mortale P mortales M 8 negatos Sa.c. 10 habeatL habeatSFPG solam poenamft 11 odieCmi 12 antiqumG 13 circumspectus uirM haec om. K 14 sentit KACb, om. M 15 non enim] nonne anima A est om. K 16sed—traduce om.z 18 inuenirepossnmus om. r 19 quipropter L a.c. quoque] opto r prepositioni LmlSmlP 20 est om. LVPGM, post traduce add. Sm2 22 contagione peccati z carnes Sml carnales M diuersusque G 23 orribilius G doemonum A 24 cogitatur Sml aliquid aliqua eorum A oru Lml 25 uidit Lml 26 si] sic Sm2 quia VPA 27 originali Vml )

145
et gratiae miseratione mundandum. si autem illud ostendi non potest, neque hoc posse arbitror. aut ergo utrumque occultum feramus et nos homines esse meminerimus aut alias aliud de anima opus, si necesse uidebitur, cautela sobria disputando moliamur\'.

Nunc tamen illud, quod ait apostolus: per unum hominem peccatum intrauit in mundum et per peccatum mors et ita in omnes homines pertransiit, in quo omnes peccauerunt, sic accipiamus, ne tot tantisque apertissi- Illis diuinarum scripturarum testimoniis, quibus docemur praeter Christi societatem, quae in illo et cum illo fit, cum sacramentis eius inbuimur et eius membris incorporamur, uitam salutemque aeternam adipisci neminem posse, nimis insipienter atque infeliciter repugnare iudicemur. neque enim alio sensu dictum est ad Romanos: per unum hominem peccatum intrauit in mundum et per peccatum mors atque ita in omnes homi nes pertransiit, quam illo quo dictum est ad Corinthios: per hominem mors et per hominem resurrectio mortuorum; sicut enim in Adam omnes moriuntur, sic et in Christo omnes uiuificabuntur. nemo quippe ambigit hoc ibi de morte corporis dictum, quoniam de resurrectione corporis magna apostoli intentione quaestio uersabatur. et ideo uidetur ibi de peccato tacuisse, quia non erat quaestio de iustitia; hic autem ad Romanos utrumque posuit et utrumque diutissime commendauit, peccatum in Adam, iustitiam in Christo et mortem in Adam, uitam in Christo; quae omnia uerba sermonis apostolici, quantum potui satisque uisum est, in primo, ut iam dixi, duorum illorum libro perscrutatus aperui. [*]( 5 Rom. 5, 12 13 Rom. 5,12 1G I Cor. 15, 21. 22 ) [*](2 hoc-memine- ora. V 4 neccesse 5 caute V disputandi M 5 apls add. III2 S 8 tantis V 9 docemus Sml V 12 hominem (ho in ras.) V 14u*nianL in mnndum intrauit d 15 ita otn. LmlSYPG qua*illud exquam illo L quam alio b 16 quod (d s.l.)L,GmlKA chorintiosV pr. por] add. unum A 18 uiuicabuntur K uiuificantnr M 19 hoc ex ac L hacSml ac VG de corpore mortis z de corporis morte bd 20 apostoli] amplius V 21 ibi] tibi V 22 posuit (exposuitLm2) et utrumque posuit LV et utrumque posuit exp. S et om. KA 23 diutissime] iustisslme K iustitiam-Adam in tng. G 24 et mortem bis K et uitam P et uitam d 25 posui V ut iam dixi] etiam P ) [*]( LX. August. VIII pars I. Vrba et Zyoba. ) [*]( 10 )

146

Quamquam etiam ibi ad Corinthios locum ipsum de resurrectione diu tractatum sic in fine concluserit, ut nos dubitare non sineret mortem quoque corporis merito accidisse peccati. cum enim dixisset: oportet corruptibile hoc induere incorruptionem et mortale hoc induere inmortalitatem. cum autem corruptibile hoc indutum fuerit incorruptionem et mortale hoc inmortalitatem, tunc fiet, inquit, sermo qui scriptus est: absorta est mors in uictoriam. ubi est, mors, uictoria tua? ubi est, mors, aculeus tuus? deinde subiecit: aculeus autem mortis est peccatum, uirtus uero peccati lex. quia ergo, sicut apostoli apertissima uerba declarant, 10 absorbebitur mors in uictoriam, quo corruptibile et mortale hoc induet incorruptionem et inmortalitatem, id est quo uiuificabit deus et mortalia corpora nostra propter inhabitantem spiritum eius in nobis, manifestum est et huius mortis corporis, quae resurrectioni corporis contraria est, aculeum fuisse peccatum, aculeum autem, quo mors facta est, non quem mors fecit; peccato enim morimur, non morte peccamus. sic itaque dictum est \'aculeus mortis\', quomodo lignum uitae, non quod hominis uita faceret, sed quo uita hominis fieret, et quomodo lignum scientiae, per quod scientia fieret hominis, non quod per suam scientiam fecerit homo. sic ergo et aculeus mortis, , quo mors facta est, non quem mors fecit. sic enim dicimus et [*](4 I Cor. 15,53—66 13 cf. Rom. 8,11 19 cf. Gen. 2,9 ) [*](1 quanquam Lm2 ibi etiam b chorintios V 2 diu] dni b tractum F 4 opportet L 5 induere om. ml G mortalitatem LmlSV cum auteminmortalitatem] cu au mortale hoc inquit induet inmortalitatem KAC, om. Gmlil 7 hoc] add. induet b inquidGV, om. A, exp. L 8 absorpta A uictoria LSVGm2PA31b; post uictoria eras. tua G 9 uictoria] contentio z, b in mg. aculus L 10 est om. L autem uero LmlS autem ueroF aute*u (u in ras.) G autem P 11 declarant uerbaK 12 obsorbebitur Pml absor- betur A uictoria zCb curriptibile V 13 mortalitatem Lml idem (tn mg. 1 e) V quod z qui Kml uiuificabit (bi s.l.) L uiuificauit CM 14 habitantcm ACMb 15 et om. A resurrectione LmlSmlVml PGKml resurrectionis C 16 corporis] carnis b 17 quem] quHLml quaeG quae S p.c. peccatu Vtnl 18 mortis] mors A 19 dignum LmlSml PmlG quo Lm1SVm1PG uitā Sp.c.A quod KAJI hominis uita P hominis om. A 20 ct om. PGKAM dignum Vtnl quo SmlVtnlGml 21 siGml etom.A 22 feccrit Km2AMb )

147
poculum mortis, quo aliquis mortuus sit ucl mori possit, non quod moriens mortuusue confecerit. aculeus itaque mortis peccatum est, peccato punctum mortificatum est genus humanum. quid adhuc quaerimus cuius mortis, utrum animae an corporis? utrum primae, qua nunc omnes morimur, an secundae, qua tunc impii morientur? nulla causa est est exagitandi quaestionem, nullus tergiuersandi locus; apostoli uerba, quibus id agebat, interrogata respondent.. cum mortale hoc, inquit, induerit inmortalitatem, tunc fiet sermo qui scriptus est: absorta es.t mors in uictoriam. ubi est, mors, uictoria tua? ubi est, mors, aculeus tuus? aculeus autem mortis peccatum, uirtus uero peccati lex. de resurrectione corporis agebat, quod absorbebitur mors in uictoriam, cum mortale hoc induerit inmortalitatem.. tunc ipsi morti insultabitur, quae in uictoriam resurrectione corporis absorbebitur. tunc ei dicetur: ubi est, mors, uictoria tua? ubi est, mors, aculeus tuus? morti ergo corporis hoc dicetur. hanc enim absorbebit uictoriosa inmortalitas, cum mortale hoc inmortalitate induetur. morti, inquam, corporis tunc dicetur:\' ubi est mors, uictoria tua, qua hic omnes sic uiceras, ut etiam dei filius tecum confligeret teque non uitando, sed suscipiendo superaret? uicisti in morientibus, uicta es in resurgentibus. uictoria tua, qua absorbueras corpora morientium, temporalis fuit, uictoria nostra, qua in corporibus absorta es resurgentium, aeterna constabit. ubi est aculeus tuus? hoc est peccatum, quo puncti et uenenati sumus, ut etiam in nostris corporibus fieres et ea tam longo saeculo [*](5 cf. Apoc. 2,11 etc. 7 I Cor. 15,54-56 ) [*](1 quod] quem KA que C 2 pcccato] peccati Vm2Pm2bd 3 punctu Vbd puncto Pm2 5 monentur L p.c. 6 apostoli] amplius V 7 interroganti ni2 ex interroga S quu Lml mor*tale L 8 induitur C 9 absorpta A mors mn.Gml uictoriazAA 10 mortis] add. est d laqua Lm2Sm2bd absoluebiturS uictoria zMb quu Lml V qua G induerit om. Gml 13 uictoria £ m2& resurrectionis 6 14 dicitur SVml 15 uictoria] contentio z tua om. M 16 hoc om. S dicitur M, om. S absorbebitur V absoruebit M 17 mortalitate A hoc-indlleturom. A immortalitatem Md induitur Jf tunc] hoc zd 18 ubi est om. V mors om. zd hic om.zMTd uieras Sml 19 uitando] uitam donando LSVmlPG 20 uictes (om. es)T\' 22 uestra V constauitSmlVtnlC constititSmJ? 23 benenatiLm1Sm1Vm1Gm1uenerati M 24 figeres P, d addiw te ante etiam saeculo] tempore zbd ) [*](10* )
148
possideres? aculeus autem -mortis est peccatum, uirtus uero peccati lex. peccauimusin uno omnes, ut moreremur in uno omnes; accepimus legem, non ut emendatione finiremus peccatum, sed ut transgressione augeremus. lex enim subintrauit, ut abundaret peccatumet: conclusit scriptura omnia sub peccato. sed deo gratias, qui dedit nobis uictoriam per dominum nostrum legum Christum, ut, ubi abundauit peccatum, superabundaret gratia atque ut promissio ex fide Iesu Christi daretur credentibus et uinceremus mortem per inmortalem resurrectionem et aculeum eius peccatum per gratuitam iustificationem\'.