Res Gestae

Haec (ut gesta sunt) malignius[*](malignius, Pet. (malignus, Schneider); auctius, Hermann; mugitus (from maugitus), V.) ad principem Simplicius rettulit, agensque ibi Maximinus infestus, ob causam quam supra docuimus, Aginatio, simultate una cum potestate in maius accensa, oravit[*](orauit, added in G; V omits.) impense ut rescriberetur eum occidi: et impetravit facile male sanus incitator et potens.

Metuensque gravioris invidiae pondus, ne pronuntiante Simplicio, et consiliario suo et amico, periret homo patriciae stirpis, retinuit apud se paulisper imperiale praeceptum, haerens et ambigens quemnam potissimum exsecutorem atrocis

Tandemque, ut solent pares facile congregari cum paribus, Doryphorianus quidam repertus est Gallus, audax ad usque insaniam, cui hanc operam implere brevi pollicito, deferri providit vicariam, et commonitorium cum Augusti litteris tradidit, instruens hominem saevum quidem sed[*](sed, V; et, Gardt.) rudem, qua celeritate Aginatium sine ullo deleret obstaculo, dilatione qualibet inventa forsitan evasurum.

Festinavit (ut mandatum est) Doryphorianus magnis itineribus Romam, et inter administrandi[*](administrandi, Val.; scrutandi, Pet.; minandi, Brackman; interandi, V.) initia, magna quaeritabat industria, qua vi senatorem perspicui generis interficeret, iuvantibus nullis. Cognitoque eum iam pridem repertum, in villa propria custodiri, ipse tamquam capita[*](capita, V, rest. by Her.; caput, G.) sontium Aginatium,[*](Aginatium, added by Her.; V omits.) pariterque[*](pariterque, Val.; perque, VA.) Anepsiam horrore medio[*](horrore medio, Val.; horrorem, G; horrorem et, V.) tenebrarum audire disposuit, quo tempore hebetari solent obstrictae terroribus mentes: ut inter innumera multa, Aiax quoque Homericus docet, optans perire potius luce, quam pati formidinis augmenta nocturnae.

Et quoniam iudex, quin immo praedo nefandus, ad id solum quod promisit intentus, cuncta extollebat in maius, iusso sub quaestione[*](quaestione, added by Her. (cf. xv. 5, 13); sub aginatio, V.) Aginatio statui,

Denique cum iam contigua morti tormenta ancillae voces expressissent obliquas, indicii fide parum plene discussa, Aginatius ad supplicium duci pronuntiatur[*](pronuntiatur, EA; pronuntiatus, Lind.; pronuntiatum, VG.) abrupte, nec auditus cum magnis clamoribus appellaret nomina principum, sublimis raptus occiditur, pari sententia Anepsia interfecta. Haec agitante (cum adesset) perque (cum procul ageret) Maximino, funera urbs deploravit aeterna.

Sed vigilarunt[*](uigilarunt, Her. (cf. 6, 25); accelerarunt, G; ut celarunt, V.) ultimae dirae caesorum. Namque ut postea tempestive dicetur, et idem Maximinus sub Gratiano intoleranter se efferens, damnatorio iugulatus est ferro, et Simplicius in Illyrico truncatus,[*](truncatus, EA; trucidatus, W2G; trunnatus, V; truonatus, V2.) et Doryphorianum pronuntiatum capitis reum, trusumque in carcerem Tullianum,[*](in carcerem Tullianum, Haupt; in carcere Tulliano, G; trusum queret tulliano, V.) matris consilio, princeps exinde rapuit, reversumque ad lares per cruciatus oppressit immensos. Verum unde[*](uerum unde, Her., Novák (cf. xxx. 4, 22); munde, V.) huc fleximus revertamur. Is urbanarum rerum status, ut ita dixerim, fuit.

At Valentinianus magna animo concipiens et utilia, Rhenum omnem a Raetiarum exordio, ad usque fretalem Oceanum, magnis molibus communiebat, castra extollens altius et castella, turresque assiduas per habiles locos et opportunos, qua Galliarum extenditur longitudo: non numquam etiam ultra flumen aedificiis positis, subradens barbaros fines.

Denique cum reputaret munimentum celsum et tutum, quod ipse a primis fundarat auspiciis, praeterlabente Nicro nomine fluvio, paulatim subverti posse undarum pulsu immani, meatum ipsum aliorsum vertere cogitavit, et quaesitis artificibus peritis aquariae rei, copiosaque militis manu arduum est opus aggressus.

Per multos enim dies compaginatae formulae e[*](formulae e, Her.; fornae c, G (c.c.); formosae, coneteque, V.) roboribus, coniectaeque in alveum, fixis refixisque aliquotiens prope ingentibus , fluctibus erectis confundebantur, avulsaeque vi gurgitis interibant.