Res Gestae

Inter haec expeditionem parans in Persas, quam dudum animi robore conceperat celso, ad ultionem praeteritorum vehementer elatus est, sciens et audiens, gentem asperrimam per sexaginta ferme

Urebatur autem bellandi gemino desiderio, primo quod impatiens otii, lituos somniabat et proelia, dein quod in aetatis flore primaevo, obiectus efferatarum[*](efferatarum, Eyssen.; efferarum, EBG; effetarum, V.) gentium armis, recalentibus etiam tum regum precibus et regalium, qui vinci magis posse quam supplices manus tendere credebantur, ornamentis illustrium gloriarum inserere Parthici cognomentum ardebat.

Quae maximis molibus festinari cernentes, obtrectatores desides et maligni, unius corporis permutationem tot ciere[*](tot ciere, Clark; tot cieri, EAG; tot cier, V (cieri, V3).) turbas intempestivas, indignum et perniciosum esse strepebant, studium omne in differendo procinctu ponentes. Et dictitabant, his praesentibus quos audita referre ad imperatorem posse rebantur, eum ni sedatius ageret in immodica[*](in immodica, Corn.; in modica, Momm.; V omits in. ) rerum secundarum prosperitate, velut luxuriantes ubertate nimia fruges, bonis suis protinus occasurum.

Et haec diu multumque agitantes, frustra virum circumlatrabant immobilem occultis iniuriis, ut Pygmaei

Ille tamen ut maioris praeter ceteros spiritus, nihilo lentius magnitudinem expeditionis secum commentans, in praeparandis congruis operam navabat enixam.

Hostiarum tamen sanguine plurimo aras crebritate nimia perfundebat, tauros aliquotiens immolando centenos, et innumeros varii pecoris greges, avesque candidas terra quaesitas et mari, adeo ut in dies paene singulos milites carnis distentiore sagina, victitantes incultius, potusque aviditate corrupti, umeris impositi transeuntium, per plateas ex publicis aedibus, ubi vindicandis potius quam cedendis conviviis indulgebant, ad sua diversoria portarentur, Petulantes ante[*](suaante, added by V2 in margin.) omnes et[*](et, add. V2.) Celtae, quorum ea tempestate confidentia creverat ultra modum.

Augebantur autem cerimoniarum ritus immodice, cum impensarum amplitudine antehac inusitata et gravi: et quisque cum impraepedite liceret, scientiam vaticinandi professus, iuxta imperitus et docilis, sine fine vel praestitutis ordinibus, oraculorum permittebantur scitari responsa, et extispicia non numquam futura pandentia, oscinumque et auguriorum et ominum fides, si reperiri usquam posset, affectata

Haecque dum more pacis[*](more pacis (after procedunt) obelized by Clark, defended by Fletcher (cf. xxiii. 5, 3; Tac., Hist. iv. 15 and iv. 28) with comma after procedunt; transposui c.c.) ita procedunt, multorum curiosior Iulianus, novam[*](novam, added by V2.) consilii viam ingressus est, venas fatidicas Castalii recludere cogitans fontis, quem obstruxisse Caesar dicitur Hadrianus mole saxorum ingenti, veritus ne (ut ipse praecinentibus aquis capessendam rem publicam comperit), etiam alii similia docerentur: deumque adfatus[*](deumque adfatus, Momm., who indicated a lac.; adfatus, V; ac statim G; ad fastus, Pet.) circumhumata corpora statuit exinde transferri, eo ritu quo Athenienses insulam purgaverant Delon.

Eodem tempore diem[*](diem, Kiessling; die, V.) undecimum kalendarum Novembrium amplissimum Daphnaei Apollinis fanum, quod Epiphanes Antiochus rex ille condidit iracundus et saevus, et simulacrum in eo Olympiaci Iovis imitamentum, eiusque[*](imitamentum, eiusque, Damsté; imitamenti Phidiaci eiusque, Momm.; semitamenti, V.) aequiperans magnitudinem,

Quo tam atroci casu repente consumpto, ad id usque imperatorem ira provexit, ut quaestiones agitari iuberet, solito acriores, et maiorem ecclesiam Antiochiae claudi. Suspicabatur enim id Christianos egisse, invidia, quod idem templum inviti videbant ambitioso circumdari peristylio.

Ferebatur autem licet rumore levissimo, hac ex causa conflagrasse delubrum,[*](delubrum, Bent.; delublum, V (corr. by contemporary hand).) quod Asclepiades philosophus, cuius in actibus Magnenti meminimus, cum visendi gratia Iuliani peregre ad id suburbanum venisset, deae caelestis argenteum breve figmentum, quocumque ibat secum solitus ferre,[*](ferre, Clark, c.c.; afferre, BG; efferre, V.) ante pedes statuit simulacri sublimes,[*](sublime, Corn.; sublimis, Pet.;) accensisque cereis ex usu cessit, unde medietate noctis emensa, cum nec adesse quisquam potuit nec iuvare, volitantes scintillae adhaesere materiis vetustissimis, ignisque aridis nutrimentis, omne quicquid contingi potuit (licet erecta[*](erecta, Her. (from erecti before omne, V).) discretum celsitudine) concremarunt.