Exameron

si igitur auis minusculae contemplatione et insurgit mare et repente ut\' atque aspero hiemis inter graues procellas tempestatesque uentorum deterget caeli nubila fluctusque componit elementis omnibus subito infusa tranquillitas, quantum praesumere debeas, o homo, ad imaginem dei factus agnoscis, si tamen auiculae istius fidem studio deuotionis [*]( B ) imitens. illa tempestates uidens insurgere, saeuire uentos inter hiberni saeua, non reuocatur neque reflectitur, sed inpellitur. denique in litore sua oua constituit, ubi ea relabente fluctu madida adhuc harena suscipiat, nec insurgentes fluctus, quos immurmurare atque adlabi uideat, reformidat.

et ne putes quod ouorum uideatur habere contemptum, continuo, ubi deposuerit oua, nidificat et suo partus corpore fouet nec saluti propriae adluuione litoris pertimescit, sed [*]( c ) secura de dei gratia uentis se committit et fluctibus. parum est hoc. adiungit totidem alios ad nutnendumnutriendum dies nec interpellaninterpellari tot diebus infidi maris tranquillitatem ueretur ternptatquetemptatque dictum suum naturae iam sollemnitate fundatum. illa teneros fetus non latibulis aliquibus abscondit aut tectis nec includit cauernis, sed nudo et praescripta committit solo, quereris defendit a frigore, sed diuino fotu, quo magis cetera despiciat, tutiores fore extimat. quis nostrum paruolos suos non uestimentis [*]( D ) [*]( 2Luc.t2,7 ) [*]( 1 nullos -C (o ex u m3) nullus N\' et (in ras.) B 2 plaris SB et m2 P9t\' plures Pશ\' Mj! ce<. 4 aspera M<S\' granes ΠΜS ingruentes N\'B 5 detergit N\'B et Kt3 C m2 G detergeret V 6 helementis CGP 9 seaire C (ae ex si m.?) 10 replectitur C 12 arena 11 13 uidet TeH. Trec. uideat (a acp.) m3 6\' m2 G 14 potes C (v s. o m3) contemtum C conceptum F 16 adluuionem M6B 19 temtatque C et (corr. m2) C 20 naturaશ (-rę m2) M\'G iam CPVશ\'\'MSB etiam G et tam 9t (tanta s. M. m2) M\' sollemnitate C (e alt. e.c 6) sollemnitatem PY 22 tabernis CGP 23 diuino C (di ex de m3) dispiciat PB et (eon*. m3) C (corr. m2) G 24 extimat C m1 P estimant Fexistimat C m3 ce<. paruolos m1 CG patuulos C m3 C m2 cet. )

Nec uos praeteribo, merguli, quibus ab adsiduitate [*]( E ) mergecdi nomen dic haesit. quomodo semper mergentes aurarum signa colligitis et praeuidentes tempestatem futuram propere medio reuolatis ex aequore et ad litorum tuta cum clamore conceditis! quomodo etiam, fulicae - quae maritimo delectantur profundo — refugientes quam praescitis commotionem maris in uado luditis! ipsa ardea, quae paludibus inhaerere consueuit, notas bona sedes imbresque formidans supra nubes uolat, ut procellas nubium sentire non possit. consideremus [*]( F ) diuersas uolucres maris, quemadmodum inminente uentorum motu ad tutiora et tunc temporis dulciora sibi stagna se conferant atque in abscondito terrarum sinu cognita sibi alimenta rimentur.

nocturnas autem anserum quis non miretur excubias, qui uigilias etiam suas cantus adsiduitate testantur? denique eo etiam Romana Capitolia a Gallo hoste seruarunt. merito illis debes, Roma, quod regnas. dii tui dormiebant et uigilabant anseres. ideo illis diebus anseri sacrificas et non frequenter; cedunt [*]( 98 A ) enim di uestri anseribus, a quibus se sciunt esse defensos, ne et ipsi ab hostibus caperentur. [*]( 6 Uerg. Georg. I 360 sqq., cf. Plin. N. H. XVIII 362 18 Baa. 181 C (77 E), cf. Plin. N. H. X 51 ) [*]( 1 tectis n tectisque N septis libri cubicalorunt (7 (a alt. M o m3) 5 akyoae MS alcione CP alchione 9tjr alchiones B alt-ione GVશ\'\' indumento N\'B 6 merguli II mergi N 7 semper n saepe N 8 colligitis C (i pr. in ras.) 9 tota CPM\' et (tuta m2) C tuta (a ex i m2) શ\'\' 10 conceditis II contenditis N quae OM. શМ\'B 11 quam IlMjS posteaquam N\'B praescitia CPV et m1 C praesenseritis G m2 N commocionem C (o oM. ex u) 12 uado N ualido II (li ef<M. C) ardea C (a oM. a. M.) 13 inbresque C 16 tuitiora C (i pr. eras.) P 17 cognita II incognita N 19 suas etiam N 21 et OM. M 22 et otH. N\'B 23 di C m1 dii C m3 M<. )

Pulchre autem post descriptionem piscium de his auibus [*]( B ) quae adsuetae sunt aquis sermo successit, quia et ipsae similiter usu natandi et munere delectantur. unde prima cognatio uidetur auibus istis esse cum piscibus, quoniam natandi communis quaedam uidetur utrique generi esse consortio. secunda quoque cognatio auibus et piscibus est eo quod uolantis usus species sit natantis. sicut enim aquam natando piscis incidit, ita auis aerem uolatu celeri secat. atque utrique generi similiter caudae suppetit alarumque [*]( c ) remigium, ut pisces ad priora se freno subrigant atque ad ulteriora procedant, caudae quoque gubernaculo uel quo uelint se facile conuertant uel impetu quodam e regione iter suum dirigant. aues quoque aeri uolatibus suis uelut aquis innatant et quasi quaedam extendunt brachia, cauda quoque se uel ad superiora subrigunt uel ad inferiora demergunt. unde quoniam in nonnullis idem usus et species, ideo de aquis utriusque generis natiuitas diuina praeceptione processit. dixit [*]( D ) enim deus: producant aquae reptilia animarum aliquantum secundum genus et uolatilia uolantia secus firmamentum caeli secundum genus. non inmentoinmerito igitur, quia de aquis genus utrumque producitur, natandi i proprietas utrisque peccatorum.

sane cum et coluber lubricus opprimens serpentes - ideo enim serpenti nomen est inditum, quia non possunt ambulare, sed repere —, dracones quoque [*]( E ) simili modo ut pisces plerique sine pedibus sint, nullum [*]( 1 Baa. 169 A (72 B) 18 Gen. 1, 20 25 Baa. 169 A (72 BC) ) [*]( 3 similiter C (i oM. m3 ac e) natandi S (ta in mg. m2) nandi Jtf 4 cognitio II (cofT. Mt3 C m2 JP; 5 communia CPF et m1 G commnnea N (-nia m2) N\'Jf\' et (a eras.) M commune G m2 S conmunia B quaedam CPVશM\'B et G m1 quidam શ\'quoddam M (d pr. s. M.) S et m2 C utriuaque generis N\'B consortia N\'B consortium .M<S\' et m2 G 6 auibus II omnibus auibus N 7 uolandi N\'B 13 dirigant C (di tM ras., ut uidetur <RC de) 16 usua C (a alt. s. M. m3) P (a alt. er<M.) 22 suppeditat MS et m2 G 23 serpendi C\' (-ti w3) PN\'M 24 possint N repere IIB serpere N\'MS 25 sunt IIB, fort. recte )

Unum autem nomen auium, sed genera diuersa, quae quis [*]( F ) possit aut memoria aut cognitione conprehendere ? sunt itaque aues, quae carne indiuidua. ideo his ungues asperi, curuatum atque acutum os, uelox uolatus, quoniam raptu uiuunt, ut possint facile praedam conprehendere quam secuntur, propere uel ore uel unguibus euiscerare. sunt etiam aues, quae reperto pascuntur semine, aliae diuerso et fortuito cibo. est etiam diuersitas copularum, quarum gratia carent quae intendunt rapinis. nam propter auiditatem praedandi uel propter insidias meritum nec ipsis inter se conuenit, et ideo declinant sui [*]( 99 A ) copulam — refugit enim auaritia consortium plurimorum —, deinde coniunctio plurimorum facile ipsa se proderet. his ergo auibus nihil est copulatorium praeter iugale consortium. ergo aquilis accipitribusque hic usus est uitae, contra uero columbae grues sturni corui atque cornices, etiam turdi gaudent plurimum conexione.

alia quoque auium genera enchoria, quae manent in [*]( B ) locis semper, alia aduenticia, quae obeunt regiones alias et peracta hieme reuertuntur. sunt alia. quae hieme redeunt, aestate peregrinantur a nobis, siue quod alia hiemis tempore ad [*]( 1 Bas. 169 A (72 DC) 8 Bas. 171 A (73 AB) 22 Bas. 171 B (73 B) ) [*]( 3 quaerendum C (-dam m3) P ministerio C (i j?r. et alt. tM rcM.) 4 et S DtM. Uind. aut B JL<r. TcH. Trec. ut M<.j fort. uel 8 possit autem (\' cogitatione B DtM. yeH. Trec. 9 cur\'uatum C (b er<M.) curnantar jP 11 praedam conpraehendere n corripere praedam N sequuntur 9t3f\'JfjB 14 carent IIMSB carent fere N\' 20 columbae G m2 colunbae B palumbes MS columbi N\' columbes G m1 ce<. 21 gftues f graues 3f plurimum C (m pr. eras.) plurimorum M<S\'B 22 enchoria MS encoria ce<. )

aliae aues ad manum se subiciunt et mensae adsuescunt tactuque mulcentur, aliae reformidant. aliae isdem quibus homines domiciliis delectantur, aliae secretam in desertis uitam diligunt, quae requirendi sibi uictus difScultatemdifficultatem libertatis amore compensant. aliae uocibus tantum [*]( D ) terris, aliae canoro delectant suauique modulamine. quaedam ex natura, aliae ex institutione diuersarum uocum oblocuntur discrimina, ut hominem putes locutum, cum locuta sit auis. quam dulcis mcrularummerularum, quam expressa uox psittaci est! sunt etiam aliae simplices ut columbae, aliae astutae ut perdices; gallus iactantior, pauus speciosior. sunt etiam uitae in auibus et operum diuersitates, ut aliae ament in commune consulere et conlatis uihbusuiribus uelut quandam curare [*]( E ) rem publicam et tamquam sub rege uiuere, aliae sibi quisque prospicere, imperium recusare et, si capiantur, indigno uelint exire seruitio. [*]( 5 Uerg. Georg. I 139 8 Bas. 171 BC (73 CD) Uerg. Aen. VII 490 14 Uerg. Aen. VI 646 17 Matth. 10, 16 23 Uerg. Ecl. I 40 ) [*]( 3 antaiBni C\' (n tM ras.) 4 molimur C (i et ur in rcM.) 5 sibilo 11 uisco N, cf. Uerg. Georg. 1 139 eos ow. AfS\', eius C 6 llaqueis C 7 attollit G (o ex u m2) attulit CPV quia GMS qui C (quae m3) cet. petant C (tan in r<M.) 8 mensae IIMS mensae erili (heriU N-B, h a. M. m2) N\'B; cf. Uerg. Aen. VII 490 9 isdem શ\'M\'S hisdem n eisdem M<. 11 requirandi C (e s. i Mt3) 13 modulamine C (e ex i m3) modolamine YM\' et (v N. o alt.) m2 C, MJ K 14 obloquuntur YMSB 16 psittaci શS psyttaci CCF psyptatici P pattaci cet. 21 sibi quisque (quaeque B)2Vqanique (quaeqae C m3 G m2) sibi n 22 post prospicere add. aliae 11 indignQ C (& ex u m3) indigne GP 23 uellent 11 (Qolunt G m2 aollnnt C MtJ) uelent N a (s. M. tn3) aeruicio C ) [*]( XXXII. Ambr. pars 1, fMC. 1. ) [*]( 12 )

IAb his igitur ordiamur quae nostro se usui imitationem [*]( F ) dederunt. in illis enim politia quaedam et militia naturalis, in nobis coacta atque seruilis. quam iniusso et uoluntario usu grues in nocte sollicitam exercent custodiam! dispositos uigiles cernas, et ceteris consortibus generis historia aliae circumeunt et explorant, ne qua ex parte temptentur insidiae, atque nisi deferunt inpigro sui uigore tutelam. post ubi uigiliarum fuerit tempus impletum, perfuncta. munere in somnum se praemisso clangore cooponitconponit, ut excitet [*]( 100 A ) dormientem cui uicem muneris traditura est. at illa uolens suscipit sortem nec usu nostro inuita et pigrior somno renuntiat, sed inpigre suis excutitur stratis, uicem exsequitur et quam accepit gratiam pari cura atque officio repraesentat. ideo nulla desertio, quia deuotio naturalis, ideo tuta custodia, quia uoluntas libera.

hunc etiam uolantes ordinem seruant et hac moderatione omnem laborem adleuant, ut per [*]( B ) uices fungantur ductus consilio munere. praecedit enim una ceteris praestituto sibi tempore et quasi ante signa praecurrit, deinde conuertitur et sequenti sortem ducendi agminis cedit quid hoc pulchrius, et laborem omnibus et honorem esse communem nec paucis adrogari potentiam, sed quadam in omnes uoluntaria sorte transcribi?

antiquae hoc rei publicae munus et instar liberae ciuitatis est. sic a principio acceptam a natura exemplo auium [*]( c ) [*]( 1 Bas. 171 D (73 E) 3 Bas.176 A (74 E, 75 A) ) [*]( 1 ordinamur C (r alt. ex s) C (n eras.) -PF quae 11 qui N se OM. y, fort. recte 2 policia CG 4 grues C (u et s in ras.) nocte N\'B nocte. S noctem M<. coatodiam C 6 temtentur CP et (m2 tendantur) G insidiae temptentur N 7 omne C (-6 M3) P 9 somnum VN BOnO CGP clangore N\'MS clamore nj? 11 suscepit VM et corr. m3 C\', m2 C, m1 શ14 tota C\'Af et (tuta m2) CPX 15 uolantes N uoluntatis n, fort. uolitantes 16 Jaborem adleuant C\' (rem adleuant <? f<M.) ableuant N 17 doctus fP et (ducatas m2) C praecedit (7 (e alt. M\' i m3) 18 antesignana P m2 antesignanus C m2 procurrit Gronouius Obs. in script. eccl. c. 25, p. 282 19 augminis 11 (u del. CG) 22 transcribit II (t eras. G) et om. CGP 23 ab (b m2 in ra<.) inicio (o ex um m2) શU\' aaibus n )

Ciconias ferunt collecto proficisci agmine, si quo [*]( B ) pergendum putant, et simul plerisque circa orientem locis inuehi et quasi tessera militari pariter omnes moueri. exercitum credas cum signis suis pergere: sic omnes uiandi comitandique et praeeundi ordinem seruant. cornices autem ducunt eas ac dirigunt et uelut quibusdam exuere stipatricibus prosequuntur, adeo ut adiumenta quaedam bellantibus aduersus inimicas [*]( c ) aues conferre credantur et propriis periculis bella aliena suscipere. cuius rei indicium est quia nullae interuallo aliquo temporis residere in illis locis repperiuntur et quia cum uulneribus reuertentes manifesta quadam sanguinis uoce ceterisque locuntur indiciis grauium se certaminum subisse conflictum. quis igitur illis poenam desertionis indixit, quis derelictae militiae supplicia fonmdolosaformidolosa praescripsit, ut nulla [*]( 13 Baa. 176 BC (75 AB) ) [*]( 1 quom scripsi quam 11 quod N cum m2 GB 3 hominem C 4 ductus 3f<S 5 fitaqaae C (corr. w<?) 6 sepe C (epe in r<M.) 7 uindicamus C (i alt. ex e MtJ) si a. M. C 12 praestolanda શ(ol eras.) ce<. 17 deducunt 2V\'2tfN 18 tunms istis patricibus n sturmis tipatribua !C prosequntur C prosecuntur GPVSB persecuntur શ\' 21 nullo (nuMa F) interuallum (-lo C <M3 CB) aliquo (aHquod B m2) ΠΒ nullae (nuUa N\') per interuallum aliquod N\'MS 23 quaedam IIjB sanguinis sui N\', fort. recte 24 loquuntor Jtf conflictum C (i in f<M.) 26 praescrtpait formidolosa N\'MS )

discant homines hospitalia seruare iura et ex auibus cognoscant quid religionis hospitibus sit deferendum, quae obsequia deputanda, quibus cornices etiam pericula sua negare non soleant. his igitur nos ianuas claudimus, quibus aues etiam animas suas conferunt, et quos illae consortio prosecuntur discriminis, eos tecti prohibemus hospitio et [*]( E ) quorum illae bella suscipiunt, his nos bella frequenter inferimus. mentior, si non Sodomitanis haec fuit causa supplicii aut Aegyptius furor, genti hospitae dum bellum conatur inferre, inhospitalitatis poenas infidae naufragio plebis exoluit.

quam uero rationabilium non excedat pietatem ac prudentiam auis huius clementia consideradum, quam ne post exemplum quidem erat quisquam nostrum imitari potuerit. nam depositi patris artus per longaeuum senectutis plumarum [*]( F ) tegmine alarumque remigio nudatos circum instans suboles pinnis propriis fouet et — quid dicam? — collaticio cibo pascit, quando etiam ipsa reparat naturae dispendia, ut hinc atque inde subleuantes senem fulcro alarum suarum ad uolandum exerceant et in pristinos usus desueta iam pii patris reuocent membra? quis nostrum releuare aegrum non [*]( 12 Bas. 176 C (75 BC) 16 Uerg. Aen. XII 395 17 Uerg. Aen. I 301 VI 19 ) [*]( 1 sed C sese N\' et m2 B 2 deductionea C 4 relegionis CP et «MT. G 7 proaequntnr C prosequuntur M\'Jtf 10 aupplicii C (i tert. in f<M.) 14 cODaideradum C* conaerandum F considerandum ce<. nec G m2 B m2 શnemo શ\'MS poteat G (te eraa.) PN\' 15 potuerit B (u eras.) poterit -A\'\' potuit MS 16 plurimarum II (ri acp. m2 GP) 17 tecmine CF nndatM IHV (-os m2 Pશ\') nudato S circuminstana CPV et (in m2 <a:p.) CB circumstans Mt. 18 pinnis Jf\' et m1 CCPWW pennis M (t s. e) VSB et Mt2 CGPશશ\'\' proriis C\' quid P (d s. M.) ?\' (m2 in r<M.) quiddam V (om. dicam) 20 pulchro CPB et (falcro m2) C patcro F fulchro Af<3 post suarum add. remigio B 21 pristinos C (oa <xc M m3) reuocent pii patris N\' reuocent patris M<9 (oM. pii) 22 releoare (I ex u) C leuare N\'MS )

Habemus auiariae subolis erga cultus patrios pietatis exemplum: accipiamus nunc maternae sedulitatis in filios [*]( D ) grande documentum. hirundo minuscula corpore, sed egregie pio sublimis adfectu, quae indiga, rerum omnium pretiosores [*]( 7 Cic. pro Mil. 4, 10 22 Bas. 176 D (75 D) ) [*]( 1 fesso. C umeris M humeris 9t\' (h m2) S (h m.?) cet. 2 storia m1 CG istoria C m3 Pશ\' historia G m2 pastoria (otM. ipaa) F ipsa historia in ras. m2 B habeatur II et (a alt. exp.) B babetur N 4 honerosum CV et (h exp.) P hoaorosum C (oner. m2) 5 debito N\' MS 6 perscripta CP ct (pre m2) G 8 hoc C (o ex u) 12 uni N\'MS et (o 8. i m2) B 13 consolato C consulato C (a eras.) P 15 pius CP et (pios m2) G 17 retributio C (re et tio in f<M.) antipeiargoats શ\'MSB antipelargiosis 9( anpelargoais 2tf\' antepelargosis C<?f antepelargusis F uonjinantur C pelargus ii pelargos N 20 auboJis C 22 grande cum metum CJP grande camentum G grande cometum V yrundo 11 (o in ras. C) egregio IY (regio tM ras. C) egregia Jf5\' 23 pie C m1 F pię V pioe C m1 pioque m2 CG pia JV\' indica H (-ga m2 G) M praeciosior est II (t eras. G) )

sed hoc industriae officium prope commune multis auibus, illud uero singulare, in quo est praeclara cura pietatis et prudentis intellectus et cognitionis insigne, tum quaedam medicae artis peritia, quod si qua pulli eius fuerint caecitate suffossi oculos siue conpuncti, habet quoddam medendi genus, quo possint eorum lumina intercepto usui reformari. nemo. igitur de inopia queratur, quod uacuas pecuniae proprias [*]( 1 Proaerb. 16, 16 17 Baa. 177 A (75 D) 22 Bas. 177 A (75 DE) ) [*](1 nidus P et (-os m2) C<? instruet C struit Jf<S\' 3 paruolos Cntjf paruulos C m3 cet. 4 tecta II (oM. et) tecto B (o ex a, et s. M. m2) Carn. (o ac a) TcM. TrM., fort. tectaque subolem C (e ex i mJ) 5 hortu CP et (h eraa.) G 7 domoa C\' m2 શ\'MS 8 tanquam C (n M: m m1) 9 festuca n (-as m2 G) fore V easque C (s <:cp. m2) in luto C 10 non potest deferre JV\' summitatem N pennarum N-S et m3 C (tM quo n pr. in ras.) S, m2 GP\' 11 hic 11 (eis C m2) fi.at C 13 eo. C struit N\'MS 14 hedes CPF 16 fricus C 17 officium ΠΝ\'B indicium MS 19 tum MSB tunc ce<. (in 9t\' faN. 2 H«.) 21 suffusi N quodam It (corr. m2 (?) 22 possint fl possit N usu G F reformari m3 C m2 C reformare CG m1 cet. 23 pecuniae F (ę eras.) pecuniae S (ae ex a m2) )

Discant homines amare filios ex usu et pietate cornicum, [*]( c ) quae etiam uarietate filios comitatu sedulo prosecuntur et sollicitae, ne teneri forte deficiant, cibum suggerunt ac plurimo temporis nutriendi officia non relinquunt. at uero feminae latrare generis cito ablactant etiam illos quos diligunt aut, si ditiores sunt, lactare fastidiunt: pauperiores abiciunt paruulos et exponunt et deprehensos abnegant. ipsi quoque diuites, ne [*]( D ) per plures suum patrimonium diuidatur, in utero eundi auferri et parricidalibus sucis in ipso genitali aluo pignera sui uentris extinguunt, priusque aufertur uita quam traditur. quis docuit nisi homo filios abdicari ? quis repperit tam inmitia patrum iura? quis inter naturae fraterna consortia fratres inpares fecit? unius diuitis filii diuersa sorte caeduntur. alius totius paternae sortis ascriptionibus inundatur, alius opulentae [*]( 12 Bas. 180 A (76 C) ) [*]( 1 hedes CGP rclinquerit F et n acp. m3 C m2 C derelinqQerit B yrnndo 11 hyrando B hirundo (n ex o m2) S uacuo CPY (uacaa C m3, uacua ere in mg. m1 F) 3 indigentiae CP et (-a m2) GX et paupertate om. CC.P 5 et tert. otM. M 8 adfectu C 9 inertes (ea ex -is) m3 C m2 C 13 sedulo C (u ex o m3) proaeqauntur <S\'B persecuntur શ\' 15 nutriendi C (i alt. ex o) ad corr. m3 C m2 શ\'M 17 diciores C (d ex t) pauperiores uero F (uero a. t<.) MSB paruploa C (v a. p) paruolue P 18 ipsae liiS 20 pignora MSB 21 extingunt CVM et (-gunnt m2) C tradatur C m3 F 23 naturae C (n inn ras.) 24 diuersa C (uers in r<M.) 25 opulentiae C<?FB )

accipitres feruntur duram in eo aduersus proprios fetus [*]( F ) habere inclementiam, quod ubi eos aduerterint temptare uolatus primordia, nidis eiciunt suis continuoque eliminant ac, si morentur, propulsant pinnis atque praecipitant, uerberant alis coguntque audere quod trepidant nec ullum postea deferunt his munus alimoniae. quid mirum tamen, si rapere adsueti nutrire fastidiunt? consideremus ad hoc eos esse generatos, ut etiam aues ad canendum formido exerceat, ne passim curas relaxent, sed pericula a praedonibus declinanda prospiciant. deinde cum his natura quadam praedandi munus inoleuerit, magis a tenero pullos suos instituere uidentur ad praedam quam pastus abdicare conpendiis. cauent ne in [*]( 104 A ) tenera aetate pigrescant, ne soluantur deliciis, ne marcescant otio, ne discant cibum magis expectare quam quaerere, ne naturae ansa deponant uigorem. intermittunt studia nutriendi, ut in usum rapiendi audere conpellant.

aquila quoque plurimo sermone usurpatur quod suos abdicet fetus, sed non utrumque, [*]( 8 Bas. 180 A (76 C) 23 Bas. 177 C (76 B), cf. Plin. N. H. X 13 et 10 ) [*]( 1 exhaustam શM\' et m2 GW exauetam <S\' (a pr. s. M. M<3) ce<. 6 ut om. CF, nt a. id m2 C id] in N\' 7 habeaptar V in 2V\'JLS\' i.l n et (ad a. M. M<?) B quod a WM<S\' quod! શM\' sint CGP sont V (n ex i) cct. 8 aduersum N\'MS 11 pennis SB et m3 C m2 GPશશ\' 14 fastidium n (-unt G m2) 15 ne ot nec Monac. 2549 (c in r<M.) ce<. 16 relaxant M a F, a. M. MSB om. ce/. 17 prospicumt m3 C m2 G quadam C m2 MS quaedam G m1 CPFB quoddam N\' praedandi C (d pf. ex c) 19 pastos 11 partus JV 22 intermittuntur MJ? 28 usum n uaoa શ(v s. o) M\' usu શ\' usus cet. audere C (e pr. ex i m3) )