Expositio Psalmi CXVIII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Quinta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 62). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1913.

ut dominus tecum statuat testamentum pacis et testamentum gra--tine, testamentum promissionum caelestium. zelum habere debet sacerdos, qui incorruptam seruare studet ecclesiae castitatem, et ideo princeps sacerdotum dicit: zelus domus tuae conrodit [*]( l*Num. 25,11—13 9 cf. Num. 25, 7—9 27*Ioh. 2, 17. Ps. 68.10 ) [*](def.A) [*]( 1 finees MNPB 3 israhel MNPR qao PmlB 4 israhel MR 5 acut GMNav dixit GmlP ego ecceO testimonium N 8 dominum 0 9 israhel M R XXIIII GNOPR 10 siro(-u- Gm1)masthen finees cadd. 11 copolatos M nl copulafcus Pml 13 est igitur av 14.15.16 madianites 0 16 coniuncta NOP 19 finees eodd. 20 interficere Mml heresim JIOPR eum GMNPtnlR 21 urguet MNP 22 generatoriamque M 24 te constituat G statuat tecum 0 et om.O gratiae] add. et Pm2 25 testamentum om.G promissorum 0 debet habere 0 26 studet seruare 0 27 dixit μ selus-me om.N cSmedit GO deuorsuit av )

403
m e. et Phinees sacerdos erat et nepos sacerdotis et filius sacerdotis. bonus zelus et utilis in sacerdote, praecipue ne neglegens, ne remissus sit. melius est ut unius aut duorum damnatione plurimi liberentur quam duorum absolutione plures periclitentur.

Exuuisiuit, inquit, me zelus domus tuae. uides quia zelus dei gratia est, qui exquirit, qui superuenit, qui se iusti infundit pectori. zelus dei uita est. denique dominus ait: zelus domus tuae deuorauit me. sicut enim ante in Adam deuorauerat hominem mors praeualens, ita zelus deuorauit quem uiuificauit in Christo.

zelum habuit Helias et ideo raptus ad caelum est — zelans, inquit, zelaui dominum -. zelum Mattathias Butanus, qui aduersus sacrilegia Antiochi exc-itauit dei plebem. zelum qui habent omnes sibi inimicos suos putant qui sunt hostes dei, quamuis patrem fratres sorores; de omnibus dicit: in hostes facti sunt mihi, sicut Dauid ait. quid multa ? apostolus quoque domini hoc declaratus est nomine, ut Iudas Zelotes diceretur, sicut legimus in euangelio.

Zelo fidei populus gentilium uitam sibi adquisiuit aeternam neglegentia atque desidia Iudaeorum populus amisit. ideoque scriptum est: zelus adprehendet populum ineruditum. quoniam populus. qui erat eruditus in lege, nullum fidei habebat ardorem. contulit se zelus ad gentes. cuius tanta est gratia, ut electionis praerogatiuam uicerit. ut eruditionis industriam superarit. denique adprehendens populum ineruditum fecit esse meliorem.

itaque ea gratia operatus [*]( I5*Ps. 118,139 8*Ioh. 2, 17. Ps. 68,10 11*111 Reg. 19. 10 12 cf. 1 Mach. 2 15*Ps. 138, 22 16 cf. Luc. 6, 15 20*Esai. 26,11 ) [*]( GJ1 finees codd. 2 alt. ne om GMmlN 5 (exquisi)uit] pergit A inquid GMPm1 me inquit NO me om.APIi 7 peecatori AMml 8 in orn AR 11 est ad caelum AR zelum P 12 zelumj add. habuit av matMas APmlRrnl mathathias GMNORmia matathias Pm2v, add. habuit GMm20 Butanns] anus G. del. JI, om.O, add. habuit Rm2 anthiochi MOP 13 qaij que R omnes] add. qui RmZ 14 sint Am20R fratrem AGPR de om.a dicit] similis transitus a plurali ad stngularem numerum cap. 31 init. 00 ammisit P ideo (om. que) MNv adprehendit codd. av (λήμѱεται) 21 ern- ditusj ineruditos Mml 22 ad gentes zelus M 23 ninceret Rm2 24 ut AR (del.) et cd. av superarit A, om. cet. av prehendens GMml 25 operatus (scil. zelus) scripsi opexata eodd. av ) [*]( 26* )

404
est in populo nationum, ut hereditatem domini mereretur, qua operatus est dominus, ut ecclesiam sibi ex nationibus copularet. zelus ergo caritas est. denique ualida est sicut mors caritas, durus sicut inferi zelus. durus zelus quem uitae huius nulla uincit inlecebra, durus sicut inferi, per quem peccato morimur, ut uiuamus deo.