Expositio Psalmi CXVIII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Quinta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 62). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1913.

Diximus continentiam sensus, nunc de topazio lapide exprimamus historiam. de quo inuenimus scriptum in historia Xenocratis, qui scripsit quasi Lithognomonem, nasci eum uel inueniri circa Thebaidis ciuitatem Alabastrum uel Topazion, ut aliqui putant. unde et nominatus est ab eo loco in quo gigneretur.

sunt autem qui putauerunt insulam nuncupari Topazion. ad quam adpulsos [*]( 5 cf. I Cor. 1, 27 (3 cf. I Cor. 1. 21 12 Ps. 118, 127 15 Act. 3, 6 19 Xenocrates in Lithognomone; cf. Plin. Nat. hist. 37. 25.27. Hieronym. In Amos III 7. Buecheler. Mus. Rhen. XL p. 304 sq. Haupt, Hermes I p. 34 sq. 21-23 cf. PJin. Nat. hist. 6, 169.37, 109 ) [*]( .1 existis R aegypti P futurae redemptionis av 2 in iudicia J iudicia UPR 3 tobazion M delecta Aml 7 ide-oquev 9 munilia AGMm1Nm1Pm1R 10 abaudientiam ARni2 audientiam GMSRmlTa habundantiam (h del.) P mihi redimendo 0 12 non] add. hoc a 14 quij add. cum 0 aurum R diuitias Pml 15 aurum et argentum a 16 alt. quoniam] quod 0 aurum om.O 18 topazion AOR topa*yon G topatio MmlP 19 hystoriam 0 20 Lithognomonem Ikm lithosnomen AGR lithosnomon MNPav Kthognomon 0 21 alabaustrum O ueij et 31 topazyon G 22 loco post gigneretur ir. GMv in quoj ubi O gignitur Mm2Tm2 23 putauerint v noneupari GMml topazon P trogloditas O trogoditas eet. a Troglodytas v )

374
Trogodytas orta subito commotione maritima, quod nauium usum non haberent, regredi nequiuisse. deinde plurimo inmorantes tempore

in insula inuenisse lapidem et delectatos colore eius repetisse domum et Arabis negotiatoribus aduenientibus uendidisse. ab illis emisse Philonem et ad matrem Ptolomaei secundi, cui nomen erat Beronice, ab ipso esse perlatum. illam autem, quamuis regalibus ornamentis abundaret, supra modum tamen colore eius stupefactam elaborasse, ut diutius species tam pretiosi lapidis non lateret, ideoque studio eius quaesitum lapidem in usus frequentiores uenisse.

Diximus quomodo innotuerit topazion lapis; nunc expressius de eius qualitate dicamus. duorum colorum est in hoc lapide ϰϱα̅σις, hoc est quaedam temperata permixtio, πϱασοεlδής et χϱνσω- πός, similis chrysoprasso, secundum utrumque uelut quasdam extendens colorum figuras, et plenius quidem a peritis fertur extendere. est autem parygrus et satis purus et chrysochrus et pinguis, resplendenti similis, maxime cum solis splendore percutitur. est

etiam pulcherrimus et mirabilis super omnes chrysoprassos magnitudine et, ut dixi, uisu pinguior. natura huiusmodi, ut, si polire et leuigare eum uelis, asperetur magis, et usu minuitur. est autem quodam genitali opere naturae euglyphus, hoc est bene insignitus atque mirabilis et, ut summo studio dignus haberetur, difficile [*](10 sqq.] cf. Plin. Nat. hist. 37, 107-109 ) [*](1 subita Na sibita T cummotione Mm1 eo quod Av 2 haberet 0 reuerti XPTa denique A 3 infula Mml 4 arabibus Pm2 5 filonem codd. ad om.AGMNPm1 matri AMm2 matre Mml tolomei ex polomei A. ptholomei GMRT ptolemei Oa Berenice v 8 studium AGMNR 9in om-X inuenisse AGMNPR 11 est) add. similitudo OR, post lapide add. P 12 PRACOIJHO GM πϱασοlδής v, om.N χϱνσωπός Engelbrecht chrysopa GMNPTav chrysoprassi AR crisoprasi 0 13 chrysopaso GPm1 chrysopraso Mav crysopraso 0 14 colorem GM a om.0 15 parygrus Engelbrecht parycrusj -chrus a) ARa pasycrus GM parichrus NPv paricrus 0 crisocrus id est pinguis 0 16 quum Pml 17 etiam] autem 0 supra GOPRT ehrysoprasos GJIPav crisoprassos 0 magnitudinem A 18 et om.NPm1Ta huiusmodi) add. est A. ut] add. et AR 19 all. et om.GMNTa usus Am1 minuatur Pm2Rm2 20 natura G euglyfus AGJIPR euglifus NOT insigniter Gml 21 atque om.MNPm1Ta et om.Pml ut om.APR et ut om.GMNTa habetur GMN PTa )

375
uenitur et repertus raro tamen in usu hominum est, quasi is quem diues regina mirata sit.