Expositio Evangelii secundum Lucan

Et quicumque non receperit uos, exeuntes de [*](9,5) ciuitate illa etiam puluerem de pedibus uestris excutite in testimonium supra illos. qualis debeat esse qui [*](9,3) euangelizat regnum dei praeceptis euangelicis designatur, ut sine uirga, sine pera, sine calciamento, sine pane, sine pecunia,[*]( E ) hoc est subsidii saecularis amminicula non requirens fideique tutus putet sibi quo minus ea requirat magis posse subpetere. quae possunt qui uolunt ad eum deriuare tractatum, ut spiritalem tantummodo locus iste formare uideatur adfectum, qui uelut indumentum quoddam uideatur corporis exuisse non solum potestate reiecta contemtisque diuitiis, sed etiam carnis [*]( 2 Prouerb. 9, 5 5 Luc. 7, 12 14 Matth. 10, 9 sq., Marc. 6, 8 sq. ) [*](1 ideo A (m3 ex inde) ET mihi (det pro et) G 2 eacrosancto A et edite X 3 uiuite A 4 tanta x est om. a 5 arbitri§ A 6 ibi] ihu X 6 declaretur] declaratur PL 7 mora sed P (-rã m2) L 8 forma (r s. u.) A 9 archisynagogae AaCEyT archiaynagogi PBL et (gi ex ge) n archisynagoge cet. 10 paucos ex pluribus PL ex pluribus (om. pauciores) EyT 11 receperit] receperint a et (int m2 ex it) B 13 debeat (a s. u.) P 14 euangelizare APaB 15 sine pane om. X 16 sine subsidiis saecularibus a amminicula A adminicula cet. fideique totus (totos FO et ml it, tutus m2 r. et m2 EyT, tota, a ex os V) putet sibi quo minus ea requirat (requirant B) magis posse subpetere A et (in qaibus suppetere) aBCXy et fidei deditus sit et quanto minus adpetit (adpetat L) temporalia tanto (tanto om. L) magis speret ea sibi posse suppetere PL 18 quae possunt om. PL, s. u. m2 G diriuare A 20 uelut] uel PL )

quibus primo omnium datur pacis [*]( F ) [*](9,4) atque constantiae generale mandatum, ut pacem ferant, constantiam seruent, hospitalis necessitudinis iura custodiant, alienum a praedicatore regni caelestis adstruens cursitare per domos et inuiolabilis hospitii iura mutare. sed ut hospitii gratia deferenda censetur, ita etiam si non recipiantur, excutiendum puluerem, egrediendum de ciuitate mandatur. quo [*]( 1399 A ) non mediocris boni remuneratio docetur hospitii, ut non solum pacem tribuamus hospitibus, uerum etiam si qua eos terrenae obumbrant delicta leuitatis, receptis apostolicae praedicationis uestigiis auferantur. nec otiose secundum Matthaeum domus quam ingrediantur apostoli legenda decernitur, ut mutandi hospitii necessitudinisque uiolandae causa non suppetat. non tamen eadem cautio receptori mandatur hospitii, ne dum hospes [*]( B ) eligitur, hospitalitas ipsa minuatur.

Sed haec ut secundum litteram de hospitii religione uenerabilis est forma praecepti, ita etiam de mysterio sententia caelestis adridet. etenim cum domus eligitur, dignus hospes inquiritur. uideamus ne forte ecclesia praeferenda designetur et Christus. quae enim dignior domus apostolicae praedicationis ingressu quam sancta ecclesia? aut quis praeferendus magis omnibus uidetur esse quam Christus, qui pedes [*]( C ) suis lauare consueuit hospitibus et quoscumque sua receperit domo pollutis non patiatur habitare uestigiis, sed maculosos [*]( 3 Matth. 10, 11 sq. 8 Matth. 10, 13 11 Matth. 10, 11 23 Ioh. 13, 5 ) [*]( 1 primum (um 8. «. m3) A 4 praedicatoreiji A adsercns C 5 et 8. u. m3 A, ut a 6 post deferenda add. iura FO et (in quo censentur, n alt. 8. u, m2) V, iure n 7 post puluerem add. et PLy 8 _boni (bo eras.) A hospiti P 10 obumbra..nt A, obumbrarant aFV praeceptis X (prae exp. 1\':) 11 domus («. m3 prius) A 12 qua Z (qua m2 E) eligenda (domus s. u. add. m3) A 13 non alt.] nos A (n 8. 9) C, non (s 8. alt. n) a 17 ita] haec PB sententia aXx, sententiae cet. 19 post uideamus add. igitur X 21 praeferenduin P (s 8. m m2) L 23 consueuit lauare C et (u 8. e m3) A 24 patitur X maculosus P (o 8. u alt. m2, sed eras.) BL et (-os corr.) KV maculoso A ) [*]( 17* )

fides igitur mpiimis [*]( D ) ecclesiae quaerenda mandatur, in qua si Christus, habitaturus sit, haut dubie sit legenda. sin uero populus perfidus aut praeceptor haereticus deformet habitaculum, uitanda haereticorum conmunio, fugienda synagoga censetur. excutiendus pedum puluis, ne fatiscentibus perfidiae sterilis siccitatibus tamquam humi arido harenosoque mentis tuae uestigium polluatur. nam sicut corporeas infirmitates populi fidelis [*]( E ) suscipere in se debet euangelii praedicator et tamquam propriis inania gesta pulueri conparanda adleuare atque abolere uestigiis iuxta quod scriptum est: quis infirmatur et non ego infirmor? ita si qua est ecclesia, quae fidem respuat nec apostolicae praedicationis fundamenta possideat, ne quam labem perfidiae possit aspergere, deserenda est. quod apostolus quoque euidenter adseruit dicens: haereticum hominem post unam correptionem deuita. [*]( F )

Ait autem ad eos: date illis uos manducare. at illi [*](9,13) dixerunt: non sunt nobis plus quam quinque panes. quae ratio est quod cum in posterioribus Iohannis passio [*](9,9) describatur, hic iam mortuus uerbis Herodis ostenditur? ne [*]( 3 Ioh. 6, 69 sq. 16 II Cor. 11, 29 20 Tit. 3, 10 ) [*]( 1 dignetur (a s. e m2) a dignatur (e 8. a m2) F 4 credidimus X 5 qui quando X 6 habitationis Gratianus inprimis in) s. u. m2) A 7 si 8. u. A habitaturus A (tor 8. turne m2) PBL habitator a (tor ex turus) cet. 8 haut (h 8. u. m3) P sint T et (n exp.) AE elegenda P (e pr. eras.) n 11 sterilis (i pr. ex e m3) P 12 humi (0 8. i m2) PFot V tuae om. X uestigium pedum X (pedum del. m2 F) 13 sicut (exp. m3) A 16 non ego A et (non 8. u.) a, ego non cet. 18 possedeat P (corr. m2) L 19 quod (od in ras) V quos FOit 21 corruptionem X (e S. u m2 JC) 22 nos om. X ad A 24 iohannes A passio (0 8. u.) A )

consequens igitur erat ut quos a uulnerum dolore sanauerat eos alimoniis spiritalibus a ieiunio liberaret. itaque nemo cibum accipit Christi, [*]( B ) nisi fuerit ante sanatus, et illi qui uocantur ad cenam prius uocando sanantur. si claudus fuit, gradiendi facultatem ut ueniret accepit, si lumine priuatus oculorum, domum utique domini nisi refusa luce intrare non potuit.

Ubique igitur mysterii ordo seruatur, ut prius per remissionem peccatorum uulneribus medicina tribuatur, postea alimonia mensae caelestis exuberet, quamquam nondum ualidioribus haec turba reficiatur alimentis neque Christi corpore [*]( C ) et sanguine ieiuna solidioris fidei corda pascantur. lacte inquit uos potaui, non esca; nondum enim poteratis. sed nec adhuc quidem potestis. in modum lactis quinque sunt [*]( 2 Luc. 8, 43 7 Cant. 3, 6 14 Luc. 14, 21 20 Hebr. 5, 12 sqq. 22 I Cor. 3, 2 24 Luc. 22, 19 sq. ) [*]( 1 incepit ji 2 pascere (a ex o) A 5 alimentum ... inpertiatur in mg. inf. P 7 reBedentibus A 8 fastidiunt (i alt. s. u.) P 10 caelorum A, om. cet. corporalis (i in ras.) A corporales LO et (-is m3) P, (m2) Fny passionis (is ex um) A et (is ex es m3) P 12 a om. APBCL 15 uocandi X clodus X 16 lumine erat A (erat s. u. m3) Cry 17 potuerit X 18 repromissionem X (pro exp. E, eras. T) 19 postea] post X 22 et s. u. m2 A pascantur (c eras.) A 23 uerba sed nec usque ad genui te (p. 279, 17) desunt in A. interciderunt quaterniones duo )

nequaquam igitur talem dominum deseramus, qui pro uniuscuiusque uiribus inpertire nobis alimenta dignatur, ne aut infirmum ualidior cibus opprimat aut ualidum exilia alimenta non satient; qui enim infirmus est holera manducet. et ille qui iam uidetur laqueos infirmitatis euadere de. quinque istis manducet panibus et duobus piscibus. certe [*]( E ) si petere cibum ueretur, ipse relictis suis omnibus festinet ad dei uerbum. dum audire incipit, incipit esurire. incipiunt apostoli esurientem uidere. etsi illi adhuc non intellegunt quid esuriat, intellegit Christus. scit quod non saecularem cibum esuriat, sed cibum Christi dicat. dimittere eos ieiunos nolo, ne deficiant in uia: bonus dominus studia exigit, uires ministrat.

utinam, domine Iesu, uelis mecum istos ieiunos non dimittere, sed inpertitis a te epulis reficias [*]( F ) eos, ut possint tuis alimoniis fortiores infirmitatem ieiunii non timere. dicas utinam etiam de nobis: nolo eos ieiunos dimittere! et causam mihi dicito quare nolis ieiunos dimittere: immo iam dixisti quia si quem dimittis ieiunum, deficit [*]( 1 Hebr. 5, 12 6 Matth. 15, 34 10 Rom. 14, 2 17 Matth. 15, 32 ) [*]( 1 solidior Gy solidior. ET solidiorum PaBCLX (um eras. BY, exp. it) potus uero PBCL S neque potamus omnia in mg. info m3 P, om. L 4 quod bibus ... secundum om. Gy est ante et om. PBL, et om. C 5 est etiam tertium ET primum ... secundum C 6 tertium (-0 m2) P 10 holera aBX (h s. u. V) olera cet. 18 post cibum add. ualidiorem X uidetur X 15 adhuc illi X 16 quod P (i 8. 0) L esuriant CXy intellexit BCL 17 eBuriat B esuriant cet. cibum xpi rzCXx xps PLB, fort. Christum 20 a αΧχ, abs cet. 23 et om. X nolis aC noles X (-is m2 itF) non noles PL non uis eos x 24 dimittes a dimittit C dimiseris X )