Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

Accipe adhuc, quia ipsum significauit Moyses.adiecit: cornua unicornui cornua ipsius; in ipsis gentes uentilabit. sed noli timere quia uentilat; dixit enim: percutiam et sanabo. bona cornua, quibus inclusit orbem terrarum; bona cornua, quibus leonem illum nostrum aduersarium uentilauit; bona cornua, quibus fecit ut cornua aduersarii timere nequeamus, quia et satanas habet cornua sua, sicut testificatus est Danihel dicens:.uidebam et cornu illud quod faciebat pugnam cum sanctis, et [*]( 2 *Gen. 49, 7 3 cf. Gen. 32, 24^25 8 cf. Gen. 32, 32 11 *Ioh. 6, 54-55 16 cf. Col. 1, 24 21 *Deut. 33,17 23 Deut. 32, 39 27 *Dan. 7, 21-22 ) [*]( 1 et ut aperiret om. p 3 dispergam]add. illos v Israel] ierlm DEmlFml 4 obstipuit BC 7 misterium ABDF 10 abdicarunt v 13 in uobis ipsis uitam Eav ipsis] add. manentem Dm2 14 carnem meam fJ 16 est om. AC 18 karitatis F omnes {l 19 qui] quem Cm1 se ligauit] religauit BC 21 unicornum B unicornu Cml unicornium Cm2 22 uentilauit « 23 bo.ia — 24 terrarum post Ivtu 25 uentilauit tr. F 26 sathanas « 27 tcstificatur (om. est) a Daniel fiav 28 et eras. C ) [*](lb* )

276
inualescebat eis, donec uenit antiquus dierum.

hic est antiquus dierum. quis autem unicornuus nisi unigenitus dei filius et unicum dei uerbum, quod erat in principio apud patrem ? quod uerbum suis cornibus gentium populos mortificauit et uiuificauit, ut fierent in decem milia Ephraem usque ad terminos terrae et usque in milia Manasse, eo quod crediturus esset in eum populus nationum, qui totum repleret orbem terrarum, crediturus esset postea etiam populus Iudaeorum ex obliuione conuersus ad gratiam; oblitus est enim salutem suam, qui tam sero conuerteretur ad Christum. ideo Saul in milibus, Dauid in decem milibus, quia durus in paucis, mansuetus in pluribus.

Neque tamen abnuo, si quis quasi ad Ioseph dictum putat: primogenitus tauri decus eius etsic distinguendum putat, quia dedit et sanctis suis cornua. exaltauit enim cornua populi sui, et Anna mater prophetae Samuhel dicit: exultauit cor meum in domino, exaltatum est cornu meum in deo meo. habuit utique et Ioseph in domino cornua spiritalia. accipiatur itaque Ioseph, dummodo in ipso figura sit Christi, cui dicitur:. Ioseph filius meus amplificatus, filius meus iunior; ad me reuertere.

neque enim Ioseph. ad Iacob reuertitur, sed Christus a mortuis resuscitatus ad patrem deum reuertitur, ut scriptum est: a summo caelo egressio eius etoccursus eius usque ad summum eius . est tamen ut de Ioseph accipiatur: reuertere ad me, quia populus reuertitur in terram Chananaeorum, in quibus ante habitauerant patriarchae. unde dicit Isaac ad Iacob: non accipies uxorem a filiabus Chananaeorum [*](3 cf. loh. 1,1 5 cf. Deut. 33,17 10 cf. I Reg. 29, 5 13 *Deut. 33,17 14 cf, Ps. 148, 14 15 *I Reg. 2,1 19 *Gen, 49,22 22 Ps. 18,7 24 *Gen. 49, 22 27 *Gen. 28,1 ) [*]( 2 unicornus Cml 3 aput B 5 ephrem a effrem 0a 6 Manaase a manassem BC manassen eel. (v) 14 et dedit F 15 samuel Bfl (av) exaltauit BCml 16 domino] add. et Cfiav 17 deo meo] domino fl 19 christi sit {l 21. 22 reuertit Bfta (reuertit* F priore loco) 22 deum patrem DP 24 eius om. a est] et DF esto av 25 reuertit Bfta chananeorum ACDF 26 quibus] qua a ysaac fl 27 filiabus] finibus fJ chananeorum ADF )

277
et mittit eum in Mesopotamiam, ut ibi sibi coniugem repperiret. numquid ei insidiati sunt domini sagittarum?

numquid ipse - propter benedictionem uteri materni - in toto orbe benedictus est et non dominus Iesus, quem uirgo generauit? et ideo non solum super homines, sed etiam supra angelos et archangelos et supra omnem sublimitatem caelestium benedictus est potestatum, sicut scriptura testatur dicens enedictus qui uenit in nomine domini; deus dominus et inluxit nobis. dominus enim deus ipse est rex regum et dominus dominantium in his quae habentur in caelis.