Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

disceptationis tumultus sermo aliqui sibi offensionis excideret, tacere sanctus propheta proposuit. o ualidum scutum circumspectae munitionis silentium o fidissimum stabilitatis fundamentum, in [*]( 10 cf. I Cor. 1, 24 . 30 . Ioh. 14, 6 . 11, 25 12 Matth. 19, 21 23 cf. Eph.6,12 ) [*]( 1 olimpicam DF epynicium « epynichium DF emvixiov av 2 stantur BCml 4 remunerationum DF 5 epynicium A epynicion BCE epinichion DF emvixiov av 8 uirtutem fJ studeas — 10 qui om. fJ siue uiae] *uiae B 10 ipse est dei uirtus (i atque] et dei F ipse ueritatis uia et iustitia et fl 13 consumationem B 17 eum] cum « 18 cernerentur ex canerentur B 21 eum] cum B 22 afectu B diducendum fJav 23 spiritales in caelestibus fJav 26 disceptationum av aliquis fiav excederet DF )

185

quo si quis potuerit stare lubricum uerbi timere non possit! multi enim etiam stabili corde firmati, incauti tamen sermonis fluctuantis errore saepe ceciderunt. uidens igitur huiusmodi insidiis et uano concertantium strepitu se propheta temptari intra se ipse tacitus conferebat legem sibi taciturnitatis inponens, et cum taceret insultantibus sibi et ut loqueretur aliquid prouocantibus — qualia solent insolentium esse certamina atque sermones: \'responde nobis, si de aequalitate praesumis; uides et tu esse te uictum et nihil habere quod referas\' —, cum se prope ad uocem conuiciis uideretur inpelli, se ipse reuocabat, ut loqueretur in corde:

Dixi: custodiam uias meas, ut non delinquam in lingua mea; p osui ori meo.custodiam, dum c onsistit peccator aduersum me, hoc est: proposui confirmaui imperaui mihi, locutus sum cordi meo: \'uias meas custodiam\'. si aliis dixissem, sermo meus stare deberet; quanto magis stabile debet esse quod mihi ipse constitui! si quis alienum fallat indecorum est, si quis proximum graue; quanto igiturgrauius, si quis se ipsum eo quod sibi promiserit putet esse fraudandum, ut ipse sibi infidelis suo iudicio et despicabilis aestimetur! cui igitur idoneus uideri potest qui sibi uilis est?

teneamus igitur animae constantiam nostrae, ne in offensionem labia loquendi festina prorumpant. et lob plagam suam silentio uicit et tolerantiam suam taciturnitate superauit. non bene creditur carni; uixissemus, si Eua tacuisset. ergo primum illud processit ex uoce peccatum et serpens ille nequissimus atque uersutus per uocem nos ante temptauit. atque utinam aut Adam surdus fuisset aut Eua obmutuisset, ille, ne uocem suae uxoris audiret, ista, ne loqueretur marito et lubricae uocis ministerio serpentis in uirum uenena transfunderet!

Cain quoque, etsi parricidio naturam uiolauit [*](11 *Ps. 38, 2 ) [*]( 3 certantium BCfJ 4 pr. se om. B ipsum (J 8 aequalitate] aequitate in mg. a te esse DF et om. BC 9 conuitiis CDFa 10 cordp.) add. Explicit de titulo. Incipit de ps C 14 custodiam uias meas v 15 aliifJv dixissent p 16 debet stabile {J esse om. Dml 18 fraudendum DEFml 21 nostram Bfi 22 tacituinitate suam tolerantiam fJ 23 uixissemus scripsi uicissemus codd. av 24 ergo] add. quia fJ 28 merito BCnzl 29 cayn (i )

186

humanam et obliterauit impius iura pietatis, tamen per uocem sacrilegium sceleri suo addidit, ut negaret deo necati fratris interitum. quid de singulis dicam? populus ipse electus a domino, cui tacitus Moyses aperuit mare, ingratus caelestibus beneficiis obmurmurabat, quo diuinam contraxit offensam. deinde ipsum ducem inuii illius atque inusitati itineris Moysen respuit et a fratre eius Aaron deos sibi fieri quos coleret postulauit.