Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

Unde ingemuit sanctus dicens: quoniam m iniquit ates meae superposuerunt caput meum, sicut onus graue gr auatae sunt super me, hoc est: iniquitates meae supertransierunt caput meum et supereminent mihi, ut sensus meos deprimant; oculi enim sapientis in capite eius. et ideo Nabal malus erat et durus, quia sensus eius malitia et iniquitas obserabant. unde et Abigaeae uerbum [*]( 6 *II Cor. 7,5 16 *Esai. 50,1 17\'Esai. 3,12 19 cf. Uerg. Ecl. 1,40 21 *Ps. 37, 5 25 Eccle. 2,14 26 cf. I Reg. 25, 3. 37 ) [*]( 1 quod] quae a 2 abcondita F 4 peccata nostra BC offendunt, a. scr. m. reCr aliter ostendunt A offerunt (i 5 epistola codd. au 6 corrinthios A chorinthios DF 9 timoris Bm1 macedoniam Cml 11 gratiis BC aduer- sarius|3au 12 nostra estJ9C 13 lasnos (aic) B exitat Bml 14tortoreaav 15 seruimus] uendimur ftav 16 nostris B 81 unde] add. etfiav ingemit0, add. dauid Bm2C 23 est om. F 26 et (post erat) om. v 27 obserrabant A obseruabat B obseruabant (cum longiore ras. ante hanc uocem) C obstruebat {t obstruebant av abigeae a abigate u j uid. Dm1 abigaee Dm2 abigae EF )

158
ferre non potuit, sed obduruit cor eius et quasi infirmus occubuit.

aut uide ne hoc sit caput, de quo ait apostolus, quia non tenet illud mente carnis inflatus. hoc autem caput Christus est, quia omnis uiri caput Christus. hoc est caput, quod per conpaginationes et conligationes totius plebis crescit in incrementum dei, quia in omnibus nobis per singula membra sua Christus assurgit. ergo quando ingrauant nostra peccata et talento quodam iniquitatis plumbeo ad terrena deprimimur, disrumpamus uincula . eorum et abiciamus a nobis iugum-ipsorura, ut possimus oculos mentis nostrae adtollere et audire dicentem:

uenite ad me omnes qui laboratis et onerati estis, et ego uos reficiam. denique Aegyptum auaritia onerabat, pecunia uexabat mercatus Aethiopum, sicut scriptum est: laborauitAegyptus et mercatus Aethiopum, et Sabaim uiri excelsi ad te transibunt. laborauit Aegyptus, antequam cognosceret ueritatem, sed iam non laborat, postquam transiuit ad Christum. secuntur uolentes Sabaei uiri qui ante fugiebant, quia tenent eos uincula caritatis, quae adamante fortiora sunt. pulchre et illud Esaiae huic loco aptatur: omne caput in dolore et omne cor in maestitia. a

pedibus usque ad caput non est uulnus neque cicatrix neque plaga cum feruore . feruet enim iniquitas, cum dominatur super caput nostrum sese extollens et locum occupans, ne eum Christus magister teneat paenitentiae. non mediocrem uim habent istae iniquitates, si consideres hominem illum iniquitatis, qui uenturus est secundum opera satanae in omni uirtute et signis et prodigiis [*]( 2 cf. Col. 2,19 4 1 Cor. 11,3 7 cf. Zach. 5, 7 8 Ps. 2, 3 11 *Matth. 11, 28 14 *Esai. 45,14 19 *Esai. 1, 6-6 26 *II Thess. 2, 9-10 ) [*]( 1 obruit (5 2 capud D 3 est — 4 Christus om. fJ 6 quia] add. et Fml 7 quando] add. nos av 8 dirumpamus Afiav 9 proiciamus fiav (Uulg.) 10 nostrae mentis fiav 12 reficiam uos fJ egiptum A 13 peccunia BC pecuniae (uel euexabat) /5 ethiopum A (u in ras.) C aethiopes BfJ(av) 14 labor aegypti fJa pr. et om. A/J, 15 sabbain (in in ras.) B sabain C sabaym įł 17 uolentes om. (i sabbei AB sabei Cfi 19 esaye B ysaiae CDF 23 capud D 24 nec Fml 27 sathanae aDF )

159
mendacibus et omni seductione iniquitatis, quem cauendum nobis apostolus demonstrauit, quia operationem erroris accipiet, ut probentur fideles, iudicentur infidi.