Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

Diximus quemadmodum in ulciscendo inflectat dominus commotionem suam; dicamus quemadmodum in remunerando praeueniat nostram precationem et doceamus exemplo. audi illum ex duobus latronem dicentem domino: memento mei, domine, cum ueneris in regnum tuum. respondit dominus: amen dico tibi, hodie mecum eris in paradiso. ille adhuc rogabat, ut meminisset sui cum uenisset in regnum, et dominus iam regnum caeleste tribuebat. quam uelox misericordia! tardius uotum precantis quam remunerantis est praemium.

Ideo ergo Dauid moderationem tenuit, non remissionem orauit dicens: domine, ne in ira tua arguas me neque in furore tuo corripias me. furor Graece θυμὸς dicitur et irae impetus. hoc ergo Latinus uoluit exprimere: [*]( 3 *Esai. 51,17-18 6 cf. Ezech. 4,11 7ci.Oant. 1,3. Phil. 2,7 10 cf. Matth. 26, 39 12 Ps. 115,13 cf. Matth. 26,28 18 Luc. 23,42-43 25 *Ps. 37,2 ) [*]( 1 potabis Bm2C 2 ut uomant (uoment Em1) fi 3 ierusalem BfJ (v) iherusalem C 4 ruinae (TijÇ mtoaetog) aav ire (rov frv/Aov) fJ irae in mg. a 5 ierusalem BfJ (v) hyernsalem C 6 peccauit] add. et B . 7 exinaniuit scripsi exinanitum codd. av 8 flagraret BCFml fraglaret DEFm2 11 nouo calice ABCml calicem nouum F 12 noui ex nouum B calicem] calix est ABfiav 13 remissione A 17 doceamus (mus in ras.) B docemur fJ (in ras. F) 20 amen amen fJa 21 regnum] add. suum v 22 post dominus add. cum nondum uenisset, ei fJav iam om. fJ 27 thymos ABfi tymos C )

150
\'neque in ira neque in ipso impetu irae arguas me aut corripias\'. correptio autem eruditio est; ipsa Graece dicitur naidevoiQ, de qua dicitur: beatus homo quem tu erudieris, domine.

non enim deus passioni patet, ut irascatur, cum sit inpassibilis; sed quia uindicat, uidetur irasci. nobis hoc uidetur, quia ipsi cum commotione uindicare consueuimus. plerumque tamen et homines inueniuntur, cum uindicant, non moueri, sed summa patientia celebrare uindictam, exercere tormenta. cur ergo mireris in deo, si hoc interdum in homine recognoscas?

uindictam autem iram esse supra diximus de die irae. denique usus habet, ut dicamus de quoquam punito, quia iram incidit legum, non quia legum iram, sed quia legum seueritatem incidit. sic et alibi de decem plagis Aegyptiorum aitrmisit in eos iram per angelos malos, id est uindictam; lex enim nescit irasci, sed scit legum minister. nescit ergo irasci et qui auctor est legum, cui terrendi est uoluntas, non puniendi. imitamini ergo, imperatores, exemplum diuinum, ut sitis in statuendis legibus seueriores, in exigendis suppliciis misericordes.