Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

uides ergo quia solum se putabat et castra eum caelestis exercitus sequebantur, sicut et patres nostros Moysi tempore, ne in deserto sitirent, petra, ut scriptum est, sequebatur. nam cum in Exodo legerimus, quod sitiente populo percussit Moyses uirga petram et aqua fluxit et bibit populus dei, iterum in Leuitico [*]( 2 *Hiob 19,13-14 6 Ps. 37,12 11 cf. Hiob 2, 8 17 cf. Hebr.11, 37—38 23 *Gen. 32, 2 28 cf. Ex. 17, 5—6 ) [*]( 1 aut] r.łld. in fiav 2 dicesserunt F 6 inimicis AB 8 saeculo hoc BCE reperiuntur CDFav 12 consilio a, cf. Explan. ps. 37, cap. 21 15 impetraret Bml paricidalibus B 17 helyas CF elias E (v) eliseus A helyseus C ioannes BE 18 circueuntes DF 19 acerua B 20 tollerasse AF 21 incommitatus A 26 moisi A Moysis v 28 Moyses] adi1. de BCfia 29 aquas F ) [*]( 8* )

116
legerimus uel in Numeris, quod rursus Moyses tetigerit petram uirga et scaturiuerit aqua patribus ad bibendum, praeclare apostolus hoc interpretatus est dicens: bibebant autem de consequenti eos petra, petra autem erat Christus.

illos igitur querulos, illos murmurantes, illos praeuaricantes tamen non deserebat dominus, sed sequebatur. quid de Helia et Heliseo dicam, quibus per deserta gradientibus equi de caelo et igneus currus occurrit? quomodo derelictus Helias, qui est inuitatus a Christo? quomodo derelictus in terris, qui raptus ad caelum ? quomodo egens et nudus et inanis, qui geminati spiritus hereditatem discipulo dereliquit, ut una melotide heres donatus fluuios sisteret, Iordanem reuocaret in fontem, regum exercitus pasceret in deserto et potum sitientibus ministraret?

ad eius arbitrium de caelo profluebant pocula, in terris mortui resurgebant. quomodo erectus est Heliseus, qui cum Syrorum uallatus esset exercitu, ut captiuus raperetur ad regem, dicente Giezi seruo: domine, quid faciemus? ait: noli timere, quoniam nobiscum plures sunt quam cum illis. et dixit: domine, aperioculos eius ut uideat? et aperti sunt oculi illius

et uidit montem et omnia in circuitu equis innumeris et caelestibus repleta legionibus . Paulus quoque, qui dixit periculis in mari, periculis in deserto se esse iactatum, tamen ipse testificatus est dicens: si deus pro nobis, quis contra nos? ergo ille sic derelictus et destitutus ab hominibus apud deum abundat et profluit. nam et Helias destitutus erat ita, ut diceret: domine, accipe animam meam, et tamen uigebat apud deum, ut ipsis esset regibus uirtute terribilis. [*]( 1 cf. Num. 20, 8—11 3 *I Cor. 10,4 7.9 cf. IV Reg. 2,11 8 cf. Matth. 17, 3 10 cf. IV Reg. 2, 9-14. 3, 8 sqq. 4, 32 sqq. 16 *IV Reg. 6, 15-17 21 cf. II Cor. 11, 26 23 Rom. 8, 31 25 *1II Reg. 19, 4 ) [*]( 4 eos om. BCmlp 5 inmurmurantes B 6 dominus] add. iesus {J helya CDF Elia v eliseo AD elyseo C Elisaeo v 7 serta F 8 helyas CDF elias E (v) est om. BO{J 9 egenus Cv 11 dereliquid BC 12 reg*um B 14 est om. fia 15 elyseus C Elisaeus v sirorum Aml ut] et F 17 plures nobiscum DEm\'lFav nobiscum sunt plures Eml 18 domine om. BCml 19 illius] eius BCv 24 ille si ACv sic (si B) ille B{J (sic in ras. F) a habundat aDF 25 elias BE (v) helyas CDF )

117

Quomodo iuuenis Dauid hoc potuit comprehendere ? iuuenis enim magis temporalia quam aeterna considerat, quia aetas ea propendit ad uitia. sed sunt quidam in iuuentute senes et alii iuuenes in senectute. sunt, inquam, uiri quorum animi senilium grauitate censentur, in quibus aetas senectutis sit uita inmaculata, in quibus uigeat incana prudentia, qualis erat Hieremias., qui cum se iuuenem contuitu memoraret aetatis et per iuuentutem excusaret, quod praedicandi impar officio uideretur, ait illi dominus: noi dicere quiaiuuenis sum ego, quiaadomnes quoseumque misero te abibis.