Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

\'non sim\', inquit, \'superbus, ut peccem; non peccem, ne mouear; non mouear, ne cadam; non cadam, ne expellar, sicut Adam de paradiso expulsus est, quia in ipso primum pes superbiae stare non potuit\'. nescit stare superbia et, si ceciderit, non nouit resurgere. et ideo pulchre iste et in superioribus locutus est de superbis: hi in curribus et hi in equis, nos autem in nomine dei [*]( 4 *Ps. 47, 7 5 cf. Gal. 4, 19 6 *Ps. 86, 4 9 Ps. 86,1 12 cf. Luc. 2,34 14 Ps. 35, 13 cf. Ps. 23, 3 15 *I Cor. 10,12 17 cf. Rom. 11, 20 Matth. 13, 42 18 *Hiob 1, 21 24 *Ps. 19, 8 ) [*]( 2 ceno AC uicino {Jav 3 et del. C 4 sic- om. DF 5 ei cuil et uia « 6 rahab BC (v) Rhaab a babilouis ACfJ 7 tirus A 8 hii a ubi] add. babilonis fJ 9 fundamenta] add. eius F 10 esse om. fJ 11 paradisso C 16 et om. p ei utique fJ 17 ut] et B, om. Cml alt. ibi] ubi Bm2, om. v 19 quamquam ABmlC breuiter a autem] aut AC, om. fiav quanta] tamquam « conclusio] add. in mg. uel cuncta concludat (concludit m2) B 20 inquid Bml ne mouear] ut monear fJ non mouear om. ACv 21 nec cadam Bml 22 primum om. fia 24 iste et] ante fJ hii AE 25 et om. DF hii E )

70
nostri magnificabimur — hoc enim stabile, illud infidum - et subiecit:

ipsi obligati sunt et ceciderunt, nos uero surreximus et erecti sumus. et libro Michaeae scriptum est prophetae: uoli superbe gaudere mihi, inimica mea, quia cecidi; sed resurgam. cecidimus enim in hoc mundo, sed in Christo resurreximus, cui est honor, gloria, uirtus, perpetuitas et a saeculis et nunc et semper et in omnia saecula saeculorum. amen.

EXPLANATIO PSALMI XXXVI.

Omnis scriptura diuina uel naturalis uel mystica uel moralis 10 est: naturalis in Genesi, in qua exprimitur, quomodo facta sunt caelum maria, terrae et quemadmodum mundus iste sit constitutus; mystica in Leuitico, in quo comprehenditur sacerdotale mysterium; moralis in Deuteronomio, in quo secundum legis praeceptum uita humana formatur. unde et Salomonis tres libri ex plurimis uidentur electi: Ecclesiastes de naturalibus, Cantica canticorum de mysticis, Prouerbia de moralibus.

Sed quia omnium psalmorum corpus unum est, idcirco nihil in his diuisum est atque distinctum, sed prout se obtulit ratio, nulla intermissa doctrinae istiusmodi disciplina est. namque et naturalem euidentissime comprehendit dicendo de angelis atque uirtutibus, sole et luna, stellis et lumine caeli caelorum et [*](2 *Ps. 19, 9 - 4 *Mich. 7, 8 16 cf. Expos. ps. 118, tractat. 1, cap. 3 ) [*]( 2 obigati A 3 uero] autem DF 4 micheae ABDFa . est om. Bmlfi prophete scriptum/\', prophetae scriptum est Cav superbe] super me a omihi om. a 6 surreximus Fml 7 honor] add. et fJ uirtus] salus fJ S araen] mo to údd. Finit (Explicit Ct3) de psalmo XXXV codd. Incipit psalmus (de psalmo BfJ) mo to XXXVI (XXXVIA tricisimo sextoF) ABfJ Incipit praefatio (in ras.) XXXVIO ) [*](praescribunt: In psalmi (psalmum v) XXXVI enarrationem (enarratio v) Praefatio av ) [*]( 10 mistica ADF 11 Genesi] add. in factura creaturarum A de formatione creaturae BC 12 mare, terra a 13 mistica et misterium ABDF 14 legem DF uite DF 15 humane fJ 16 misticis DF 18 iccirco F 19 ut pro BCml optulit DF 22 et sole et v\' et stellis et fJav )

71
aqua quae super caelos est: quia ipse dixit et facta sunt, ipse mandauit et creata sunt. statuit ea in saeculum saeculi; praeceptum posuit, et non praeteribit.

et de mysticis locutus est, cum de occultis et sacrae unctionis unguento et de consummatione scripserit tabernaculi. quorum multiplex gratia, quoniam multifariam et multis modis locutus est dominus in prophetis. nam et uenturum praefatus est dei filium principem sacerdotum, et passurum esse pro nobis et sanguine suo mundaturum nostra peccata tituli \'pro torcularibus\' declararunt et resurrecturum psalmus \'resurrectionis\' expressit, et alius postea titulus indicauit, in quo \'terra eius est restituta\', commutationem quoque uniuersorum futuram fidei sacramentis.

et de moralibus plura contexuit diuersaque uirtutum genera demonstrauit et dedit praecepta uiuendi, quibus ulcera nostrorum sanauit errorum moresque renouauit humanos atque intimos mutauit affectus, sicut docet psalmus tricesimus tertius, quem etiam Petrus sanctus in epistula sua tamquam medicamentum nostris pectoribus affixit, atque iste, qui nobis hodierna lectione propositus est. nam isti prae ceteris ethici repperiuntur, sed iste diffusior, qui tricesimus sextus inscribitur.