De Joseph

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Altera, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.2). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1897.

Sed reuertamur ad istum uini praepositum, qui quasi multo [*](B ) ebrius mero beneficii auctorem oblitus est diu, aliquando [*]( 3 Psalm. LXXV 6 4 Gen. 40, 16, cf. 19 et 22 14 Reg. I 21, 7: 22, 18 17 cf. p. 94 u. 5 18 Esth. 8, 1. 8 et 9; 7, 10 23 Gen. 41, 9 eqq. ) [*]( 1 seruulum xpi cur NV dih N4 2 spu sco PET 3 somnium BU\' 5 relgis B (re m3) ex his 0 sublimen Px se m2 ex esse P 7 amfractus DT 9 ipsius P (i alt. m2 ex u) 10 caput (t ex d) BO 12 crederis BY et (corr. m2) P2V 13 posterior hystoria (om. temporis) P4 14 temporis in mg. m2 P historiam B et (m exp.) P doec T doet (c 8. t) B docet PD donec 9T doech cet. 15 ad disci- U plinam on adicinam 0 adde si placet NY m. lorum P (u m2, a eras.) multorum P\' 16 fraude regem W 18 num NV non IIDO 19 a om. PPPIID, exp. m2 0 inuaderet BPx 21 spoliare B (s 8. u.) 24 aliquando P (d ex t) ) [*]( XXXII. Ambr. pars S. ) [*]( 7 )

tamen, ut regi prouideret interpretem, non quasi gratus, sed quasi callidus intimauit seriem rei gestae. quo cognito rex quoque eum iussit arcessiri erutumque de carcere interrogauit, si posset interpretari sibi somnium. cuius explanatione delectatus remouit iniuriam, honorem detulit. itaque uidete si non praesentibus et ista conueniunt. iniuria inlata est prius quam cognosceretur a rege, gratia relata, ubi regi est cognitus. ita rex uacat culpa, quia et id quod excepit uir sanctus iniuriae alienum fuit et id quod recepit gratiae regis est proprium.

somnium autem et eius interpretatio huiusmodi est: [*]( D ) quaecumque inquit facit deus ostendit Pharao. septem uaccae bonae septem anni sunt, et septem spicae bonae septem anni sunt. somnium Pharao unum est. et septem uaccae macrae, quae ascendebant post illas, septem anni sunt, et septem spicae macrae et a uento corruptae septem anni sunt. erit septem annis famis. uerbum autem quod dixi \'quaecumque deus facit ostendit Pharao\', ecce septem anni ueniunt ubertatis magnae in totam terram Aegypti; uenient autem septem anni famis post haec et[*]( E ) obliuiscentur ubertatem in tota Aegypto. et [*]( 2 Gen. 41, 14 sq. 10 Gen. 41, 25-82 ) [*]( 2 regi P (g del. m2) 3 arcessiri BO arcessi V arcersiri P ml accersiri P tn2 cet. erutii tumque B (t pr. eras.), erutumque om. N 4 possit P (corr. m2) N\'VO 7 itaque N\' 8 excepit NPx excipitur V excipit cet. 9 id NVP1 ideo cet. recepit NPx requirit V recipit cet. regis gratiae est N\' regis est gratiae T . 10 eius ex ius P autem eius et W 11 faciet P (e s. «. in2) D pharao P DO farao BV faraoni U\' pharaoni cet. 13 pharao PPxDO farao BV faraonis 31\' pharaonis cet. 16 erit enim P4 17 famis B fames Px (e ex i) cet. dixi ed. Rom. dixit UxE dixit farao BU\'V dixit pharao cet. 18 deus faciet P (e s. u. m2) D fecit deus N\' facit deus T pharao PDO farao BV faraoni 21\' pharaoni cet. 20 uenient BU\'VEOT ueniunt 2(x ueniet cet. anni NV annis B (s eras.) cet. famis BU\'\'ET et U\'m2 fames 21\' 1111 Px (es ex is) cet. 21 Csumet P (5 s. M.) )

consumet famis totam terram et non agnoscetur ubertas terrae a fame, quae futura est post haec; ualida enim nimium. quod autem iterauit somnium Pharao bis, quia uerum erit uerbum a deo et festinabit deus facere illud.

Uetus somnium, res recentes. posterioribus priora consumpta sunt et ubi erat ante ubertatis copia, ibi rerum omnium facta est indigentia. quod si quis huiusmodi consilium regi dedisset, ut aliquid de superiori ubertate posteriori principatus sui [*]( F ) seruaret aetati, reliquo quoque tempori larga donandi affluentia redundasset. sed inmodica aeui superioris effusio etiam posteriora destituit et homines diripientes uniuersa aliquem loseph adhibere nolebant. etsi non ego Ioseph — quis enim istud ? —, clamabam tamen uaccas illas pinguis non solum lasciuiam, sed etiam incuriam diuinae significare reuerentiae — de perfidis enim dictum est: tauri pingues obsederunt me et de Iudaeorum populo scriptum est: inpinguatus et obesus [*]( 498 A ) factus est et dilatatus est et dereliquit deum, qui fecit eum — et ideo somnium illud redundantiae saecularis perpetuum esse non posse: fore tempus, quo his famis dura succederet.

nec tamen hoc somnium uni aut duobus [*]( 6 cf. Symmachus epist. X 3, 15 sqq. Ambrosii epist. XVIII 18 sqq. 16 Psalm. XXI 13 17 Dent. 32, 15 ) [*]( 1 famis B fames Px (es ex is) cet. non s. u. P cognoscetur N\' et (a 8. co) T 2 quae om. N futura. post U\' (p m2 in ras.) est om. WET aalida est enim 0 nimium ualida (om. enim) P\' 3 pharao somnium P4 farao Bsk\'V 4 a om. V festinauit BN et (corr. m2) P 5 deus om. P4 ut faceret N 6 recentes B (es ex is) priora P (a ex is) 7 antea %\'ET abunde V 8 regi consilium N\' 10 tempore PP afluentia B 12 distituit B et (corr. m2) P ioseph ei N 13 etsi (si 8. u. m2) P quis (m2 quiuis) enim (sim 8. u. add. m2) P quiuis enim sum D istut B 14 pingues B (es ex is) cet. 16 pingues B (es ex is) 17 obesus factus (factus factus B) est n VDO incrassatus N 18 dilatatus B (di ex de) deumjV euim IIVDO qui fecit eum XIVDO qui fecit illum 21\'T factcrem suum UxE 20 perpetutl P (Q ex e m2) sed fore 2T (sed s. u. m. ant., fore vi2 ex foret) UxE famis B fames P (es ex is w2) cet. ) [*]( 7* )

100

demonstratum arbitror, sed omnibus propositum, eo quod septem anni istius mundi pingues et saeculari ubertate opimi absorbeantur ab illis saeculis, quae futura sunt, in quibus perpetua quies et legis obseruantia spiritalis, quam Ephraem illa tribus [*]( B ) patrum deo fructuosa custodiat, bona uacca, non illa corporeo distenta ubere, sed abundans spiritalis lactis et gratiae, super cuius decorem ceruicis deus sedere se dicit, ut scriptum est: Ephraem uacca docta diligere uictoriam. ego autem transiui super decorem ceruicis eius. non ergo inpinguet caput nostrum oleum peccatoris nec falsi fructus delectare nos debent, ne dicatur et de nobis: seminastis inpietatem et iniquitates eius uindemiastis. manducasti fructum falsum, quia sperasti in curribus tuis. nec me mouet [*]( C ) quod habet spicas macras et uento corruptas, quia et Dauid tum melior erat, quando sicut aranea tabescebat, et spiritus contribulatus sacrificium dei est et illi praestantiores euadunt quos in hoc saeculo grauibus iniuriis spiritus malignus exercuit.

unde magis mystica meruisse praemia Ioseph arbitror, quia de mysticis est locutus. quid enim sibi uult anulus digito eius insertus nisi ut intellegamus pontificatum ei fidei esse [*]( D ) delatum, ut alios ipse signaret? quid stola, quae amictus est sapientiae, nisi tributum ei ab illo rege caelesti prudentiae principatum? torques aureus intellectum bonum uidetur [*]( 6 Uerg. Ecl. IITI 21 8 Hoa. 10, 11 10 Psaltn. XXII 5 11 Hos. 10, 13 15 Psalm. XXXVIII 12 L 19 19 Gen. 41. 42 21 Gen. 41, 42 23 Gen. 41, 42 ) [*]( 2 istius B (i pr. 8. u.) pingues (es ex is) BPx 3 perpetua P (pe alt. 8. u. m2) 4 et 8 efrem BV effrem cet. 5 custodit NV 8 trituram E in ras. m2 (in mg. m2 uictoriam) ego enim N 10 capud P et (corr. ml) RPx falsi P (fal 8. 11. m2) 11 semenastis B 12 iniquitates B (es ex is m2) uindemiastis B (e ex i) manducastis P (s alt. exp.) V 13 sperastis P (s tert. 8. u. m2) 31x (s tert. exp.) V curribus eius V 14 habebat PDO spicat P (s m2 8 t) 15 tunc NY 16 praestantiores (es ex is) B m2 Px ml 17 iniuriis V (i quart. s. u.) B 18 meruisse B (i 8. u.) 19 analus P 21 quid e.c quod P, quid (id in ras. m2) 91\' 22 prodentiae B (v 8. 0) )

101

exprimere; currus quoque significat fastigium sublime meritorum. quis autem est qui ex gentibus accepit uxorem nisi qui ecclesiam sibi ex nationibus congregauit et suscepit ex ea filium Manassem, per quem oblitus est omnes dolores suos, quos habuit de sacrilegiis Iudaeorum? suscepit alium quoque [*]( E ) filium Ephraem, per cuius profectum claruit quod suscepta in carne humilitas et diuinitatem non humiliauit et cumulauit gloriam.