De Benedictionibus Patriarcharum Liber Unus

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Altera, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.2). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1897.

itaque in illo uelut contemptibili corpore praeualuisti inquit propter benedictionem uberum et uuluae, benedictiones patris tui et matris. ubera uel duo testamenta [*]( D ) dixit, quorum altero adnuntiatus est, altero demonstratus — et bene ubera, quoniam uelut quodam nos spiritali lacte nutritos educauit et optulit deo filius — uel Mariae dicit ubera, quae uere benedicta erant, quibus sancta uirgo populo domini potum lactis inmulsit. unde et illa in euangelio mulier ait: beatus uenter, qui te portauit, et ubera, quae suxisti! quod autem ait: uuluae benedictionem patris tui et [*]( 6 Esai. 42, 1 9 Psalm. VIII 7 I Cor. 15, 27 19 Uerg. Aen. XI 572 20 Luc. 11, 27 ) [*]( 1 conuicia BVOT\' uitia P\' conuitia cet. 2 contriuat P (i s. Q.) omnem eorum V 3 errant P (r eras.) inde inquit quia praenaluit iBrt deo patris tui V ille inquit qui praeualuit a deo isrt patri tuo WE 4 sq. istrahel (t eras.) B isri cet. 4 iuuit DT 5 quis P (s 8. u.) 6 deus (8. u.) pater (in ros.) P 7 istrahel (t eras.) ... suscipiat eum 8. U. m2 B suscipiaip P (t s. m m2) suscipiet P\'PxDT 9 habentis (is ex es) B et m2 P 10 post caelestia add. terrestria P\' et terrestria V et terrena (terrestria D) sicut benedictionem terrae ND sicut benedictionem terrae V et terrae cet., fort. et terrestria praeferendum, cf. p. 155, 10 13 benedictionis (patris) BV benedictioncs (s eras.) PD benedictione T4 et benedictiones 0 propter benedictiones P\'\' 17 edllcauit R (o ut uidetur ex u) 0 euocauit V optulit BV obtulit cet. 18 uere P (re m2 ex ro) populo (s. pabulo) P labellis V 19 mulier in euangelio UxE 21 benedictionem ... uuluam infra in mg. m2 B )

153
matris, si uuluam solam Mariae uelimus intellegere, cur [*]( E ) utramque benedictionem coniunxerit latebit causa — potuit enim dicere de sola uulua matris —, sed pulchrius arbitror, ut secundum spiritale mysterium intellegamus utramque generationem domini Iesu et secundum diuinitatem et secundum carnem, quia ante saecula est generatus ex patre. unde et pater ait: eructuauit cor meum uerbum bonum, eo quod ex illa intima et inconprehensibili patris processit substantia et in ipso est semper. unde et euangelista dicit: deum nemo uidit umquam, nisi unigenitus filius, qui [*]( F ) est in sinu patris, ipse enarrauit. sicut ergo sinus patris spiritalis intellegitur intimum quoddam paternae caritatis naturaeque secretum, in quo semper est filius, ita etiam patris uulua est spiritalis interioris arcani, de quo tamquam ex genitali aluo processit filius. denique diuerse nunc uuluam legimus patris, nunc cor eius, quo uerbum eructuauit, nunc 08 eius, ex quo iustitia processit, ex quo prodiuit sapientia, sicut ipsa ait: ex ore altissimi prodiui. ita cum unum [*]( 528 A ) non definitur et unum omnia sonant, spiritale magis mysterium generationis paternae quam membrum aliquod corporale significat. sed sicut illam ex patre generationem intellegimus, ita etiam ad consummationem fidei generationem Mariae intellegamus, quando benedicitur uulua matris, illa utique Mariae uirginalis, quae nobis edidit dominum Iesum. de qua pater dicit per Hieremiam prophetam: priusquam te formarem [*]( 7 Psalm. XXXXIIII 2 10 Ioh. 1, 18 18 Sir. 24, 3 (5) 25 Hier. 1, 5 ) [*]( 2 utrumque benedictione JVT 4 apiritalS B spiritaleip P 7 eructnauit B et (u alt, eras.) P eructanit cet. bonum om. UxE, in 91x post uerbum est ras. 5 litt. 8 inconprehensibilis P (s alt. 8. u., eras.) 9 dicit in ras. V ait N\' 11 enarrauit BPVPxOT\' enarrabit cet. b a 14 spiritalis est uulua 21\' arcani B «archanQ P (cha s. w.) archanum P\'UxETx archani cet. 15 nunc legimus uuluam %xE 16 eructuauit BO et (u alt. eras.) P eructauit cet. none (v I. o) B 18 ipsa T ipse cet. prodii V 23 illa utique m2 ex ita itaque P . 24 de qua parte Uindob. 705 de quo partu N\'. )
154
in utero, noui te et priusquam exires de uulua matris, [*]() [*](B ) sanctificaui te. geminam igitur propheta m Christo substantiam declarauit, diuinitatis et carnis, alteram ex patre, alteram ex uirgine, ita tamen ut non exsors suae diuinitatis esset, cum ex uirgine nasceretur et esset in corpore.

Unde et conualuit super omnes montes et desideria collium aeternorum. super omnes enim illos sublimis meriti uiros patriarchas et prophetas et apostolos, sed etiam ultra solem lunam archangelos tamquam caeli lumen emicuit, [*]( C ) sicut ipse ait: non est discipulus super magistrum nec seruus super dominum. quis enim illorum fuit cui subiecta essent omnia, quibus ipse donauit quod erant? in quo benedicuntur omnes sancti eius, quia ipse est super capita omnium caput omnium — caput enim mulieris uir, caput uiri Christus — et super uertices omnium, quia ipse est supereminens uertex uniuersorum, sed iustorum est uertex altissimus, quos fratres uocat adquisitos per gratiam et quoddam regenerationis [*]( D ) consortium. unde et fratribus Ioseph illos magis fratres intellegimus, de quibus dicit in psalmo: narrabo nomen tuum fratribus meis, in medio ecclesiae cantabo tibi.