Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Postea Macedo Alexander, pleraque parte orientali subacta, cum annos undecim regnavisset, obiit mortis diem.

Neque haut longe post Aristoteles philosophus et post aliquanto Demosthenes vita functi sunt isdemque

ferme tempestatibus populus Romanus gravi ac diutino Samnitium bello conflictatus est consulesque Tiberius Veturius et Spurius Postumius, in locis iniquis apud Caudium a Samnitibus circumvallati ac subiugi missi, turpi foedere facto discesserunt, ob eamque causam, populi iussu Samnitibus per fetiales dediti, recepti non sunt.

Post annum deinde urbis conditae quadringentesimum fere et septuagesimum bellum cum rege Pyrro

sumptum est.

Ea tempestate Epicurus Atheniensis et Zeno Citiensis philosophi celebres erant,

eodemque tempore C. Fabricius Luscinus et Q. Aemilius Papus censores Romae fuerunt et P. Cornelium Rufinum, qui bis consul et dictator fuerat, senatu moverunt; causamque isti notae subscripserunt, quod eum comperissent argenti facti cenae gratia decem pondo libras habere.

Anno deinde post Romam conditam quadringentesimo ferme et nonagesimo, consulibus Appio Claudio, cui cognomentum Caudex fuit, Appii illius Caeci fratre, et Marco Fulvio Flacco, bellum adversum Poenos primum coeptum est,

neque diu post Callimachus, poeta Cyrenensis, Alexandriae apud Ptolemaeum regem celebratus est.

Annis deinde postea paulo pluribus quam viginti, pace cum Poenis facta, consulibus C. [*](C. added by Hosius.) Claudio Centhone, Appii Caeci filio, et M. Tuditano, primus omnium L. Livius poeta tabulas docere Romae coepit post Sophoclis et Euripidis mortem annis plus fere centum et sexaginta, post Menandri annis circiter quinquaginta duobus.

Claudium et Tuditanum consules secuntur Q. Valerius et C. Mamilius, quibus natum esse Q. Ennium poetam M. Varro in primo De Poetis libro scripsit eumque, cum septimum et sexagesimum annum haberet, duodecimum [*](duodevicesinum, Mcrela; xxii (first x erased), X; xvii, L. Miller.) Annalem scripsisse, idque ipsum Ennium in eodem libro dicere.

Anno deinde post Romam conditam

quingentesimo undevicesimo [*](vicesimo tertio, iv. 3. 2.) Sp. Carvilius Ruga primus Romae de amicorum sententia divortium cum uxore fecit, quod sterila esset iurassetque apud censores, uxorem se liberum quaerundorum [*](quaerundum, iv. 3. 2.) causa habere,

eodemque anno Cn. Naevius poeta fabulas apud populum dedit, quem M. Varro in libro De Poetis primo stipendia fecisse ait bello Poenico primo, idque ipsum Naevium dicere in eo carmine quod de eodem bello scripsit. Porcius autem Licinus serius [*](Porcium (Portium, δ; Portum, X) autem Licinium servius, ω, corrected by Torrentius and Carrio.) poeticam Romae coepisse dicit [*](dixit, Hertz; Porcium dicere, Ritschl, Schanz, Rhein. Mus. liv. 19.) in his versibus:

  1. Poénico belló secundo Músa pinnató gradu
  2. Í se béllicosam in Rómuli gentém feram.

Ac deinde annis fere post quindecim bellum adversum

Poenos sumptum est atque non nimium longe [*](longe post (cf. § 35), sugg. by Hosius.) M. Cato orator in civitate et Plautus poeta in scaena ;

isdemque temporibus Diogenes Stoicus et Carneades Academicus et Critolaus Peripateticus ab Atheniensibus ad senatum populi Romani negotii publici gratia legati sunt.

Neque magno intervallo postea Q. Ennius et iuxta Caecilius

et Terentius et subinde et Pacuvius et Pacuvio iam sene Accius clariorque tunc in poematis eorum obtrectandis Lucilius fuit.

Sed progressi longius sumus, cum finem proposuerimus adnotatiunculis istis bellum Poenorum secundum.