Epistulae

Necessarium ergo iudico, id quod tibi scripsi magnos viros saepe

Cum istis tibi esse negotium iudicas, de quibus scripseras ? Maximum negotium tecum habes; tu tibi molestus es. Quid velis nescis; melius probas honesta quam sequeris; vides, ubi sit posita felicitas, sed ad illam pervenire non audes. Quid sit autem, quod te inpediat, quia parum ipse dispicis, dicam.

Magna esse haec existimas, quae relicturus es, et cum proposuisti tibi illam securitatem, ad quam transiturus es, retinet te huius vitae, a qua recessurus es, fulgor tamquam in sordida et obscura casurum.

Erras, Lucili; ex hac vita ad illam adscenditur. Quod interest inter splendorem et lucem, cum haec

Studia te tua clarum et nobilem efficient.

Epicuri referam. Cum Idomeneo scriberet et illum a vita speciosa ad fidelem stabilemque gloriam revocaret, rigidae [*](For rigidae Lipsius proposed regiae, " like that of a king." This may be the correct reading.) tunc potentiae ministrum et magna tractantem: "Si gloria," inquit, "tangeris, notiorem te epistulae meae facient quam omnia ista, quae colis et propter quae coleris."

Numquid ergo mentitus est ? Quis Idomenea nosset, nisi Epicurus illum litteris suis incidisset ? Omnes illos megistanas et satrapas et regem ipsum, ex quo Idomenei titulus petebatur, oblivio alta suppressit. Nomen Attici perire Ciceronis epistulae non sinunt. Nihil illi profuisset gener Agrippa et Tiberius progener et Drusus Caesar pronepos; inter tam magna nomina taceretur, nisi sibi [*](sibi inserted by Gertz.) Cicero illum adplicuisset.

Profunda super nos altitudo temporis veniet, pauca ingenia caput exerent et in idem quandoque silentium abitura oblivioni resistent ac se diu vindicabunt.

1. Fortunati ambo ! Siquid mea carmina possunt.
2. Nulla dies umquam memori vos eximet aevo,
3. Dum domus Aeneae Capitoli immobile saxum
4. Accolet imperiumque pater Romanus habebit.

Quoscumque in medium fortuna protulit, quicumque membra ac partes alienae potentiae fuerunt, horum gratia viguit, domus frequentata est, dum ipsi steterunt; post ipsos cito memoria defecit. Ingeniorum crescit dignatio nec ipsis tantum honor habetur, sed quicquid illorum memoriae adhaesit, excipitur.

Ne gratis Idomeneus in epistulam meam venerit) ipse eam de suo redimet. Ad hunc Epicurus illam nobilem sententiam scripsit, qua hortatur, ut Pythoclea locupletem non publica nec ancipiti via faciat. "Si vis," inquit, " Pythoclea divitem facere, non pecuniae adiciendum, sed cupiditati detrahendum est."

Et apertior ista sententia est quam ut interpretanda sit, et disertior quam ut adiuvanda. Hoc unum te admoneo, ne istud tantum existimes de divitiis dictum; quocumque transtuleris, idem poterit.

Has voces non est quod Epicuri esse iudices; publicae sunt. Quod fieri in senatu solet, faciendum ego in philosophia quoque existimo: cum censuit aliquis, quod ex parte mihi placeat, iubeo illum dividere sententiam et sequor, quod probo. Eo [*](quod probo eo Haupt and Madvig; pro eo or probeo MSS.) libentius Epicuri egregia dicta commemoro, ut istis, [*](istis Muretus; isti MSS.) qui ad illum [*](illum Haupt; illam or illa MSS.) confugiunt spe mala inducti, qui velamentum ipsos vitiorum suorum habituros existimant, probem [*](probem Muretus; probent MSS.) quocumque ierint honeste esse vivendum.

Cum adieris [*](adieris Schweighäuser; aud (ad) ierithis p; audierit his L; adieretis audierit his Pb.) eius hortulos et inscriptum hortulis legeris [*](legeris added by Buecheler; inscriptum hortulis pL; inscriptum portae videris Wilamowitz.) Hospes, hic bene manebis, hic summum bonum voluptas est, paratus erit istius domicilii custos hospitalis, humanus, et te polenta excipiet et aquam quoque large ministrabit et dicet: " Ecquid bene acceptus es ? " " Non inritant," inquit, " hi hortuli famem, sed extinguunt. Nec maiorem ipsis potionibus sitim faciunt, sed naturali et gratuito remedio sedant. In hac voluptate consenui."

De his tecum desideriis loquor, quae consolationem non recipiunt, quibus dandum est aliquid, ut desinant.

Iam intellegis educendum esse te ex istis occupationibus speciosis et malis. Sed quo modo id consequi possis quaeris. Quaedam non nisi a praesente monstrantur. Non potest medicus per epistulas cibi aut balinei tempus eligere; vena tangenda est. Vetus proverbium est gladiatorem in harena capere consilium; aliquid adversarii vultus, aliquid manus mota, aliquid ipsa inclinatio corporis intuentem monet.

Quid fieri soleat, quid oporteat, in universum et mandari potest et scribi; tale consilium non tantum absentibus, etiam posteris datur. Illud alterum, quando fieri debeat aut quemadmodum, ex longinquo nemo suadebit, cum rebus ipsis

Non tantum praesentis, sed vigilantis est occasionem observare properantem. Itaque hanc circumspice, hanc si videris, prende et toto impetu, totis viribus id age, ut te istis officiis exuas.

Et quidem quam sententiam feram, adtende. Censeo aut ex ista vita tibi aut e vita exeundum. Sed idem illud existimo, leni eundum via, ut quod male inplicuisti, solvas potius quam abrumpas, dummodo si alia solvendi ratio non erit, vel abrumpas. Nemo tam timidus est, ut malit semper pendere quam semel cadere.

Interim, quod primum est, impedire te noli. Contentus esto negotiis, in quae descendisti, vel quod videri mavis, incidisti. Non est quod ad ulteriora nitaris; aut perdes excusationem et apparebit te non incidisse. Ista enim, quae dici solent, falsa sunt: " Non potui aliter. Quid, si nollem ? Necesse erat." Nulli necesse est felicitatem cursu sequi; est aliquid, etiam si non repugnare, subsistere nec instare fortunae ferenti.

Numquid offenderis, si in consilium non venio tantum, sed advoco, et quidem prudentiores quam ipse sum, ad quos soleo

Idem tamen subicit nihil esse temptandum, nisi cum apte poterit tempestiveque temptari. Sed cum illud tempus captatum diu venerit, exiliendum ait. Dormitare de fuga cogitantem vetat et sperat salutarem etiam ex difficillimis exitum, si nec properemus ante tempus nec cessemus in tempore.

Puto, nunc et Stoicam sententiam quaeris. Non est quod quisquam illos apud te temeritatis infamet; cautiores quam fortiores sunt. Expectas forsitan, ut tibi haec dicant: " Turpe est cedere oneri. Luctare cum officio, quod semel recepisti. Non est vir fortis ac strenuus qui laborem fugit, nisi crescit illi animus ipsa rerum difficultate."

Dicentur tibi ista, si operae pretium habebit perseverantia, si nihil indignum bono viro faciendum patiendumve erit; alioqui sordido se et contumelioso labore non conteret nec in negotiis erit negotii causa. Ne illud quidem, quod existimas facturum eum, faciet, ut ambitiosis rebus inplicitus semper aestus earum ferat. Sed cum viderit gravia, in quibus volutabatur, incerta, ancipitia, referet pedem, non vertet terga, sed