De Beneficiis
Seneca, Lucius Annaeus
Seneca, Lucius Annaeus, ca. 4 B.C.-65 A.D, creator; Basore, John W. (John William), b. 1870, editor; Basore, John W. (John William), b. 1870, editor, translator
Si non dat beneficium servus domino, nec regi quisquam suo nec duci suo miles ; quid enim interest, quali quis teneatur imperio, si summo tenetur ? Nam si servo, quominus in nomen meriti perveniat, necessitas obstat et patiendi ultima timor, idem istuc obstabit et ei, qui regem habet, et ei, qui ducem, quoniam sub dispari titulo paria in illos licent. Atqui dant regibus suis, dant imperatoribus beneficia ; ergo et dominis.
Potest servus iustus esse, potest fortis, potest magni animi ; ergo et beneficium dare potest, nam et hoc virtutis est. Adeo quidem dominis servi beneficia possunt dare, ut ipsos saepe beneficii sui fecerint.
Non est dubium, quin servus beneficium dare
possit cuilibet ; quare ergo non et domino suo possit ? " Quia non potest," inquit, " creditor domini sui fieri, si pecuniam illi dederit. Alioqui cotidie dominum suum obligat ; peregrinantem sequitur, aegro ministrat, rus eius labore summo colit ; omnia tamen ista, quae alio praestante beneficia dicerentur, praestante servo ministeria sunt. Beneficium enim id est, quod quis dedit, cum illi liceret et non dare. Servus autem non habet negandi potestatem ; ita non praestat, sed paret, nec id se fecisse iactat, quod non facere non potuit."Iam sub ista ipsa lege vincam et eo perducam servum, ut in multa liber sit. Interim dic mihi, si tibi ostendere aliquem pro salute domini sui sine respectu sui dimicantem et confossum vulneribus reliquias tamen sanguinis ab ipsis vitalibus fundentem et, ut ille effugiendi tempus habeat, moram sua morte quaerentem, hunc tu negabis beneficium dedisse, quia servus est ?