Ab urbe condita

cum arderent invidia non patres modo, sed etiam tribuni plebis, cooptati pariter et qui cooptaverant, tum ex collegio tres, P. Curatius, M. Metilius, M. Minucius, trepidi rerum suarum, in Sergium Verginiumque, prioris anni tribunos militares, incurrunt; in eos ab se iram plebis invidiamque die dicta avertunt.

quibus dilectus, quibus tributum, quibus diutina militia longinquitasque belli sit gravis, qui clade accepta ad Veios doleant, qui amissis liberis fratribus, propinquis adfinibus lugubres domos habeant, iis publici privatique doloris exsequendi ius potestatemque ex duobus noxiis capitibus datam ab se memorant:

omnium namque malorum in Sergio Verginioque causas esse; nec id accusatores magis arguere quam fateri reos, qui noxii ambo alter in alterum causam conferant, fugam Sergi Verginius, Sergius proditionem increpans Vergini.

quorum adeo incredibilem amentiam fuisse, ut multo veri similius sit conpecto rem et communi fraude patriciorum actam.

ab his et prius datum locum Veientibus ad incendenda opera belli trahendi causa et nunc proditum exercitum, tradita

omnia fieri, ut consenescat ad Veios iuventus nec de agris nec de aliis commodis plebis ferre ad populum tribuni frequentiaque urbana celebrare actiones et resistere conspirationi patriciorum possint.

praeiudicium iam de reis et ab senatu et ab populo Romano et ab ipsorum collegis factum esse;

nam et senatus consulto eos ab re publica remotos esse et recusantes abdicare se magistratu dictatoris metu ab collegis coercitos esse, et populum Romanum tribunos creasse, qui non idibus Decembribus, die sollemni, sed extemplo kal. Octobribus magistratum occiperent, quia stare diutius res publica his manentibus in magistratu non posset;

et tamen eos tot iudiciis confossos praedamnatosque venire ad populi iudicium et existimare defunctos se esse satisque poenarum dedisse, quod duobus mensibus citius privati facti sint,

neque intellegere nocendi sibi diutius tum potestatem ereptam esse, non poenam inrogatam; quippe et collegis abrogatum imperium, qui certe nihil deliquissent.

illos repeterent animos Quirites, quos recenti clade accepta habuissent cum fuga ac pavore trepidum, plenum volnerum incidentem portis exercitum viderint non fortunam aut quemquam deorum, sed hos duces accusantem.

pro certo se habere neminem in contione stare, qui illo die non caput, domum fortunasque L. Vergini ac M. Sergi sit detestatusque.

minime convenire, quibus iratos quisque deos precatus sit, in iis sua potestate, cum liceat et oporteat, non uti. numquam deos ipsos admovere nocentibus manus; satis esse, si occasione ulciscendi laesos arment.