Ab urbe condita

hoc ego, etiam si quid antea admisissem piaculo dignum, lustratus et expiatus sacro, tum cum maxime in hostiam itineri nostro circumdatam intuens, parricidium venena gladios in comisationem praeparatos volutabam in animo, ut quibus aliis deinde sacris contaminatam omni scelere mentem expiarem?

sed caecus criminandi cupiditate animus, dum omnia suspecta efficere vult, aliud alio confundit.

nam si veneno te inter cenam tollere volui, quid minus aptum fuit quam pertinaci certamine et concursu iratum te efficere, ut merito, sicut fecisti, invitatus ad cenam abnueres?

cum autem iratus negasses, utrum, ut placarem te, danda opera fuit, ut aliam quaererem occasionem, quoniam semel venenum paraveram,

an ab illo consilio velut transiliendum ad aliud fuit, ut ferro te, et quidem eodem die, per speciem comisationis occiderem?

quo deinde modo, si te metu mortis credebam cenam vitasse meam, non ab eodem metu comisationem quoque vitaturum existimabam?

non est res, qua erubescam, pater, si die festo inter aequales largiore vino sum usus. tu quoque velim inquiras,

qua laetitia, quo lusu apud me celebratum hesternum convivium sit, illo etiam — pravo forsitan — gaudio provehente, quod in iuvenali armorum certamine pars nostra non inferior fuerat. miseria haec et metus crapulam facile excusserunt;

quae si non intervenissent, insidiatores nos sopiti iaceremus.

si domum tuam expugnaturus, capta domo dominum interfecturus eram, non temperassem vino in unum diem, non milites meos abstinuissem?

et ne ego me solus nimia simplicitate tuear, ipse quoque minime malus ac suspicax frater “nihil aliud scio,” inquit “nihil arguo, nisi quod cum ferro comisatum venerunt.”