Ab urbe condita

castra eodem die Hispanorum praeter ceteram praedam cum tribus ferme milibus hominum capiuntur.

Romani sociique ad mille et ducenti eo proelio ceciderunt, vulnerata amplius tria milia hominum. minus cruenta victoria fuisset, si patentiore campo et ad fugam capessendam facili foret pugnatum.

Indibilis abiectis belli consiliis nihil tutius in adflictis rebus experta fide et clementia Scipionis ratus, Mandonium fratrem ad eum mittit;

qui advolutus genibus fatalem rabiem temporis eius accusat, velut contagione quadam pestifera non Ilergetes modo et Lacetani, sed castra quoque Romana insanierint.

suam quidem et fratris et reliquorum popularium condicionem esse, ut aut, si ita videatur, reddant spiritum P. Scipioni ab eodem illo acceptunm, aut servati bis uni debitam vitam pro eo in perpetuum devoveant.

antea in causa sua fiduciam sibi fuisse nondum experta clementia eius; nunc contra nullam in causa, omnem in misericordia victoris spem repositam habere.

mos vetustus erat Romanis, cum quo

Scipio multis invectus in praesentem absentemque Indibilem verbis, illos quidem merito perisse ipsorum maleficio ait, victuros suo atque populi Romani beneficio.

ceterum se neque arma iis adempturum neque obsides imperaturum — quippe ea pignera timentium rebellionem esse — ; se libera arma relinquere, solutos animos;

neque se in obsides innoxios, sed in ipsos, si defecerint, saeviturum, nec ab inermi, sed ab armato hoste poenas expetiturum. utramque fortunam expertis permittere sese, utrum propitios an iratos habere Romanos mallent.

ita dimissus Mandonius pecunia tantummodo imperata, ex qua stipendium militi praestari posset.

ipse Marcio in ulteriorem Hispaniam praemisso, Silano Tarraconem remisso paucos moratus dies, dum imperatam pecuniam Ilergetes pernumerarent, cum expeditis Marcium iam adpropinquantem Oceano adsequitur.

incohata res iam ante de Masinissa aliis atque alis de causis dilata erat, quod Numida cum ipso utique congredi Scipione volebat atque eius dextra fidem sancire: ea tum itineris tam longi ac tam devii causa Scipioni fuit.

Masinissa cum Gadibus esset, certior adventare eum a Marcio factus, causando corrumpi equos inclusos in insula penuriamque rerum et facere ceteris et ipsos sentire, ad hoc equitem marcescere desidia,

Magonem perpulit, ut se traicere in continentem ad depopulandos proximos Hispaniae agros pateretur.

transgressus tres principes Numidarum praemittit ad tempus locumque conloquio statuendum. duos pro obsidibus retineri ab Scipione iubet; remisso tertio, qui quo iussus erat adduceret Masinissam, cum paucis in conloquium venerunt.

ceperat iam ante Numidam ex fama rerum gestarum