Ab urbe condita

hoc ultimum — utcumque initum finitumque est — ante deditionem Capuae proelium fuit. medix tuticus, qui summus magistratus apud Campanos est, eo anno Seppius Loesius erat, loco obscuro tenuique fortuna ortus.

matrem eius quondam pro pupillo eo procurantem familiare ostentum, cum respondisset haruspex summum quod esset imperium Capuae perventurum ad eum puerum,

nihil ad spem adgnoscentem dixisse ferunt “ne tu perditas res Campanorum narras, ubi summus honos ad filium meum perveniet.”

ea ludificatio veri et ipsa in verum vertit; nam cum fame ferroque urgerentur nec spes ulla superesset sisti posse, iis, qui nati in spem honorum erant,

honores detrectantibus, Loesius querendo desertam ac proditam a primoribus Capuam summum magistratum ultimus omnium Campanorum cepit.

ceterum Hannibal ut nec hostis elici amplius ad pugnam vidit neque per castra eorum perrumpi ad Capuam posse,

ne suos quoque commeatus intercluderent novi consules, abscedere inrito incepto et movere a Capua statuit castra.

multa secum, quonam inde ire pergeret, volventi subiit animum impetus caput ipsum belli Romam petendi, cuius rei semper cupitae praetermissam occasionem post Cannensem pugnam et alii vulgo fremebant et ipse non dissimulabat:

necopinato pavore ac tumultu non esse desperandum aliquam partem urbis occupari posse;

et, si Roma in discrimine esset, Capuam extemplo omissuros aut ambo imperatores Romanos aut alterum ex iis, et, si divisissent copias, utrumque infirmiorem factum aut sibi aut Campanis bene gerendae rei fortunam daturos esse.

una ea cura angebat ne, ubi abscessisset, extemplo dederentur Campani. Numidam promptum ad omnia audenda agendaque donis perlicit, ut litteris acceptis

litterae autem erant adhortatione plenae: profectionem suam, quae salutaris illis foret, abstracturam ad defendendam Romam ab oppugnanda Capua duces atque exercitus Romanos. desponderent animos;

tolerando paucos dies totam soluturos obsidionem.