Ab urbe condita

et cum hostes obarassent, quidquid herbidi terreni extra murum erat, raporum semen iniecerunt, ut Hannibal “Eone usque, dum ea nascuntur, ad Casilinum sessurus sum?” exclamaret;

et qui nullam antea pactionem auribus admiserat, tum demum agi secum est passus de redemptione liberorum capitum.

septunces auri in singulos pretium convenit. fide accepta tradiderunt sese. omne aurum persolutum est, in vinculis habiti; tum emissi summa cum fide.

id verius est quam ab equite in abeuntis inmisso interfectos. Praenestini maxima pars fuere. ex quingentis septuaginta, qui in praesidio fuerunt, minus dimidium ferrum famesque absumpsit; ceteri incolumes Praeneste cum praetore suo M. Anicio — scriba is antea fuerat — redierunt.

statua eius indicio fuit Praeneste in foro statuta, loricata, amicta toga, velato capite, et tria signa cum titulo lamnae aeneae inscripto, M. Anicium pro militibus, qui Casilini in praesidio fuerint, votum solvisse. idem titulus tribus signis in aede Fortunae positis fuit subiectus.

Casilinum oppidum redditum Campanis est, firmatur septingentorum militum de exercitu Hannibalis

Praenestinis militibus senatus Romanus duplex stipendium et quinquennii militiae decrevit; civitate cum donarentur ob virtutem, non mutaverunt.

Perusinorum casus obscurior fama est, quia nec ipsorum monumento ullo est inlustratus nec decreto Romanorum.

eodem tempore Petelinos qui uni ex Bruttiis manserant in amicitia Romana, non Carthaginienses modo, qui regionem obtinebant, sed Bruttii quoque ceteri ob separata ab se consilia oppugnabant.

quibus cum obsistere malis nequirent Petelini, legatos Romam ad praesidium petendum miserunt. quorum preces lacrimaeque in questus enim flebiles, cum sibimet ipsi consulere iussi sunt, sese in vestibulo curiae profuderunt — ingentem misericordiam patribus ac populo moverunt.

consultique iterum a M. Aemilio praetore patres circumspectis omnibus imperii viribus fateri coacti, nihil iam longinquis sociis in se praesidii esse, redire domum fideque ad ultimum expleta consulere sibimet ipsos in reliquum pro praesenti fortuna iusserunt.