Ab urbe condita

imbribus deinde continuis citatior solito amnis transverse vertice dolia impulit ad ripam, quam hostes servabant. ibi haerentia inter obnata ripis salicta conspiciuntur, nuntiatumque Hannibali est, et deinde intentiore custodia cautum, ne quid falleret Volturno ad urbem missum.

nuces tamen fusae ab Romanis castris, cum medio ad Casilinum defluerent, cratibus excipiebantur.

postremo ad id ventum inopiae est, ut lora detractasque scutis pelles, ubi fervida mollissent aqua, mandere conarentur nec muribus aliove animali abstinerent et omne herbarum radicumque genus aggeribus infimis muri eruerent.

et cum hostes obarassent, quidquid herbidi terreni extra murum erat, raporum semen iniecerunt, ut Hannibal “Eone usque, dum ea nascuntur, ad Casilinum sessurus sum?” exclamaret;

et qui nullam antea pactionem auribus admiserat, tum demum agi secum est passus de redemptione liberorum capitum.

septunces auri in singulos pretium convenit. fide accepta tradiderunt sese. omne aurum persolutum est, in vinculis habiti; tum emissi summa cum fide.

id verius est quam ab equite in abeuntis inmisso interfectos. Praenestini maxima pars fuere. ex quingentis septuaginta, qui in praesidio fuerunt, minus dimidium ferrum famesque absumpsit; ceteri incolumes Praeneste cum praetore suo M. Anicio — scriba is antea fuerat — redierunt.

statua eius indicio fuit Praeneste in foro statuta, loricata, amicta toga, velato capite, et tria signa cum titulo lamnae aeneae inscripto, M. Anicium pro militibus, qui Casilini in praesidio fuerint, votum solvisse. idem titulus tribus signis in aede Fortunae positis fuit subiectus.

Casilinum oppidum redditum Campanis est, firmatur septingentorum militum de exercitu Hannibalis