Ab urbe condita

is iuvenis, ut iam ex eo genere quaestus pecunia a patre relicta animos ad spem liberalioris fortunae fecit togaque et forum placuere,

proclamando pro sordidis hominibus causisque adversus rem et famam bonorum primum in notitiam populi,

deinde ad honores pervenit, quaesturaque et duabus aedilitatibus, plebeia et curuli, postremo et praetura perfunctus iam ad consulatus spem cum adtolleret animos,

parum callide auram favoris popularis ex dictatoria invidia petiit scitique plebis unus gratiam tulit.

omnes eam rogationem quique Romae quique in exercitu erant, aequi atque iniqui, praeter ipsum dictatorem in contumeliam eius latam acceperunt;

ipse, qua gravitate animi criminantis se ad multitudinem inimicos tulerat, eadem et populi in se saevientis iniuriam tulit; acceptisque in ipso itinere litteris sc.

de aequato imperio, satis fidens haudquaquam cum iure artem imperandi aequatam cum invicto a civibus hostibusque animo ad exercitum rediit.

Minucius vero cum iam ante vix tolerabilis fuisset rebus secundis ac favore volgi,

tum utique inmodice inmodesteque non [ magis victo ab se quam Q. Fabio gloriari: illum,

in rebus asperis unicum ducem ac parem quaesitum Hannibali, maiorem minori, dictatorem magistro equitum, quod nulla memoria habeat annalium, iussu populi aequatum in eadem civitate, in qua magistri equitum virgas ac secures dictatoris tremere atque horrere soliti sint:

tantum suam felicitatem virtutemque enituisse. ergo secuturum se fortunam suam, si dictator in cunctatione ac segnitie deorum hominumque iudicio damnata perstaret.

itaque quo die primum congressus est cum Q. Fabio, statuendum omnium primum ait esse, quem ad modum imperio aequato utantur:

se optumum ducere, aut diebus alternis aut, si maiora intervalla placerent, partitis temporibus alterius summum ius imperiumque esse,

ut par hosti

Q. Fabio haudquaquam id placere: omnia fortunam habitura, quamcumque temeritas collegae habuisset. sibi communicatum cum illo, non ademptum imperium esse:

itaque se numquam volentem parte qua posset rerum consilio gerendarum cessurum, nec se tempora aut dies imperii cum eo, exercitum divisurum, suisque consiliis, quoniam omnia non liceret, quae posset,

ita obtinuit ut legiones, sicut consulibus mos esset, inter se dividerent. prima et quarta Minucio, secunda et tertia Fabio evenerunt.

item equites pari numero ; sociumque et Latini nominis auxilia diviserunt. castris quoque se separari magister equitum voluit.

duplex inde Hannibali gaudium fuit — neque enim quicquam eorum, quae apud hostes agerentur, eum fallebat et perfugis multa indicantibus et per suos explorantem —