Ab urbe condita

dedimus. “at ego recipio.” bello Sabino perfecto Tarquinius triumphans Romam redit. inde Priscis Latinis bellum fecit.

ubi nusquam ad universae rei dimicationem ventum est; ad singula oppida circumferendo arma omne nomen Latinum domuit. Corniculum, Ficulea vetus, Cameria, Crustumerium, Ameriola, Medullia, Nomentum, haec de Priscis Latinis aut qui ad Latinos defecerant, capta oppida. pax deinde est facta.

maiore inde animo pacis opera inchoata, quam quanta mole gesserat bella, ut non quietior populus domi esset, quam militiae fuisset;

nam et muro lapideo, cuius exordium operis Sabino bello turbatum erat, urbem, qua nondum munierat, cingere parat et infima urbis loca circa forum aliasque interiectas collibus convalles, quia ex planis locis facile evehebant aquas, cloacis fastigio in Tiberim ductis siccat et aream ad aedem in Capitolio Iovis,

quam voverat bello Sabino, iam praesagiente animo futuram olim amplitudinem loci occupat fundamentis.

eo tempore in regia prodigium visu eventuque mirabile fuit: puero dormienti, cui Servio Tullio fuit nomen, caput arsisse ferunt multorum in conspectu.

plurimo igitur clamore inde ad tantae rei miraculum

mox cum somno et flammam abisse. abducto in secretum viro Tanaquil “ tu puerum hunc” inquit, “quem tam humili cultu educamus? scire licet hunc lumen quondam rebus nostris dubiis futurum praesidiumque regiae adflictae; proinde materiam ingentis publice privatimque decoris omni indulgentia nostra nutriamus.”