Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Deinceps illa totius anni cura, ut idem Hyginus commodissime prodidit. Ab aequinoctio primo quod mense Martio circa viii calendas Aprilis in octava parte Arietis conflatur, ad exortum Vergiliarum dies verni temporis habentur duodequinquaginta. Per hos primum ait apes curandas esse adapertis alveis, ut omnia purgamenta, quae sunt hiberno tempore congesta, eximantur, et. araneis, qui favos corrumpunt, detractis fumus immittatur factus incenso bubulo fimo.6 Hic enim quasi quadam cognatione generis maxime est apibus aptus.

Vermiculi quoque, qui tineae vocantur, item papiliones [*](magis SAac. ) [*](ut etiam prata parva a: et ut prata et arva c: et iam parva SA. ) [*](non om. SAac. ) [*](praecludit A. ) [*](ab opere ac: alveo fere SA. ) [*](fimo Aac: fimi S. )

v.2.p.482
enecandi sunt: quae pestes plerumque favis adhaerentes decidunt, si fimo medullam bubulam misceas, et his incensis [*]()nidorem admoveas. Hac cura per id tempus quod diximus examina firmabuntur, eaque fortius operibus inservient.

Verum maxime custodiendum est curatori, qui apes nutrit, cum alvos tractare debebit, uti pridie castus ab rebus venereis, neve temulentus,[*]()nec nisi lotus ad eas accedat, abstineatque omnibus redolentibus esculentis,[*]()ut sunt salsamenta, et eorum omnia liquamina; itemque fetentibus acrimoniis alii vel ceparum ceterarumque [*]()rerum similium.

Duodequinquagesimo [*]()die ab aequinoctio verno, cum fit Vergiliarum exortus circa v idus Maias, incipiunt examina viribus et numero augeri. Sed et iisdem diebus intereunt quae paucas et aegras apes habent; eodemque tempore progenerantur in [*]()extremis partibus favorum amplioris magnitudinis quam sunt ceterae apes, eosque nonnulli putant esse reges. Verum quidam Graecorum auctores οἴστρουσ [*]()appellant ab eo, quod exagitent, neque patiantur examina conquiescere. Itaque praecipiunt eos enecari.

Ab exortu Vergiliarum ad solstitium, quod fit ultimo mense Iunio circa octavam partem Cancri, fere examinant alvi: quo tempore vehementius custodiri debent, ne novae soboles diffugiant. Tumque per- [*](incensis ac: impensis SA. ) [*](temulentus Ac: temulentis a: temolestus S. ) [*](estulentis a: esculentis c: exculcntis S: excultis A. ) [*](ceterarumque ac: om. Ac. ) [*](unde quinquagesimo SAac. ) [*](in ac: et SA. ) [*](οἴστρουσ SA: om. ac. a Gadflies or horseflies. )

v.2.p.484
acto solstitio usque ad ortum Caniculae, qui fere dies triginta sunt, pariter [*]()frumenta et favi demetuntur.[*]()Sed hi quemadmodum [*]()tolli debeant, mox dicetur, cum de confectura mellis praecipiemus.

Ceterum hoc eodem tempore progenerari posse apes iuvenco perempto, Democritus et Mago [*]()nec minus Vergilius prodiderunt. Mago quidem ventribus etiam bubulis idem fieri affirmat, quam rationem diligentius prosequi supervacuum puto, consentiens Celso, qui prudentissime ait, non tanto interitu pecus istud amitti,,ut sic requirendum sit.

Verum hoc tempore, et usque in autumni aequinoctium decimo quoque die alvi aperiendae et fumigandae sunt. Quod cum sit molestum examinibus, saluberrimum tamen esse convenit. Suffitas deinde, et aestuantes apes refrigerare oportet, conspersis vacuis partibus alvorum et recentissimi rigoris aqua infusa: deinde si quid ablui non poterit, pinnis aquilae vel etiam cuius libet vastae alitis,[*]()quae rigorem habent, emundari.

Praeterea ut tineae [*]()everrantur, papilionesque enecentur, qui plerumque intra alvos morantes apibus exitio sunt. Nam et ceras crodunt, et stercore suo vermes progenerant, quos alvorum tineas appellamus.

Itaque quo tempore malvae florent, cum est earum [*]()maxima multitudo, si vas aeneum simile [*]()miliario vespere ponatur inter [*](pariter Aac: pater et S. ) [*](demetuntur a: demetiuntur c: demuntur SA. ) [*](sed hi quem admodum ac: sed hiem admodum SA. ) [*](mago ac: magno SA. ) [*](alitis ac: -as SA. ) [*](post tineae add. si apparuerint c: om. SAa. ) [*](earum ac: eorum AS. ) [*](simile ac: -em SA. )

v.2.p.486
alvos, et in fundum eius lumen aliquod demittitur, undique papiliones concurrunt:[*]()dumque circa flammulam volitant,[*]()aduruntur, quod [*]()nec facile ex angusto sursum evolare,[*]()nec rursus longius ab igne possunt recedere, cum lateribus aeneis circumveniantur: ideoque propinquo ardore consumuntur.

A Canicula fere post diem quinquagesimum Arcturus oritur, cum irroratis floribus thymi et cunilae thymbraeque apes mella confidunt: idque [*]()optimae 'notae enitescit [*]()autumni aequinoctio, quod est ante calend. Octobris, cum octavam partem Librae sol attigit. Sed inter Caniculae et Arcturi exortum cavendum erit, ne apes intercipiantur violentia crabronum, qui ante alvearia plerumque obsidiantur prodeuntibus.

Post Arcturi exortum circa aequinoctium Librae (sicut dixi) favorum secunda est exemptio. Ab aequinoctio deinde quod conficitur circa VIII calend. Octobris ad Vergiliarum occasum diebus XL, ex floribus tamaricis [*]()et silvestribus frutectis apes collecta mella cibariis hiemis reponunt. Quibus nihil est omnino detrahendum, ne saepius iniuria contristatae velut desperatione rerum profugiant.

Ab occasu Vergiliarum ad brumam, quae fere conficitur [*]()circa VIII calend. Ianuarii in octava parte Capricorni, iam recondito melle utuntur examina, eoque usque ad Arcturi exortum sustinen- [*](concurrant SA: -cnt ac. ) [*](volitent SAac. ) [*](quod c: quoniam a: quam SA. ) [*](evolent SAac. ) [*](idque ac: atque SA. ) [*](enitescit SAa: emitescit c. ) [*](tamaricis ac: amaricis SA. ) [*](conficitur ac: confingitur SA. )

v.2.p.488
tur. Nec me fallit Hipparchi ratio, quae docet solstitia et aequinoctia non octavis sed primis partibus signorum confici. Verum in hac ruris disciplina sequor nunc Eudoxi et Metonis [*]()antiquorumque fastus astrologorum, qui sunt aptati [*]()publicis sacrificiis: quia et notior est ista vetus agricolis concepta opinio; nec tamen Hipparchi subtilitas pinguioribus,

ut aiunt, rusticorum Uteris necessaria est. Ergo Vergiliarum occasu primo statim conveniet aperire alvos, et depurgare quidquid immundi est, diligentiaque curare; quoniam per tempora hiemis non expedit movere aut patefacere vasa. Quam ob causam dum adhuc autumni reliquiae sunt,[*]()apricissimo die purgatis domiciliis opercula intus usque ad favos admovenda sunt, omni vacua parte sedis exclusa, quo facilius angustiae cavearum per hiemem con-calescant. Idque semper faciendum est etiam in iis alvis, quae paucitate plebis infrequentes sunt.

Quidquid deinde rimarum est aut foraminum, luto et fimo bubulo mixtis illinemus extrinsecus, nec nisi aditus, quibus commeent, relinquemus. Et quamvis porticu protecta vasa nihilo minus congestu culmorum et frondium supertegemus, quantumque res patietur, a frigore et tempestatibus muniemus.

Quidam exemptis interaneis occisas aves intus includunt, quae tempore hiberno plumis suis delitescentibus apibus praebent teporem: tum etiam si [*](metonis ac: mentonis SA. ) [*](aptati ac: aptatis SA. ) [*](reliquie sunt c: relique sunt a: requiescunt SA. a See noto on Book I. 1. 5. b Book I. Preface, § 32. )

v.2.p.490
sunt absumpta cibaria, commode pascuntur esurientes, nec nisi ossa [*]()earum relinquunt. Sin autem favi sufficient [*]()permanent illibatae, nec quamvis amantissimas [*]()munditiarum offendunt odore suo. Melius tamen esse [*]()nos existimamus, tempore hiberno fame laborantibus ad ipsos aditus in canaliculis vel contusam et aqua madefactam ficum aridam, vel defrutum aut passum praebere. Quibus liquoribus mundam lanam imbuere oportebit, ut insistentes apes quasi per siphonem succum evocent.

Uvas etiam passas cum infregerimus, paulum aqua respersas probe dabimus. Atque his cibariis non solum hieme, sed etiam quibus temporibus, ut iam supra dixi tithymalus, atque etiam ulmi florebunt, sustinendae sunt.

Post confectam brumam diebus fere quadraginta quidquid est repositi [*]()mellis, nisi liberalius relictum sit [*]()consumunt, saepe etiam vacuatis ceris [*]()usque in ortum fere Arcturi, qui est ab idib. Februariis, iciunae favis accubantes torpent more serpentum, et quiete sua spiritum conservant, quem tamen ne amittant,[*]()si longior fames incesserit, optimum est per aditum vestibuli siphonibus dulcia liquamina immittere, et ita penuriam temporum sustinere, dum Arcturi ortus et hirundinis adventus commodiores polliceantur futuras tempestates.

Itaque, post hoc tempus, cum diei permittit hilaritas, procedere [*](ossa ac: os S: oss A. ) [*](sufficere SA: sufficerent ac. ) [*](amantissimas ac: mantissimas SA. ) [*](esse ora. SA. ) [*](repositi ac: -a S: -am A. ) [*](sit om. SAac. ) [*](ceris Aac: cereris S. ) [*](amittant ac: amittam SA. )

v.2.p.492
audent in pascua. Nam ab[*]()aequinoctio verno sine cunctatione iam passim vagantur, et idoneos ad fetum decerpunt flores, atque intra tecta comportant. Haec observanda per anni tempora diligentissime Hyginus praecepit. Ceterum illa Celsus adicit, paucis locis eam felicitatem suppetere,[*]()ut apibus alia pabula hiberna atque alia praebeantur aestiva.

Itaque quibus locis post veris tempora flores idonei deficiunt, negat oportere immota examina relinqui, sed vernis pastionibus absumptis in ea loca transferri, quae serotinis floribus thymi et origani thymbraeque benignius apes alere possint. Quod fieri ait et Achaiae regionibus, ubi transferuntur in Atticas pastiones, et Euboea, et rursus in insulis Cycladibus, cum ex aliis transferuntur [*]()Scyrum, nec minus in Sicilia, cum ex reliquis eius partibus in Hyblam[*]()

conferuntur. Idemque ait ex floribus ceras fieri, ex matutino rore mella, quae tanto [*]()meliorem qualitatem capiunt, quanto iucundiore sit materia cera confecta. Sed ante translationem diligenter alvos inspicere praecipit, veteresque et tineosos, et labantes [*]()favos eximere: nec nisi paucos et optimos reservare, ut simul etiam ex meliore flore quam [*](ab ac: om. SA. ) [*](felicitatem suppetere ac: om. SA. ) [*](transferuntur c: transportantur SAa. ) [*](hyblam A: hybleam Sc: hibleaem a. ) [*](ex matutino—tanto om. A. ) [*](labantis ac: labentis A: laventis S. )

v.2.p.494
plurimi fiant: eaque vasa, quae [*]()quis transferre velit, non nisi noctibus et sine concussione portare.