Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Itaque non solum ea ratio est probandi arietis, si vellere candido vestitur, sed etiam si palatum atque lingua concolor lanae est. Nam cum hae corporis partes nigrae aut maculosae sunt, pulla vel etiam [*](hirtus Ald.: ortos SAR. ) [*](fuerint SAa: fuerunt c. ) [*](reddi sed S2: reddis et S1: reddisset Ac. ) [*](vel tuendo add. Lundström: om. SAR. ) [*]( nisi S: om. AR. )

v.2.p.238
varia nascitur proles; idque inter cetera eximie talibus numeris [*]()significavit idem qui supra: Illum autem, quamvis aries sit candidus ipse,[*]()Nigra subest udo tantum cui lingua palato, Reice, ne maculis infuscet vellera pullis Nascentum.[*]()

Una eademque ratio est in crythraeis et nigris arietibus, quorum similiter, ut iam dixi, neutra pars esse debet discolor lanae, multoque minus ipsa universitas tergoris maculis variet. Ideo nisi lanatas oves emi non oportet, quo melius unitas coloris appareat: quae nisi praecipua est in arietibus, paternae notae plerumque natis inhaerent.[*]()

Habitus autem maxime probatur, cum est altus atque procerus, ventre promisso atque lanato, cauda longissima, densique velleris, fronte lata, testibus amplis, intortis cornibus: non quia magis hic sit utilis, (nam est melior mutilus aries) sed quia [*]()minime nocent intorta potius, quam surrecta et patula cornua. Quibusdam [*]()tamen regionibus, ubi caeli status uvidus ventosusque est, capros et arietes optaverimus vel amplissimis cornibus, quod ea porrecta [*]()altaque [*]()maximam partem capitis a tempestate defendant.[*]()

Itaque si plerumque [*]()est atrocior hiems,[*]()hoc genus eligemus: si clementior, mutilum probabimus marem: quoniam est illud incommodum in cornuto, [*](numeris ed. pr.: numeri SAac. ) [*](ipse S: ipsa Aac. ) [*](nasccntium SAac. ) [*](inheret SAac. ) [*](quia S: qui Ac. ) [*](quibusdam S: quibus Aac. ) [*](profecto SAac. ) [*](altoque SAac. ) [*](defendant ed. pr.: defendat SAac. ) [*](plerum SAa. ) [*](hiems a, ed. pr.: hiemis SA. )

v.2.p.240
quod cum sentiat se velut quodam naturali telo [*]()capitis armatum, frequenter in pugnam procurrit, et fit in feminas quoque procacior. Nam rivalem (quamvis solus admissurae non sufficit) violentissime persequitur, nec ab alio tempestive patitur iniri [*]()

gregem, nisi cum est fatigatus libidine. Mutilus autem, cum se tanquam exarmatum intelligat, nec ad rixam promptus est, et in venere mitior. Itaque capri vel arietis [*]()petulci saevitiam pastores hac astutia repellunt. Mensurae pedalis robustam tabulam configunt aculeis, et adversam fronti cornibus religant. Ea res ferum prohibet [*]()a rixa, quoniam stimulatum suo ictu ipsum se sauciat.