Res Rustica

Solent autem vitulis nocere lumbrici, qui fere nascuntur cruditatibus. Itaque moderandum est, ut bene concoquant: aut si iam tali vitio laborant, lupini semicrudi conteruntur, et offae salivati more faucibus ingeruntur. Potest etiam cum arida fleo et ervo conteri herba Santonica, et formata in offam, sicut salivatum demitti. Facit idem axungiae pars una tribus partibus hyssopi permixta. Marrubii quoque succus et porri valet eiusmodi necare animalia.

Castrare vitulos Mago censet, dum adhuc teneri sunt; neque id ferro facere, sed fissa 1 ferula comprimere testiculos, et paulatim confringere. Idque optimum genus castrationum putat, quod adhibetur aetati tenerae sine vulnere.

Nam, ubi iam induruit, melius bimus quam anniculus castratur. Idque facere vere [*]()vel autumno luna decrescente praecipit, vitulumque ad machinam deligare: deinde prius quam ferrum admoveas, duabus angustis [*]() [*](fissa S: ipsa AR. ) [*](vere S: om. AR. ) [*](angustis S: angustiis Aac. a Herba Santonica according to Pliny (N.H. XXVII. § 28) was a kind of absinthium or wormwood found in the territory of the Santoni in the province of Aquitania: the name of the town of Saintes in the department of Charentes Inférieure is derived from this tribe. b Described in Chapter XIX above. )

Nam hoc modo nec eruptione sanguinis periclitatur iuvencus, nec in totum effeminatur adempta omni virilitate; formamque servat maris cum generandi vim deposuit, quam tamen ipsam non protinus amittit. Nam si patiaris eum a recenti curatione feminam inire, constat ex eo posse generari. Sed minime id permittendum, ne profluvio sanguinis intereat. Verum vulnera eius sarmenticio cinere cum argenti spuma linenda sunt, abstinendusque eo die ab humore, et exiguo cibo alendus.

Sequenti [*]()triduo velut aeger cacuminibus arborum et desecto viridi pabulo oblectandus, prohibendusque multa potione. Placet etiam pice liquida et cinere cum exiguo oleo ulcera ipsa post triduum linere, quo et celerius cicatricem ducant, nec a muscis infestentur. Hactenus de bubus dixisse abunde est.

Quibus cordi est educatio generis equini, maxime convenit providere actorem 2 industrium et pabuli copiam: quae utraque vel mediocria possunt aliis 3 pecoribus adhiberi. Summam sedulitatem et largam satietatem desiderat equitium. Quod ipsum [*](sequensei S: sequens AR. ) [*](actorem Gesner: auctorem SAR. ) [*](aliis S: alias AR. )

ita ubere campo pascitur. Gregibus autem spatiosa et palustria montana pascua eligenda sunt, rigua nec unquam siccanea,[*]()vacuaque [*]()magis quam stirpibus impedita frequentibus,[*]()mollibus [*]()potius quam proceris herbis abundantia.

Vulgaribus equis passim maribus ac feminis [*]()pasci permittitur, nec admissurae certa tempora servantur.[*]()Generosis circa vernum aequinoctium mares iniungentur, ut eodem tempore, quo conceperint,[*]()iam laetis et herbidis campis post annum [*]()parvo cum [*]()labore fetum [*]()educent. Nam mense [*]()duodecimo [*]()partum edunt. Maxime itaque curandum est praedicto tempore anni, ut tam feminis quam admissariis desiderantibus coeundi fiat potestas, quoniam id praecipue armentum, si prohibeas, libidinis exstimulatur furiis, unde etiam veneno inditum est nomen ἱποομανέσ, quod equinae cupidini similem mortalibus amorem accendit.

Nec dubium quin aliquot regionibus tanto flagrent ardore coeundi [*](tripartito SAR. ) [*](siccana Sa: sicana AR. ) [*](bacuane SAR. ) [*](frequentibus S: frequenter Aac. ) [*](mollibus S: mollis AR. ) [*](feminis R: finibus SA. ) [*](servantur S: serventur AR. ) [*](conceperint S2: coeperint A. ) [*](post annum add. mensem SAR. ) [*](parvo cum S2Aac: per vocum S1. ) [*](fcitum S: fittũ A. ) [*](mense a: mensem SA. ) [*]( duodecimo a: duodecima SA. )