Res Rustica

Sed ut singula earum quae proposui vinearum genera persequar, praedictum ordinem repetam. Vitis quae sine adminiculo suis viribus consistit, solutiore terra, scrobe; densiore, sulco ponenda est. Sed et scrobes et sulci plurimum prosunt, si in locis temperatis,4 in quibus aestas non est praefervida, ante annum fiant, quam vineta conserantur.5 Soli [*](circumvinctae SAac: circummunitae edd. ) [*](flectuntur c: flectentur SAa. ) [*](provincialem rusticum SAac: provincialis rustici edd. ) [*](temperatis a: tempatis c: terrae spatio S: prae spatio A. ) [*](ante—conserantur om. SA. a Georg. II. 184. b pastinare is to dig with a pastinum, a fork. )

Si ante annum fiant, quam vinea conseratur, scrobis [*]()in longitudinem altitudinemque defossus tripedaneus abunde est, latitudine tamen bipedanea: vel si quaterna pedum spatia inter ordines relicturi sumus, commodius habetur eandem quoquo versus dare mensuram scrobibus, non amplius tamen quam in tres pedes altitudinis depressis. Ceterum quattuor angulis semina applicabuntur subiecta minuta terra, et ita scrobes adobruentur.

Sed de spatiis ordinum eatenus praecipiendum habemus, ut intelligant agricolae, sive aratro vineas culturi sint, laxiora interordinia relinquenda, sive bidentibus, angustiora: sed neque spatiosiora quam decem pedum, neque contractiora quam quattuor. Multi tamen ordines ita disponunt, ut per rectam lineam binos pedes aut ut plurimum, ternos inter semina relinquant, transversa rursus laxiora spatia faciant,[*]()per quae vel fossor vel arator incedat.

Sationis autem cura non alia debet esse, quam quae tradita est a me tertio volumine. Unum tamen huic consitioni Mago Carthaginiensis adicit,[*]()ut semina ita deponantur, ne protinus totus scrobis terra compleatur, sed dimidia fere pars eius sequente biennio paulatim adaequetur. Sic enim putat vitem cogi [*](si ante annum fiant post exploranda est add. SA. ) [*](scrobis SA: scrobibus ac. ) [*](faciant ac: fiat SA. ) [*](adicit Aac: adigit S. a Two-pronged instruments. b Chapters 14-16. )

Quare utilius [*]()existimo, repleri quidem scrobes stirpe deposita, sed cum semina comprehenderint, statim [*]()post aequinoctium autumnale debere diligenter atque alte ablaqueari, et recisis radiculis, si quas in summo solo citaverint, post paucos dies obrui.[*]()Sic enim utrumque incommodum vitabitur, ut nec radices in superiorem partem evocentur, neque immodicis pluviis parum valida vexentur semina.

Ubi vero iam corroborata fuerint,[*]()nihil dubium est, quin caelestibus aquis plurimum iuventus Itaque locis, quibus clementia hiemis permittit, adapertas vites relinquere et tota hieme ablaqueatas habere eas conveniet. De qualitate autem seminum inter auctores non convenit. Alii malleolo [*]()protinus conseri vineam melius existimant, alii viviradice: de qua re quid sentiam, iam superioribus professus sum.

Et nunc tamen hoc adicio, esse quosdam agros, in quibus non aeque bene translata semina quam immota respon- [*](semiplenis ac: semipleni SA. ) [*](nimius ac: seminis A: om. S. ) [*](quare utilius ac: quarum et ilius SA. ) [*](comprehenderint statim ac: om. SA. ) [*](obrui SA: adobrui ac. ) [*](corroborata fuerint Pontedera: corroboraverint ac: comprobaverunt SA. ) [*](malleolo ac: malleoli SA. a ablaqueare is to dig round a plant so as to make a shallow furrow to hold water. b Book III. 14. 2. )

radicem,[*]()formare sic convenit, ut vitis sine pedamine consistat. Hoc autem protinus effici non potest. Nam nisi adminiculum tenerae viti [*]()atque infirmae [*]()contribueris, prorepens pampinus terrae se applicabit.[*]()Itaque posito semini arundo adnectitur, quae velut infantiam eius tueatur atque educet, producatque in tantam staturam, quantam permittit agricola. Ea porro non debet esse sublimis: nam usque in sesqui-

pedem coercenda est. Cum deinde robur accipit, et iam sine adiumento consistere valet, aut capitis aut bracchiorum incrementis adolescit. Nam duae species huius quoque culturae sunt. Alii capitatas vineas, alii bracchiatas magis probant. Quibus cordi est in bracchia vitem componere, convenit a summa parte, qua decisa novella vitis est, quicquid iuxta cicatricem citaverit, conservari, et in quattuor bracchia pedalis mensurae dividere, ita ut omnem partem caeli [*]()

singula aspiciant.. Sed haec bracchia non statim primo anno tam procera submittuntur, ne oneretur exilitas vitis; sed compluribus putationibus in praedictam mensuram educuntur. Deinde ex bracchiis quasi quaedam cornua prominentia relinqui oportet, [*](post explorandum esse add. versibus aliter SA. ) [*](viviradicem ac: viridem SA. ) [*](vite add. edd. ) [*](infirmae ac: infirmum SA. ) [*](applicabit ac: adplicavit SA. ) [*](celi ac: cesi SA. a Verg. Georg. I. 53. b Not, however, pointing straight upwards. )

Putationis autem ratio eadem [*]()est, quae in iugatis vitibus: uno tamen differt, quod pro materiis longioribus pollices quaternum aut quinum gemmarum relinquuntur: pro custodibus autem bigemmes reseces fiunt. In ea deinde vinea quam capitatam diximus, iuxta ipsam matrem usque ad corpus sarmentum [*]()detrahitur, una aut altera tantummodo gemma relicta, quae ipsi trunco adhaeret.

Hoc autem riguis aut pinguissimis locis fieri tuto potest, cum vires terrae et fructum et materias valent praebere. Maxime autem aratris excolunt,[*]()qui sic formatas vineas habent, eamque rationem sequuntur detrahendi vitibus bracchia, quod ipsa capita sine ulla extantia neque aratro neque bubus obnoxia sunt. Nam in bracchiatis plerumque fit, ut aut crure aut cornibus boum ramuli vitium defringantur, saepe etiam stiva, dum sedulus arator vomere perstringere ordinem, et quam proximam partem vitium excolere studet.

Atque haec quidem cultura vel bracchiatis vel capi-tatis antequam gemment, adhibetur. Cum deinde germinaverint, fossor insequitur, ac bidentibus eas partes subigit, quas bubulcus non potuit pertingere. Mox ubi materias vitis exigit, insequitur pampinator et supervacuos deterget fructuososque palmites sub- [*](eadem ac: nam eodem SA. ) [*](sarmentum ac: lumbrae A: inmte (?) S. ) [*](excolunt ac: excoli S: excolis A. a Cf. Book IV. 21. 3. b I.e. sideways. )

Pampinandi autem modus is erit, ut opacis locis humidisque et frigidis aestate vitis nudetur, foliaque palmitibus detrahantur,[*]()ut maturitatem fructus capere possit, et ne situ putrescat: locis autem siccis calidisque et apricis e contrario palmitibus uvae contegantur; et si parum pampinosa vitis est, advectis frondibus et interdum stramentis fructus muniatur.

M. quidem Columella patruus meus, vir illustribus disciplinis eruditus, ac diligentissimus agricola Baeticae provinciae, sub ortu Caniculae palmeis tegetibus vineas adumbrabat, quoniam plerumque dicti sideris tempore quaedam partes eius regionis sic infestantur Euro, quem incolae Vulturnum appellant, ut nisi teguminibus vites opacentur, velut halitu flammeo fructus uratur. Atque haec capitatae bracchiataeque vitis cultura est. Nam illa, quae uni iugo superponitur, aut quae materiis [*]()submissis arundinum statuminibus per orbem connectitur, fere eandem curam exigit, quam iugata.

Non nullos tamen in vineis characatis [*](prorepant SAac: properent edd. ) [*](excolendam SAac. ) [*](detrahantur c: detrahuntur SAa. ) [*](materiis ac:. materies SA. )

Superest reliqua illa cultura prostratae vineae, quae nisi violentissimo caeli statu suscipi non debet. Nam et difficilem laborem colonis exhibet, nec unquam generosi saporis vinum praebet. Atque ubi regionis conditio solam eam culturam recipit,[*]()bipedaneis scrobibus malleolus deponitur. Qui cum egerminavit, ad unam materiam revocatur: eaque primo anno compescitur [*]()in duas gemmas: sequente deinde, cum palmites profudit, unus [*]()submittitur, ceteri decutiuntur. At ille qui submissus est, cum [*](elusymnaci a: eluenaci c: et luennaci SA. ) [*](ad ac: om. SA. ) [*](andooccos SA: candos (corr. ocros) c: candos occos a. ) [*](plus alimenti terram ac i eius alimenta tciri SA. ) [*](recipit ac: recepit SA. ) [*](compescitur edd.: conspicitur SAac. ) [*](post unus add. cum SA. )

Nec magna est putationis differentia cubantis et stantis rectae vineae: nisi quod iacenti viti breviores materiae submitti debent, reseces quoque angustius in modum furunculorum relinqui. Sed [*]()post putationem, quam utique autumno in eiusmodi vinea fieri oportet, vitis tota deflectitur [*]()in alterum interordinium: atque ita pars ea quae fuerat occupata vel foditur vel aratur, et cum exculta [*]()est, eandem vitem recipit, ut altera quoque pars excoli possit.

De pampinatione talis vineae parum inter auctores convenit. Alii negant [*]()esse nudandam vitem, quo melius contra iniuriam ventorum ferarumque [*]()fructum abscondat: aliis placet parcius pampinari, ut et vitis non in totum supervacuis frondibus oneretur, et tamen fructum vestire aut protegere possit: quae ratio mihi quoque commodior videtur.