Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Tempus autem pampinationis antequam florem vitis ostendat, maxime est eligendum, sed et postea licet eandem repetere. Medium igitur eorum dierum spatium, quo acini formantur, vinearum nobis aditum negat, quippe florentem fructum movere non expedit. Pubescentem vero, et quasi adolescentem convenit religare, foliisque omnibus nudare, tum et crebris fossionibus implere; nam fit uberior pulverationibus. 7

Nec infitior plerosque ante me rusticarum rerum magistros tribus fossuris contentos [*](dapsili (dapsilis aM, dacili SA) proventu (probentur SAM, probantur a) religatam vitem requiescere SAacM, Sobel: d. p. fatigata (fatigatam Cod. Laurent. 53. 27, teste Sobel) vitis fuerit, requiescere vulgo. ) [*](paruerit SA: par fuerit Sobel: patitur a. ) [*](si SAacM, vett. edd., Sobel: et sic vulgo. ) [*](definge SA: defringe a. ) [*](satos c: si post SAa: siccos M. ) [*](steriles M, edd.: similes SAac. ) [*](pulverationi c: pulveratione M: nudare pulverationibus om. SA. a I.e. the stripping off by hand of useless leaves and twigs (pampini), an operation described just above and frequently mentioned (e.g. Chap. 6, above; De Arb. 11. 2), and called pampinatio, as distinguished from putatio or pruning with )

v.1.p.436

fuisse; ex quibus Graecinus, qui sic refert: potest videri satis esse constitutam vineam ter fodere. Celsus quoque et Atticus consentiunt tres esse motus in vite seu potius in omni surcido naturales: unum, quo germinet; alterum, quo floreat;[*]()tertium, quo maturescat. Hos ergo motus censent fossionibus concitari. Non enim natura quod vult satis efficit, nisi eam labore [*]()cum studio iuveris. Atque haec colendarum vinearum cura finitur vindemia.

Redeo nunc ad eam partem disputationis, qua sum professus vitium inserendarum tuendarumque insitionum praecepta. Tempus inserendi Iulius Atticus tradidit ex Kalendis Novembribus in Kalendas Iunias, quoad posse custodiri surculum sine germine adfirmat. Eoque debemus intellegere nullam partem anni excipi, si sit sarmenti silentis facultas. Id porro in aliis stirpium generibus, quae firmioris et sucosioris libri sunt, posse fieri sane concesserim.

In vitibus nimis temere tot mensium [*]()rusticis insitionem permissam dissimulare non est fidei meae: nec quia ignorem [*]()brumae temporibus aliquando insitam vitem comprehendere. Sed non quid in uno vel altero experimento casu fiat, verum quid certa ratione plerumque proveniat, discentibus praecipere debemus.[*]()Etenim si exiguo numero periclitandum sit, in quo maior cura temeritati [*](confloreat SA. ) [*](laborem SA. ) [*](mensum SA. ) [*](nec quia ignorem o: nec qui nigriorem SAc: licet quidem ignorem (ex igriorem ut vid. ) M: non quod ignorem vulgo. ) [*](permiscere (permittere a) debeamus SAac, Sobel. Cf. Pliny, N.H. XVII. 188-189. )

v.1.p.438

medetur, possum aliquatenus conivere;[*]()cum vero vastitas operis etiam diligentissimi agricolae curam distendit,[*]()omnem scrupulum summovere debemus. Est enim contrarium, quod Atticus praecipit. Nam idem per brumam negat recte putari vineam; quae res quamvis minus laedat vitem, merito tamen fieri prohibetur, quod frigoribus omnis surculus rigore torpet, nec propter gelicidia corticem movet, ut cicatricem consanet.

Atque idem Atticus non prohibet eodem ipso tempore inserere, quod tum et totius obtruncatione vitis et cum eiusdem resectionis fissura praecipit fieri. Verior itaque ratio est inserendi tepentibus iam diebus post hiemem, cum et gemma se et [*]()cortex naturaliter movet, nec frigus ingruit, quod possit aut surculum insitum aut fissurae plagam inurere.

Permiserim [*]()tamen festinantibus autumno vitem inserere, quia non dissimilis est eius aeris qualitas vernae. Sed quocumque quis tempore destinaverit inserere, non aliam sciat esse curam surculis explorandis, quam quae tradita est priore libro, cum de malleolis eligendis praecepimus. Quos ubi generosos et fecundos et quam maturissimos viti detraxerit, diem quoque tepidum silentemque a ventis eligat.

Tum consideret surculum teretem solidique corporis, nec fungosae medullae, crebris etiam gemmis et brevibus internodiis. Nam pluri- [*](conivere c: convenire a, et vulgo ante Schn.: meri con-tueri SA: om. M: connivere Schn. ) [*](distendit (discendit a, discendi c) atque impedit (impendit c) acM. ) [*](gemmas et AacM, et vulgo ante Schn.; et deinde corticem M, ante Schn. ) [*](permiserit SA: permisceri cM. a III. 6. b cambium-layer. )

v.1.p.440

mum interest non esse longum sarmentum, quod inseratur; et rursus plures oculos, quibus egerminet, inesse. Itaque si sunt longa internodia, necesse erit [*]()ad unam vel summum duas gemmas recidere surculum, ne proceriorem faciamus quam [*]()ut tempestates et [*]()ventos et imbres [*]()immobilis pati possit.

Inseritur autem vitis vel recisa vel integra perforata terebra; sed illa frequentior et paene omnibus agricolis cognita insitio; haec rarior et paucis usurpata.De ea igitur prius disseram, quae magis in consuetudine est.

Reciditur vitis plerumque supra terram, nonnumquam tamen et infra, quo loco maxime [*]()solida est atque enodis. Cum iuxta[*]()terram insita est, surculus adobruitur cacumine tenus; at cum editior a terra est, fissura diligenter subacto luto finitur et [*]()superposito musco ligatur, quod et calores et pluvias arceat. Temperatur ita surculus, ut calamo non absimilis sit. Purgamentum habeas ad fissuram,[*]()sub qua nodus in vite desideratur, qui quasi alliget eam fissuram, nec rimam patiatur ultra procedere.

Is nodus etiam si quattuor digitis a resectione abfuerit, [*]()inligari tamen eum, priusquam vitis findatur, conveniet, ne, cum scalpro factum [*](erit SAa: esse c: est M, edd. ) [*](ne quam om. SA. ) [*](et om. SAa. ) [*](et imbres om. SA. ) [*](maxime SAac, vett. edd.: magis M, et vulgo. ) [*](iuxta codd., et plerique: supra Schn. ) [*](et codd.: atque vulgo. ) [*](u. c. n. a. sit. Purgamentum habeas a. f. Sobel: u. c. n. a. est purgamentum habens ad fissuram (affisuram a) SAa: u. c. noti ut coagmentum fissuram (fixuram c) cM: u. c. non absimilis coagmentet fissuram edd. ) [*](resectionibus fuerit SAac. )

v.1.p.442

fuerit iter surculo, plus iusto plaga hiet. Calamus autem[*]()non amplius tribus digitis debet allevari, atque [*]()is ex ea parte, qua raditur, ut sit levis. Eaque rasura ita deducitur, ut medullam contingat uno latere, atque altero paulo ultra corticem destringatur, figureturque in speciem cunei, sic ut ab ima parte acutus [*]()surculus, latere altero sit tenuior, atque altero plenior; perque tenuiorem partem insertus eo latere artetur quo est plenior, et utrimque contingat fissuram. Nam nisi cortex cortici sic applicatur, [*]()ut nullo loco transluceat, nequit coalescere. [*]()

Vinculi genus ad insitionem non unum est. Alii viminibus obstringunt; nonnulli circumdant libro fissuram; plurimi ligant iunco, quod est aptissimum. Nam vimen, cum inaruit, penetrat et insecat corticem. Propter quod molliora vincula magis probamus, quae cum circumvenere truncum, adactis harundineis cuneolis artantur. Sed antiquissimum est, et ante haec ablaqueari vitem, radicesque summas vel suboles amputari; et post haec adobrui truncum. Isque cum comprehendit, aliam rursus exigit curam:

nam saepius pampinandus est, cum germinat, frequentiusque detrahendae suboles quae a lateribus radicibusque prorepunt. Tum quod ex insito profundit [*]()subligandum, ne vento surculus [*](autem] ut rarior (non ora.) SA: adradi Schn. ) [*](aequaliter vulgo ante Schn. ) [*](artus SA. ) [*](applicetur M, et vulgo: appellatur A. ) [*](nequidpatiatur coalescere SA: nequid coalescere patiatur a: nequid coalescere c. ) [*](profudit SA. a Thus forming an unsymmetrical wedge. By medulla is meant the cambium-layer. )

v.1.p.444

motus [*]()labefactetur aut explantetur tener pampinus. Qui cum excrevit, nepotibus orbandus [*]()est, nisi si propter penuriam et calvitium loci summittuntur [*]()in propagines. Autumnus deinde falcem maturis palmitibus admovet. Sed putationis insitis [*]()custoditur ea ratio, ut ubi nulla desideratur propago unus surculus evocetur in iugum; alter ita reddatur ut adaequetur plaga trunco, sic tamen ne quid radatur e duro.