Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Est enim sapientis rustici reputare, num maiore fructu vitis se induerit, quam ut perferre eum possit. Itaque non solum frondem supervacuam volet [*]()decerpere, quod semper faciendum est, verum interdum partem aliquam fetus decutere, ut ubere suo gravatam vitem levet. Idque faciet variis de causis pampinator industrius, etiam si non erit maior fructus, quam ut maturescere queat;

si aut [*]()continuis superioribus annis dapsili pro- [*](compescat deturbet SAacM, vett. edd.: compescet deturbabit vulgo. ) [*](deceptum SAM: decertum a. ) [*](volet SAacM: debet vulgo. ) [*](si aut SA (= aut si) Sobel: si autem acM, edd. a Cf. De Arb. 11. )

v.1.p.434

ventu religatam vitem requiescere[*]()ac refici par erit,[*]()si [*]()futurae materiae consulendum. Nam cacumina flagellorum confringere [*]()luxuriae comprimendae causa, vel dura parte trunci sitos [*]()pampinos summovere, nisi ad renovandam vitem unus atque alter servandus est, tum e capite quicquid inter bracchia viret explantare, atque eos qui per ipsa duramenta steriles [*]()nequiquam matrem opacant, palmites detergere, cuiuslibet vel pueri est officium.

Tempus autem pampinationis antequam florem vitis ostendat, maxime est eligendum, sed et postea licet eandem repetere. Medium igitur eorum dierum spatium, quo acini formantur, vinearum nobis aditum negat, quippe florentem fructum movere non expedit. Pubescentem vero, et quasi adolescentem convenit religare, foliisque omnibus nudare, tum et crebris fossionibus implere; nam fit uberior pulverationibus. 7

Nec infitior plerosque ante me rusticarum rerum magistros tribus fossuris contentos [*](dapsili (dapsilis aM, dacili SA) proventu (probentur SAM, probantur a) religatam vitem requiescere SAacM, Sobel: d. p. fatigata (fatigatam Cod. Laurent. 53. 27, teste Sobel) vitis fuerit, requiescere vulgo. ) [*](paruerit SA: par fuerit Sobel: patitur a. ) [*](si SAacM, vett. edd., Sobel: et sic vulgo. ) [*](definge SA: defringe a. ) [*](satos c: si post SAa: siccos M. ) [*](steriles M, edd.: similes SAac. ) [*](pulverationi c: pulveratione M: nudare pulverationibus om. SA. a I.e. the stripping off by hand of useless leaves and twigs (pampini), an operation described just above and frequently mentioned (e.g. Chap. 6, above; De Arb. 11. 2), and called pampinatio, as distinguished from putatio or pruning with )

v.1.p.436

fuisse; ex quibus Graecinus, qui sic refert: potest videri satis esse constitutam vineam ter fodere. Celsus quoque et Atticus consentiunt tres esse motus in vite seu potius in omni surcido naturales: unum, quo germinet; alterum, quo floreat;[*]()tertium, quo maturescat. Hos ergo motus censent fossionibus concitari. Non enim natura quod vult satis efficit, nisi eam labore [*]()cum studio iuveris. Atque haec colendarum vinearum cura finitur vindemia.

Redeo nunc ad eam partem disputationis, qua sum professus vitium inserendarum tuendarumque insitionum praecepta. Tempus inserendi Iulius Atticus tradidit ex Kalendis Novembribus in Kalendas Iunias, quoad posse custodiri surculum sine germine adfirmat. Eoque debemus intellegere nullam partem anni excipi, si sit sarmenti silentis facultas. Id porro in aliis stirpium generibus, quae firmioris et sucosioris libri sunt, posse fieri sane concesserim.

In vitibus nimis temere tot mensium [*]()rusticis insitionem permissam dissimulare non est fidei meae: nec quia ignorem [*]()brumae temporibus aliquando insitam vitem comprehendere. Sed non quid in uno vel altero experimento casu fiat, verum quid certa ratione plerumque proveniat, discentibus praecipere debemus.[*]()Etenim si exiguo numero periclitandum sit, in quo maior cura temeritati [*](confloreat SA. ) [*](laborem SA. ) [*](mensum SA. ) [*](nec quia ignorem o: nec qui nigriorem SAc: licet quidem ignorem (ex igriorem ut vid. ) M: non quod ignorem vulgo. ) [*](permiscere (permittere a) debeamus SAac, Sobel. Cf. Pliny, N.H. XVII. 188-189. )

v.1.p.438

medetur, possum aliquatenus conivere;[*]()cum vero vastitas operis etiam diligentissimi agricolae curam distendit,[*]()omnem scrupulum summovere debemus. Est enim contrarium, quod Atticus praecipit. Nam idem per brumam negat recte putari vineam; quae res quamvis minus laedat vitem, merito tamen fieri prohibetur, quod frigoribus omnis surculus rigore torpet, nec propter gelicidia corticem movet, ut cicatricem consanet.