Res Rustica

Media igitur ratio sequenda est, ut neque solo tenus malleolum reddamus, nec rursus in longiorem materiam provocemus; sed adnodato superioris anni pollice, iuxta [*]()ipsam commissuram veteris sarmenti unam vel duas gemmas relinquemus ex quibus germinet.

Putationem sequitur iam pedandae vineae cura. Verum hic annus nondum vehementem palum aut ridieam4 desiderat; notatum est enim a me plerumque teneram vineam melius adminiculo modico quamvehementi paloadquiescere. Itaque aut [*](praecipiendo Sobel: praecipienda SA. ) [*](rationi post quidem add. Schn.; om. SAacM. ) [*](iuxta SAa, vett. edd.:supra c, Ald., Gesn., Schn.: super M. ) [*](rigidam S. )

Plurimum id refert esse quod paulum infra curvationem vitis prorepens pampinus statim apprehendat, et in transversa potius se fundat quam in edita, ventosque facilius sustineat subnixus[*]()cantherio. Idque iugum intra quartum pedem convenit adlevari, dum se vinea corroboret.

Impedationem deinde sequitur alligator, cuius officium est ut rectam vitem producat in iugum. Quae sive iuxta palum est posita, ut quibusdam placuit auctoribus,3 observare debebit, qui adnectit, ne in alliganda materia flexum pali, si forte curvus est, sequendum putet; nam ea res uncam vitem facit: sive, ut Attico et nonnullis aliis agricolis visum est, inter vitem et palum spatium relinquitur,4 quod nec mihi displicet, recta harundo adiungenda stirpi est, et ita per crebra retinacula in iugum perducenda. Vinculi genus quale sit, quo religantur semina, plurimum [*]()refert.

Nam dum novella vinea est, quam mollissimo nectenda est; quia si viminibus salicis aut ulmi ligaveris, increscens vitis se ipsa praecidit.[*]()Optima est ergo genista, vel paludibus desectus iuncus, aut ulva; non pessime tamen in [*](sic acM, edd. ante Schn.: harum singulis binas (vinas A) adplicavimus singulis viticulis (vitulicus A) SA: arundines singulis viticulis applicabimus Schn. ) [*](subnexus SA. ) [*](ut auctoribus om. SAa, vett. edd. ) [*](relinquendum est a. ) [*](plurima seminum SA: plurimum semina a. ) [*](procidit SAa. )

Sed et malleolorum similis cura agenda est, ut ad unam aut duas gemmas deputati autumno vel vere, prius quam germinent, iugentur.1 Iis, ut dixi, cantherius propius 2 a terra quam vitibus ordinariis summittendus est; neque enim editior esse debet pedali altitudine, ut sit quem teneri adhuc pampini capreolis suis illigent nec 3 ventis explantentur. Insequitur deinde fossor, qui crebris bidentibus aequaliter et minute [*]()soli terga comminuat.[*]()Hanc planam fossuram maxime nos probamus.

Nam illa, quam in Hispania hibernam appellant, cum terra vitibus detrahitur, et in media spatia interordiniorum confertur, supervacua nobis videtur, quia iam praecessit autumnalis ablaqueatio, quae et [*]()nudavit summas et ad inferiores radiculas [*]()transmisit hibernos imbres. Numerus autem fossionis aut idem debet esse [*]()qui primi anni, aut una minus; nam [*]()utique frequenter solum exercendum est, dum id incremento suo vites inumbrent, nec patiantur herbam subcrescere.

Pampinationis eadem debet esse ratio huius anni atque prioris. Adhuc enim compescenda quasi pueritia seminum est, nec plus quam in unum flagellum est summittenda; tanto quidem [*](vincientur cM. ) [*](proprius SAa. ) [*](nec SAa: ne cM, edd. ) [*](minute cM: minuti SAa: minutim edd. ) [*](convertat a: convertit M: convertant c. ) [*](et SAaM; om. Schn. ) [*](ad inferioris pervenit radiculas SAacM; et deinde transmisit imbres om. SAa: ad inferiores pervenit radiculas, et hibernos transmisit imbres vulgo ante Schn. ) [*](debet esse SAacM: esse debet edd. ) [*]( minus nam om. SAa, vett. edd. )