Res Rustica

Modus autem membrorumque numerus aptetur universo consaepto et dividatur in tres partes, urbanam, rusticam, fructuariam. Urbana rursus [*](tunc SA, Lundström. ) [*](fructibus R, Ald., Gesn., Schn. ) [*](ab superiore parte S, Schn. a Containing the apartments of the landlord, and so called because built in the city style of architecture. On the whole matter of farm buildings compare especially Vitruvius, De Architecture VI. 6; Varro, R.R. I. 11-13. )

cenationes aequinoctialem occidentem. Rursus aestiva cubicula [*]()spectent meridiem aequinoctialem, sed cenationes eiusdem temporis prospectent hibernum orientem. Balnearia occidenti aestivo advertantur, ut sint post meridiem et usque in vesperum inlustria. Ambulationes meridiano aequinoctiali subiectae sint, ut et [*]()hieme plurimum solis et aestate minimum recipiant.

At in rustica parte magna et alta culina ponetur,[*]()ut et contignatio careat incendii periculo et in ea commode familiares omni[*]()tempore anni morari queant. Optime solutis servis cellae meridiem aequinoctialem spectantes fient; vinctis quam saluberrimum subterraneum ergastulum plurimis, sitque id angustis [*]()inlustratum fenestris atque a terra sic editis, ne manu contingi possint.

Pecudibus stabula,[*]()quae neque frigore neque calore infestentur; domitis armentis duplicia bubilia [*]()sint hiberna atque aestiva; ceteris autem pecoribus, quae intra villam esse convenit, ex parte tecta loca, ex parte sub divo parietibus altis circumsaepta, ut illic per hiemem, hic per aestatem sine violentia [*](hiberna R, et vulgo ante Lundstrōm. ) [*](cubilia R plerique. ) [*](et om. Gesn., Schn. ) [*](ponatur ed. pr. ) [*](omnes plerique codd., vett. edd. ) [*](plurimis idque angustis Gesn., Schn. ) [*](fiant ante stabula add. Ald., fient Gesn., Schn. ) [*](bubula SA, et R plerique, vett. edd. a South-east. b Due west. e Due south. c South-east. e North-west. )

ferarum conquiescant. Sed ampla [*]()stabula sic ordinentur, ne quis umor influere possit et ut quisque ibi conceptus fuerit quam celerrime dilabatur, ut nec fundamenta parietum corrumpantur nec ungulae pecudum.

Lata bubilia esse oportebit pedes decem vel minime novem, quae mensura et ad procumbendum pecori et iugario ad circurneundum laxa ministeria praebeat. Non altius edita esse praesaepia conveniet,[*]()quam ut bos aut iumentum sine incommodo stans [*]()vesci possit.

Vilico iuxta ianuam fiat habitatio, ut intrantium exeuntiumque conspectum habeat, procuratori supra ianuam ob easdem causas; et is tamen vilicum observet ex vicino, sitque utrique proximum horreum, quo conteratur omne rusticum instrumentum, et intra id ipsum clausus locus, quo ferramenta recondantur.

Bubulcis pastoribusque cellae ponantur iuxta sua pecora, ut ad eorum curam sit opportunus excursus. Omnes tamen quam proxime alter ab altero debent habitare, ne vilici diversas partes circumeuntis sedulitas distendatur et ut inter se diligentiae et neglegentiae cuiusque testes sint.

Pars autem fructuaria dividitur in cellam oleariam, torculariarn, cellam vinariam, defrutariam, faenilia paleariaque et apothecas et horrea, ut ex iis, quae sunt in plano, custodiam recipiant umidarum rerum tamquam vini aut olei venalium; siccae autem [*]()con- [*](omnia edd. ante Lundström. ) [*](convenit R, Ald., Gesn., Schn. ) [*](status SA, Lundström. ) [*](res add: Ald., Gesn., Schn. a Palladius (I. 21) prescribes a stall eight feet wide and fifteen feet long for each pair of oxen.Vitruvius (VI. 6. 2) )

paleae ceteraque pabula. Sed [*]()granaria, ut dixi, scalis adeantur et modicis fenestellis aquilonibus inspirentur. Nam ea caeli positio maxime frigida et minime umida est, quae utraque perennitatem conditis frumentis adferunt.

Eadem ratio est in plano sitae vinariae cellae; quae summota procul esse debet a balineis,[*]()fumo, stercilino reliquisque immunditiis taetrum odorem spirantibus, nec minus a cisternis aquisve salientibus, quibus extrahitur umor, qui vinum corrumpit.

Neque me praeterit sedem frumentis optimam quibusdam videri horreum camara [*]()contectum, cuius solum terrenum, priusquam consternatus perfossum et amurca recenti non salsa madefactum velut Signinum opus pilis condensatur.

Tum deinde cum exaruit, simili modo pavimenta testacea, quae pro aqua receperint amurcam mixtam calci et harenae, supersternuntur et magna vi paviculis inculcantur atque expoliuntur; omnesque parietum et soli iuncturae testaceis pulvinis fibulantur, quoniam fere cum in his partibus aedificia rimas egerunt, cava praebent et latebras subterraneis animalibus. Sed et lacibus distinguuntur [*]()granaria, ut separatim quaeque legumina ponantur.

Parietes oblinuntur amurca subacto luto, cui [*]()pro paleis admixta sunt arida oleastri vel, [*](pabulas et SA. ) [*](ab alienis SA, et R aliquot: a balneis R nonnulli. ) [*](camera R, edd. ante Schn. ) [*](distinguntur SA et R nonnulli, Lundstrōm. ) [*](quoi SA, Lundstrōm. a A kind of flooring consisting of broken tiles, mixed with mortar, and beaten down with rammers. The name is derived from Signia (mod. Segni), a town of Latium, famous for its tiles )

Ea res ab noxia curculionum et similium animalium commodissime videtur conditas fruges defendere, quae nisi diligenter repositae sint, celeriter ab iis consumuntur. Sed id genus horrei, quod scripsimus, nisi sicca positione villae quamvis granum robustissimum corrumpit situ; qui si nullus adsit, possit [*]()etiam defossa frumenta servare, sicut transmarinis quibusdam provinciis, ubi puteorum in modum, quos apellant siros,

exhausta humus editos a se fructus recipit. Sed nos in nostris regionibus, quae redundant uligine, magis illam positionem pensilis horrei et hanc curam pavimentorum et parietum probamus, quoniam, ut rettuli, sic emunita sola et latera horreorum prohibent curculionem. Quod genus exitii cum incidit, multi opinantur arceri posse, si exesae fruges in horreo ventilentur et quasi refrigerentur.

Id autem falsissimum est; neque enim hoc facto expelluntur animalia, sed immiscentur totis acervis. Qui si maneant immoti, summis tantum partibus infestentur,[*]()quoniam infra mensuram palmi non nascitur curculio; longeque praestat id solum, quod iam vitiatum est, quam totum periculo subicere. Nam [*](dein SA, Lundstrōm. ) [*](possit SAR, vett. edd.: possis Schn. in not., Lundstrōm: possunt vulgo. ) [*](infestantur R, Ald., Gesn., Schn. a Varro (R.R. I. 57. 2) speaks of the use of pits (sin) in Cappadocia and Thrace, and of straw-bottomed wells (putei) in certain sections of Spain. Wheat, he says, has been known to keep in this way for as long as fifty years, and millet for more than a hundred; cf. Pliny, N.H. XVIII. 306. The )

Torcularia praecipue cellaeque oleariae calidae esse debent, quia commodius omnis liquor vapore solvitur ac frigoribus magnis conficitur;[*]()oleum, quod minus provenit, si congelatur, fracescit. [*]()Sed ut calore naturali est opus, qui contingit [*]()positione caeli et declinatione, ita non est opus ignibus aut flammis, quoniam fumo et fuligine sapor olei corrumpitur. Propter quod torcular debet a meridiana parte inlustrari, ne necesse habeamus ignes lucernamque adhibere, cum premetur [*]()olea.

Cortinale, ubi defrutum fiat, nec angustum nec obscurum sit, ut sine incommodo minister, qui sapam decoquet, versari possit. Fumarium quoque, quo materia, si non sit iam pridem caesa, festinato siccetur, in parte rusticae villae fieri potest iunctum rusticis balneis.Nam eas quoque refert esse, in quibus familia, sed tamen [*]()feriis, lavetur;

neque enim corporis robori convenit frequens usus earum. Apothecae recte superponentur his locis, unde plerumque fumus exoritur, quoniam vina celerius vetustescunt, quae fumo quodam genere[*]()praecoquem maturitatem trahunt.Propter quod et aliud tabulatum [*](usus om. SA, vett. edd. ) [*](magis (R plerique) constringitur M, et Ald., Gesti., Schn. ex Pallad. I. 20. ) [*](fracescit scripsi cum Schn. ad loc., Corrigenda et Addenda: fracesset SAR, vett. edd.: fracescet Ald., Gesn.: fracessit Lundstrōm. ) [*](contigit SA, et R aliquot. ) [*](premitur S, Schn. ) [*](tantum Cod. Laurent. 53. 24, plerique edd. ante Lundstrōm. ) [*](fumi (M) quodam tenore Ald., Gesn., Schn. )