Gallic War

Hac re cognita Caesar mittit complures equitum turmas; eis de media nocte imperat, ut paulo tumultuosius omnibus locis vagarentur.

Prima luce magnum numerum impedimentorum ex castris mulorumque produci deque his stramenta detrahi mulionesque cum cassidibus equitum specie ac simulatione collibus circumvehi iubet.

His paucos addit equites qui latius ostentationis causa vagarentur. Longo circuitu easdem omnes iubet petere regiones.

Haec procul ex oppido videbantur, ut erat a Gergovia despectus in castra, neque tanto spatio certi quid esset explorari poterat.

Legionem unam eodem iugo mittit et paulum progressam inferiore constituit loco silvisque occultat.

Augetur Gallis suspicio, atque omnes illo ad munitionem copiae traducuntur.

Vacua castra hostium Caesar conspicatus tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus raros milites, ne ex oppido animadverterentur, ex maioribus castris in minora traducit legatisque, quos singulis legionibus praefecerat, quid fieri velit ostendit:

in primis monet ut contineant milites, ne studio pugnandi aut spe praedae longius progrediantur;

quid iniquitas loci habeat incommodi proponit: hoc una celeritate posse mutari; occasionis esse rem, non proeli.

His rebus expositis signum dat et ab dextra parte alio ascensu eodem tempore Aeduos mittit.