Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

Μετὰ τούτων δὲ ἀπάρας τῶν ἀπειλῶν, ὑφ’ ἑνὸς ἀνδρὸς ἐν Βεροίᾳ κατηγωνίσθη. οὗτος γὰρ ὁ ἀνὴρ καὶ ἄλλως μὲν περιφανὴς ἐτύγχανεν ὤν (τῶν γὰρ αὐτόθι πολιτευομένων ἡγεῖτο), περιφανέστερον δὲ αὐτὸν ὁ ζῆλος ἀπέφηνε. τὸν γὰρ υἱὸν θεασάμενος εἰς τὴν τότε κρατοῦσαν ἀσέβειαν ἐξοκείλαντα ἐξήλασε τῆς οἰκίας καὶ προφανῶς ἀπεκήρυξεν. ὁ δὲ ἐν τῷ πελάζοντι τῇ πόλει σταθμῷ τῷ βασιλεῖ προσελθών, τήν [*](2) τε οἰκείαν γνώμην καὶ τὴν τοῦ πατρὸς ἐδήλωσεν ἀποκήρυξιν· ὁ δὲ ἡσυχίαν ἄγειν τῷ νέῳ προσέταξε, καταλλάξειν ὑποσχόμενος τὸν πατέρα. ἐπειδὴ δὲ ἀφίκετο εἰς τὴν Βέροιαν, τοὺς ἐν τέλει καὶ ἀξιωτάτους συνεκάλεσεν εἰς ἑστίασιν· ἐν δὲ τούτοις ἦν καὶ ὁ τούτου πατήρ. τοῦτον δὲ μετὰ τοῦ παιδὸς εἰς τὴν αὐτοῦ στιβάδα κατακλιθῆναι προσέταξε.

τοῦ δὲ ἀρίστου μεσοῦντος ἔφη πρὸς τὸν πατέρα· οὐ δίκαιον εἶναί μοι δοκεῖ βιάζεσθαι γνώμην ἑτέρωσε κλινομένην [*](1—3 vgl. Gregor. Nazianz. Orat. IV 76 — 19 f. vgl. Julian. Epist. 27 S. 399 D) [*](B V2 HN (n) + GS (s) = r AL (y) F) [*](2 λόγοις σκοπῆσαι ~ n ι ὥς ἥκιστα] ὥς οὐχίκηστα B ι 2/3 λοιμαίνεται V2G ι 3 εἰ Σωκράτης ὠνομάσθη] ἰσοκράτης ὀνομασθεὶσ, εἰ auf Rasur, B 1 4 φιλάρησ B ι προσαγορευθεὶς B, Cass. wie im Text ι ὁ γε] γὰρ F > s ι ὁ—6 ἐπικληθεὶς BV2rF Cass.] εἰ ὁ—ἐπεκλήθη (έπικληθείη L) y ι νειρεὺσ V2 νιρεὺσ HSL ι 6 κάλλος] κλέος A κάλλος Am ι 8 ἁρμοζούσης y ι 910 εἰδρύση B ἐνιδρύνειν V2 ι 10 τῆς ἀκολάστου δαίμονος B ι τὰ simulacra Cass. τὸ εἴδωλον ryF ι 11 κβ am Rand HSS ι δὲ > Cass. I ὑπ’ ἑνὸσ B ι 12 κατηγωνίστη B ι γὰρ BsyFCass. μὲν γὰρ V2 > n 1 14 ἀπέφανεν B ἀπέδειξε H ι 15 ἐξωκείλαντα BN ἐξωκίλαντα G ι 17 ὁ δὲ—19 πατέρα = Cass. > B ι 18 τώ νεωτέρω ἐκέλευσε n ι 19 ἐπειδὴ δὲ — 22 πατέρα = Cass. > s ι ἐπειδὴ] ἐπεὶ n ι 19/20 ἀξιωτάτοις] ἀξιώματι N ἀξιώμασι H, iiobiles et honoratos Cass. ι 20 ἐκάλεσεν B, conrocavit Cass. ι τούτου übergeschrieben Ac ι 23 ἑτέρωσε κλινομένην BcSL ἑτέρωσε κηνομένην, ε κη auf Rasur, V2 ἑτέρωσ’ ἐκκλινομένην BnGAF, ad aliud deelinandi Cass.)

202
καὶ μετάγειν μὴ βουλομένην εἰς ἕτερα. μὴ δὴ οὑν βιάσῃ τὸν παῖδα τοῖς σοῖς δόγμασιν ἀκολουθεῖν οὐ βουλόμενον· οὐδὲ γὰρ ἐγώ σε«, ἔφη, »βιάζομαι τοῖς ἐμοῖς ἕπεσθαι, καίτοι μάλα ῥᾳδίως ἀναγκάσαι δυνάμενος«.

ὁ δὲ τῇ περὶ τὰ θεῖα πίστει τὸν λογισμὸν παραθήξας· »περὶ τούτου, ἔφη, »ὦ βασιλεῦ, τοῦ ἀλάστορος λέγεις τοῦ θεομισοῦς καὶ τὸ ψεῦδος τῆς ἀληθείας προελομένου;‘ ὁ δὲ πάλιν τὸ τῆς πραότητος περιθεὶς προσωπεῖον »παῦσαι«, ἔφη, »ἄνθρωπε, λοιδορούμενος«. καὶ πρὸς τὸν νέον ἀποκλίνας τὸ πρόσωπον· ἐγώ σου., ἔφη, »φροντιῶ, ἐπειδή σου τὸν πατέρα δρᾶσαι τοῦτο οὐκ ἔπεισα«.

τοῦδε μέντοι τοῦ διηγήματος οὐ μάτην ἐμνήσθην, ἀλλὰ δεῖξαι βουλόμενος οὐ μόνον τοῦ θαυμασίου ἀνδρὸς τὴν ἀξιάγαστον παρρησίαν, ἀλλ’ ὅτι καὶ πλεῖστοι τῆς ἐκείνου κατεφρόνησαν δυναστείας.