Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ἀτοπώτατον γάρ ἐστι λέγειν ποτὲ πατέρα μὴ γε- >γενῆσθαι· πατέρα χωρὶς υἱοῦ μήτε ὀνομάζεσθαι μήτε εἶναι δύνασθαι >ἔστιν αὐτοῦ τοῦ υἱοῦ μαρτυρία· ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ >ἐν ἐμοί« καὶ »ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν«. οὐδεὶς ἡμῶν >ἀρνεῖται τὸ »γεγεννημένον«, ἀλλά τισιν γεγεννημένον, παντάπασιν >ἄπερ ἀόρατα καὶ ὁρατὰ προσαγορεύεται, γεννηθέντα τεχνίτην καὶ >ἀρχαγγέλων καὶ ἀγγέλων καὶ κόσμου καὶ τῶ ἀνθρωπίνῳ γένει, ὅτι [*](3/4 Joh. 14, 10. 10, 30 — 6 vgl. Kol. 1, 16) [*](B A N + GS (s) = r L + FV [V von 1 πατέρα an] (v) = z T) [*](1 μὴ ausradiert > Ausgaben ι 2 πατέρα > BN Ausgaben; unsere Interprnktion bestimmt von A vor Rasur (ein Punkt vor πατέρα ausradiert und ein Punkt nach χωρὶς υἱοῦ hinzugefügt), von Λ: absurdus (sie Cod. Veron.) enim nunc dicere patrem non fuisse, quoniam quod intelligitur pater, sine filio nee nuncupari nec esse posse est ipsius filii testimonium, und von den echten Lesarten Cass. Codd. LP: absurdum namque est dicere aliquando patrem non fuisse, patrem sine filio neque nominari nee esse potuisse est [+ enim Codd. LP, zu tilgen] ipsitis filii testimonium; für den Sinn, vgl. z.B. unten IV 22, 18 ι μήτε1] μηδὲ B L ι μήτε2] μηδὲ B ι 3 nach ἔστιν + δὲ GT u., auf Rasur, S ι τοῦ υἱοῦ μαρτυρία = Cass. Λ] μαρτυρία τοῦ υἱοῦ λέγουσα A ι 1 πατέρα — 3 μαρτυρία] πατέρα μὴ γεγενῆσθαι πατέρα διὰ τοῦτο, ὅτι δῆλόν ἐστι πατέρα χωρiς υἱοῦ μήτε ὀνομάζεσθαι μήτε εἶναι δύνασθαι. ἔστιν αὐτοῦ τοῦ υἱοῦ μαρτυρία Loofs ι 4 1 = Cass. Λ > Α ι 5 τὸ Loofs τὸν Α > BrzT ι γεγεννημένον = natum Cass. Λ] γεγενημένον v ι τισιν — παντάπασιν] γεγενημένον πρὸ πάντων L γεγεννημένον πρὸ πάντων ///////////, alles auf Rasur, Ac, wo, vor der Rasur, die Fassung unseres Textes gestanden hat ι τισιν BN τισὶν G τισὶ S τισι V quibusdam Λ τίσι FT quibiis Cass., ob τὸ und nachher γεγενημένον ? Jülicher ι 2 natum Cass. Λ γεγενημένον sv ι παντάπασιν Brv omnia omnibus Cass. Codd. LP omnino Λ πᾶσιν T ι 6 ἅπερ = quae Cass.] ὅπερ V sicut Λ ι ἀόρατα aus ὁρατὰ corr. Ac, vgl. visibilia εἰ invisibilia Λ ι προσαγορεύεται BrzT Cass. Λ προσαγορεύουσι L u., οὖσι auf Rasur, Ac ι γεννηθέντα vT γενηθέντα B γεγενῆσθαι r ποιητὴν καὶ L und. auf Rasur, Ac ι 7 κόσμου Λ κόσμω rv ι τῶ ἀνθρωπίνω γένει Brv auf Rasur corr. in τοῦ ἀνθρωπίνου γένουσ Ac τοῦ ἀνθρωπίνου γένουσ LT humani generis Cass. Λ; die schwierige Stelle übersetze ich: »nemo nostrum negat natum, sed (negamus) natum quibusdam, (natum) omnino iis quae invisibilia et visibilia appellantur, genitum artificem et archangelorum et angelorum et muudi et (genitum) humano generi, quia dicit«. Anders Loofs: ἡμῶν ἀρνεῖται τὸ »γεγεννημένον« . ἀλλὰ τίσιν γεγεννημένον; παντάπασιν σιν , ἅπερ ὁρατὰ καὶ ἀόρατα προσαγορεύεται, γεννηθέντα τεχνίτην καὶ ἀρχαγγέλων καὶ ἀγγέλων καὶ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ὅτι φησίν·)

115
>φησίν·

»ἡ πάντων τεχνῖτις ἐδίδαξέ με σοφία« καὶ »πάντα δι΄ >αὐτοῦ ἐγένετο«. οὐ πάντοτε γὰρ εἶναι ἠδύνατο εἰ ἀρχὴν >ὅτι ὁ πάντοτε ὢν ἀρχὴν οὐκ ἔχει λόγος, θεὸς δὲ οὐδέποτε >μένει τέλος.

οὐ λέγομεν τὸν πατέρα υἱὸν εἶναι οὐδὲ πάλιν τὸν >πατέρα εἶναι· ἀλλ’ ὁ πατὴρ πατήρ ἐστι καὶ ὁ υἱὸς πατρὸς >ὁμολογοῦμεν δύναμιν εἶναι τοῦ πατρὸς τὸν υἱόν· ὁμολογοῦμεν τὸν >λόγον θεοῦ πατρὸς εἶναι, παρ’ ὃν ἕτερος οὐκ ἔστιν, καὶ τὸν >ἀληθῆ θεὸν καὶ σοφίαν καὶ δύναμιν. ἀληθῆ δὲ υἱὸν >ἀλλ᾿ οὐχ ὥσπερ οἱ λοιποὶ υἱοὶ προσαγορεύονται τὸν υἱὸν >ὅτι ἐκεῖνοι ἢ διὰ τοῦτο θεοὶ εἶεν τοῦ ἀναγεννᾶσθαι χάριν ἢ διὰ >καταξιωθῆναι υἱοὶ προσαγορεύονται, οὐ διὰ τὴν μίαν >ἥτις ἐστὶ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ.

ὁμολογοῦμεν καὶ μονογενῆ >καὶ πρωτότοκον· ἀλλὰ μονογενῆ τὸν λόγον, ὃς πάντοτε ἢν >ἔστιν ἐν τῷ πατρί· τὸ πρωτότοκος δὲ τῷ ἀνθρώπῳ. διαφέρει [*](1 Sap. Sal. 7, 22 — 1/2 Joh. 1,3 — 8 vgl. I Kor. 1, 24 — 12 Joh. 1, 18 — 13 Kol. 1, 15 — 14 vgl. Joh. 14, 10 B A N + GS(s) = r L + FV (v) = z T 2 nach ἐγένετο + καὶ χωρίσ αὐτοῦ ἐγένετο οὐδέν rT, fehlt bei Cass. Λ οὐ A non Cass. οὐκ (nach εἶναι ~) r οὐδὲ BLvAc πώς Τ ι γὰρ πάντοτε ~ Τ ι εἶναι = Cass. Λ > Β ι οὐ — 4 τέλος] οὐδέποτε γὰρ τοῦ εἶναι ᾑδύνατο ἀρχὴν λαβεῖν, ὅτι ὁ πάντοτε ὥν ἀρχὴν οὐκ ἔχει λόγος θεός, οὐδέ ποτε ὑπομένει τέλος. schreibt Loofs. Ich hatte vermutet: οὐ πάντων γὰρ ἀρχὴ εἶναι ἠδύνατο εἰ ἀρχὴν ἔλαβεν· ὅτι δὲ ὁ πάντων ὢν ἀρχὴ ἀρχὴν οὐκ ἔχει, λόγος θεός ἐστι οὐδέ ποτε ὑπομένει τέλος. (vgl. I 4, 17 und 23). Doch unsern Text las schon Cass. und die Corruptel ist vortheodoretisch ι 5 υἱός2 = Δ] ἐστιν υἱός TCass. ι 6 ὁμολογοῦμεν — υἱόν > B ι δύναμιν εἶναι τοῦ πρσ Ar Cass. (aber filium patris ~ Codd. LP) τοῦ πρσ δύναμιν εἶναι z τοῦ πρσ εἶναι δύναμιν Τ potentiam patris esse Λ τὸν2] τὸν Loofs ι 7 λόγον 1 auf Rasur Ac ι θεοῦ] τοῦ θεοῦ B ι BArzCass. εἶναι υἱὸν Τ > Λ ι παρὸν B ι 8 δύναμιν = Cass. Λ] ἀληθῆ δύναμιν Τ ι ἀληθῆ δὲ υἱὸν BrzA verumque filium Cass. καὶ υἱὸν ἀληθῆ T υἱὸν A ι παραδίδομεν B ι 9 λέγομεν τὸν υἱὸν~L ι 10 ἐκεῖνοι auf Rasur Ac ι ἢ (ἢ> sT) διὰ τοῦτο θεοὶ εἶεν τοῦ BrT aut (gratia regenerationis ~) dii erunt Cass. ἢ διὰ τοῦτο θεοὶ ἢ ἐν τῶ z und, alles auf Rasur, Ac; vielleicht vor der Rasur in A eine bessere Lesart wie: ἢ διὰ υἱοθεσίαν ἢ τοῦ Loofs nach aut propter adoptionem vel Λ, oder ἢ διὰ τὸ θέσει υἱοὶ εἶναι τοῦ vgl. oben I 4, 31 S. 17, 2 ι χάριτι NG ι ἧ2 = Cass. vel Λ] ἧσ’ Τ ι 11 οὐ=non Λ] οὐδὲ B neqiie Cass. ι ὑπόστασιν = substantiam Λ] οὐσίαν Τ ι 12 ἥτις] εἴ τις B ι καὶ2= Cass. > ΑΛ 14 τῶ ἀνθρώπω BAcszTCass. Λ τῶν ἀνθρώπων N und vor Rasur A ι διαφέρει = Cass.] διαφορεῖ A ι δὲ = Cass. Λ] καὶ T)

116
>τῇ κοινῇ κτίσει, ὅτι καὶ πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν.

ὁμο- >λογοῦμεν ἕνα εἶναι θεόν, ὁμολογοῦμεν μίαν πατρὸς καὶ υἱοῦ >τητα. οὐδέ τις ἀρνεῖταί ποτε τὸν πατέρα τοῦ υἱοῦ μείζονα οὐ >ἄλλην ὑπόστασιν, οὐ διὰ τὴν διαφοράν, ἀλλ’ ὅτι αὐτὸ τὸ >τοῦ πατρὸς μεῖξόν ἐστι τοῦ υἱοῦ. αὕτη δὲ αὐτῶν ἡ βλάσφημος >διεφθαρμένη ἑρμηνεία, τούτου ἕνεκα εἰρηκέναι αὐτὸν >»ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν« διὰ τὴν συμφωνίαν καὶ τὴν >νοιαν.

>Κατέγνωμεν πάντες οἱ καθολικοὶ τῆς μωρᾶς καὶ οἰκτρᾶς >αὐτῶν διανοίας. ὥσπερ ἄνθρωποι θνητοὶ ἐπειδὴ διαφέρεσθαι >ξαντο προσκεκρουκότες διχονοοῦσι καὶ εἰς διαλλαγὴν >οὔτως διάστασις καὶ διχόνοια μεταξὺ πατρὸς θεοῦ >καὶ τοῦ υἱοῦ εἶναι δύναται, λέγουσιν· ὅπερ ἀτοπώτατον καὶ >καὶ ὑπολαβεῖν.

ἡμεῖς δὲ καὶ πιστεύομεν καὶ διαβεβαιούμεθα καὶ >οὕτω νοοῦμεν, ὅτι ἡ ἱερὰ φωνὴ ἐλάλησεν »ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ >ἐσμεν« καὶ διὰ τὴν τῆς ὑποστάσεως ἑνότητα, ἥτις ἐστὶ μία >πατρὸς καὶ μία τοῦ υἱοῦ. καὶ τοῦτο δὲ πιστεύομεν πάντοτε, >άρχως καὶ ἀτελευτήτως τοῦτον μετὰ τοῦ πατρὸς βασιλεύειν καὶ [*](1 Kol. 1, 15 u. 18 — 3 vgl. Joh. 14, 28 — 7 Job. 10 30 — 15/16 Job. 10, 30) [*](B A N + GS(s) = r L + FV (v) = z T) [*](1 κοινῇ = comtmini Λ] καινῆ Τ und Loofs, der schreibt: τὸ πρωτότοκος δὲ τῴ ἀνθρώπῳ διαφέρει καὶ τῇ καινῇ κτίσει ι ἐκ τῶν Ar Kol. ἐκ BzT 2 μίαν = Gass. Λ] μίαν εἶναι B ι 3 ποτε Λ übergeschrieben Ac > AB ι τὸν μείζονα τοῦ υἱοῦ πρα Τ ι 4 ὑπόστασιν = substantiam Δ] οὐσίαν Τ essentiam Cass. ι οὐ διὰ τὴν BACass. οὐδὲ διὰ τὴν zAc οὐδὲ τὴν r οὐδὲ T nee Λ οὐδέ τινα Loofs ι 5 τοῦ υἱοῦ ἐστιν ~ T ι αὐτῶν > N ι 9 πάντες BAA δὲ πάντες rzTAcCass. ι 10 ὥσπερ BCass. Λ καὶ ὥσπερ rz ὥσπερ γὰρ Τ καὶ (καὶ am Rand Ac) ὥσπερ (γὰρ οἱ γὰρ οἱ gestrichen) A ι ἐπεὶ T ι διαφέρεσθαι ΑLVT differunt Λ διαφθείρεσθαι BrF corrumpi Cass. ι 12 διάστασις καὶ διχόνοια ArzTCass. διαστάσεισ καὶ δειχονοίασ B separationes et discordiam (mit Abkürzungsstrich) Λ διαστάσεις καὶ διχόνοιαι Loofs ι πατρὸς Am Vs ι Yor θεοῦ + καὶ L ι 13 καὶ τοῦ > B ι Τ ι εἶναι δύναται Br (δύναται zweimal S) z esse posse Cass. δύναται εἶναι T δυνατὸν εἶναι A esse potiierunt Λ = ἡδύναντο εἶναι Loofs ι νοῆσαι BAT intelligere Cass. Λ ὑπονοῆσαι rzAc ι 14 ὑποβαλεῖν A ι καὶ2 = et Cass. > ΤΛ ι 15 ἧ ἱερὰ φωνὴ Π = sacra scriptura Cass. ἱερᾷ φωνῇ Loofs = sacra voce Λ ι 16 ὑποστάσεως ι substantiae Λ] οὐσίασ T essentiae Cass. ι ἐστὶ = Cass. Λ > Τ ι 17 μία > ΤΛ ι πάντοτε = Cass. Λ > T ι 18 τοῦτον nach βασιλεύειν ~ B > r ι τοῦ > s)

117
>ἔχειν μήτε χρόνον μήτε ἔκλειψιν αὐτοῦ τὴν βασιλείαν,

ὅτι ὃ πάντοτε >ἔστιν οὐδέ ποτε τοῦ εἶναι ἤρξατο οὐδὲ ἐκλείπειν δύναται.

>Πιστεύομεν καὶ παραλαμβάνομεν τὸν παράκλητον τὸ >πνεῦμα, ὅπερ ἡμῖν αὐτὸς ὁ κύριος καὶ ἐπηγγείλατο καὶ >καὶ τοῦτο πιστεύομεν πεμφθέν· καὶ τοῦτο οὐ πέπονθεν, ἀλλ’ ὁ >θρωπος ὃν ἐνεδύσατο, ὃν ἀνέλαβεν ἐκ Μάριας τῆς παρθένου >ἄνθρωπον τὸν παθεῖν δυνάμενον· ὅτι ἄνθρωπος θνητός, θεὸς >ἀθάνατος.

πιστεύομεν ὅτι τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀνέστη οὐχ ὁ θεὸς ἐν >τῷ ἀνθρώπῳ, ἀλλ’ ὁ ἄνθρωπος ἐν τῷ θεῷ ἀνέστη, ὅντινα >προσήνεγκε τῶ πατρὶ ἑαυτοῦ δῶρον ὃν ἠλευθέρωσεν.

πιστεύομεν >δὲ ὅτι εὐθέτῳ καιρῷ καὶ ὡρισμένῳ πάντας καὶ περὶ πάντων >κρινεῖ. τοσαύτη δέ ἐστιν αὐτῶν ἡ ἄνοια καὶ οὕτω παχεῖ σκότω, >διάνοια αὐτῶν ἐκτετύφλωται ἵνα μὴ δυνηθῶσιν ἰδεῖν τὸ φῶς >ἀληθείας. οὐ συνιᾶσιν ᾦ λόγῳ εἴρηται »ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν >ἓν ὦσι«.

σαφές ἐστι διὰ τί ἕν· ὅτι οἱ ἀπόστολοι πνεῦμα ἅγιον >τοῦ θεοῦ ἔλαβον· ἀλλ’ ὅμως αὐτοὶ οὐκ ὄαν πνεῦμα οὐδέ >αὐτῶν ἢ λόγος ἢ σοφία ἢ δύναμις ἦν οὐδὲ μονογενὴς ἦν. >φησίν »ἐγὼ καὶ σὺ ἕν ἐσμεν, οὕτως καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν >ὦσιν«. ἀλλ’ ἀκριβῶς διέστειλε ἡ θεία φωνή· »ἐν ἡμῖν ἒν >φησίν· οὐκ εἶπεν »ὥσπερ ἡμεῖς ἵν ἐσμεν, ἐγὼ καὶ ὁ πατήρ«·

ἀλλ’ [*](13 vgl. I Tim. 6, 16 — 14/15. 18 ι19 Joh. 17, 21. vgl. Hilar. De trin. 8, 11) [*](B A N + GS(s) = r L + FV(v) = z Τ) [*](1 χρόνον BA Cass. Λ χρόνον+διορίζοντα rzT am Rand Ac ι ἔκλειψιν schreibt Loofs defectmn Cass. ἐκλείψειν Τ ἐκλείπειν BArz mimd Λ ι ὃ Λ > Az Cass. ι 2 οὔποτε AL οὔποτε v ι ἐκλιπεῖν N ι 3 πιστεύομεν BAT Cass. Λ πιστεύομεν δὲ rzAc ι 4 καὶ1 > Λ ι 5 καὶ τοῦτο πιστεύομεν πεμφθέν BrT Cass. gestrichen in A > z ι καὶ τοῦτο2 BArz sed is Cass. καὶ ὅτι ὁ θεὸς Τ ι πέπονθεν BrT Cass. πεπονθός z πεπονθώς (ώσ auf Rasur Ae) A hinter πέπονθεν + ἄπαγε N ι ὁ ausradiert A ι 6 ἐκ — παρθένου] ἐκ τῆς ὑπερενδόξου καὶ ὑπερευλογημένου δεσποίνης ἡμῶν θεοτόκου καὶ ἀεὶ παρθένου μαρίασ N ι 7 τὸν παθεῖν δυνάμενον am Rand Ac ι 8 τῇ > B ι οὐχὶ T ι 10 ἑαυτοῦ πρι ~ N ι ἠλευθέρωσεν BAT Cass. Λ ἠλευθέρωσεν + ἐκ τῆσ ἁμαρτίασ καὶ τῆσ φθορᾶς rz am Rand Ac ι 11 καὶ2 BANT Cass. Λ > sz ι 12 δέ > N ι ἐστιν αὐτῶν = Λ] αὐτῶν ἐστιν A ι ἡ1 As ι σκότειB ι 13 διάνοια aus ἄνοια corr. Ac ι 14 συνήσασιν B ι 17 ἧ λόολοσ rzTCass. ἢ //// λόγοσ A λόγος B ἑοί (falsche Lesung: ΗΛιΟΣ) Λ ι ἢν οὐδὲ = Λ] οὐδὲ T aut Cass. ι 18 ἐγώ φησιν A ι 19 ἀλλ’ — 20 φησίν > Τ ι ἀλλ’ — V ι ἀλλ’ BrFJ ἀλλὰ καὶ AL igitur Cass. ι 20 οὐκ εἶπεν > L ι ἐγὼ BALT Cass. Λ καὶ rv ι 20f ἀλλ’ οἱ ΒΑ Cass. Λ ἀλλ’ ἵνα οἱ rzT)

118
>oἱ μαθηταὶ ἐν ἑαυτοῖς σύζυγοι καὶ ἡνωμένοι ἕν εἰσι τῇ πίστει, τῇ >ὸμολογίᾳ, 〈ἵνα> καὶ ἐν τῇ χάριτι καὶ τῇ εὐσεβείᾳ τῇ τοῦ θεοῦ >καὶ τῇ τοῦ κυρίου καὶ σωτῆρος ἡμῶν συγχωρήσει καὶ ἀγάπῃ >εἶναι συνηδῶσιε.«

Ἐκ τῶνδε τῶν γραμμάτων ἔστι μαθεῖν τῶν μὲν κατηγόρων τὴν συκοφαντίαν, τῶν δὲ πάλαι δικασάντων τὴν ἀδικίαν, καὶ πρὸς τούτοις τῶν δογμάτων τὴν ὑγείαν. οὐ γὰρ μόνον τὰ περὶ τῆς θείας ἡμᾶς ἐδίδαξαν φύσεως οἱ μακάριοι πατέρες, ἀλλὰ καὶ τὴν περὶ τῆς οἰκονομίας διδασκαλίαν προσήνεγκαν.

αῦτα ὁ Κώνστας μεμαθηκὼς ἠθύμησε μὲν τοῦ ἀδελφοῦ τὴν εὐκολίαν ὁρῶν, ἐχαλέπηνε δὲ κατὰ τῶν ταῦτα τετυρευκότων καὶ τὴν βασιλέως ἠπατηκότων εὐχέρειαν δύο δὴ οὖν τῶν εἰς τὴν Σαρδικὴν συνεληλυθότων ἐκλεξάμενος ἐπισκόπους πρὸς τὸν ἀδελφὸν μετὰ γραμμάτων ἀπέστειλεν· συναπέστειλε δὲ αὐτοῖς καὶ στρατηγὸν (Σαλιανὸς δὲ τούτῳ ὄνομα ἢν), ὃς εὐσεβείᾳ τε καὶ δικαιοσύνῃ τὰ δὲ γράμματα οὐ παραίνεσιν μόνον εἶχε καὶ συμβουλήν,

ἀλλὰ καὶ ἀπειλὴν εὐσεβεῖ πρέπουσαν βασιλεῖ. πρῶτον μὲν γὰρ ἐπέστειλε τῷ ἀδελφῷ τοῖς ἐπισκόποις τὰς ἀκοὰς ὑποσχεῖν καὶ τὰς ὑπὸ Στεφάνου καὶ τῶν ἄλλων τολμωμένας παρανομίας μαθεῖν, καὶ μέντοι [*](12—15 vgl. Nicetas Thesaur. V 30 PG 139, 1390 A — 16 — S. 119, 8 Socrat. II 22, 3 — 23, 2. Sozomen. III 20, 1 — 2. Rufin. H. E. X 20, S. 986, 10. Philostorg. III 12) [*](* 10—S. 122, 2 Cass. IV 25 — —16 Niceph. H. E. IX 21) [*](B [bis 11 ταῦτα τε] A H [H von 10 ταῦτα au] N (n) + GS (s) = r B2 [B2 von 11 τετυρευκότων an] L + FVR [R von 11 τετυρευκότων an] (v) = z Τ) [*](1 ἑαυτοῖς Bv semetipsis Λ αὐτοῖσ ArLT ι εἰσι BArz ὦσι Τ sint Λ ι τῆ πίστει ὁμολογία BAvTA τῆ πίστει καὶ ὁμολογία z (ex Cod. L) fide confessione Cass. Codd. LP τῇ πίστεως ὁμολογίᾳ Loofs ι 2 καὶ Loofs et Λ καὶ Π Cass. ι ἐν = Λ > B ι τῆ εὐσεβεία Br ἐν τῆ εὐσεβεία z εὐσεβεία AT pietate Λ ι θεοῦ πρσ BArTCass. patris Λ θεοῦ καὶ πρσ z ι 6 δικατων Ac ι 7 ὑγίειαν z ι μόνον > B ι 18 ἡμὰς = nos Cass. > T ι περὶ > B ι 9 οἰκονομίας = Cass.] θείας οἰκονομίασ s ι 10 θ am Rand Brz ι Ταῦτα — 14 στρατηγὸν > T* ι μὲν übergeschrieben Ac ι 11 ἐχαλέπαινεν B, doluit Cass. ι τετορνευκότων A. ι 13 ἐπισκόπους ἐκλεξάμενος~L ι 13/14 μετὰ γραμμάτων πρὸς τὸν ἀδελφὸν ~ A ι 16 μόνον rCass. in μόνην corr. Ac zT ι 17 ἐπέστειλε (ἐπέστει auf Rasur Ac) A ἐπέσκηψε T enuntiavit cass.)

119
καὶ Ἀθανάσιον ἀποδοῦναι τῇ ποίμνῃ, δήλης καὶ τῆς συκοφαντίας γεγενημένης καὶ τῆς τῶν πάλαι δικασάντων παρανομίας καὶ δυσμενείας. προστέθεικε δέ, ὡς, εἰ μὴ πεισθείη καὶ τὰ δίκαια πράξοι, αὐτὸς [*](56) τὴν Ἀλεξάνδρειαν καταλήψεται καὶ τὸν Ἀθανάσιον ἀποδώσει τοῖς ποθοῦσι προβάτοις καὶ τῶν δυσμενῶν ἐξελάσει τὸ στῖφος. ταύτην δεξάμενος ὁ Κωνστάντιος τὴν ἐπιστολήν (ἐν Ἀντιοχείᾳ δὲ τηνικαῦτα ἐτύγχανεν ὤν), ὑπέσχετο δράσειν ἅπερ ὁ τῶν ὠδίνων ἐπήγγειλε κοινωνός.

ἀλλ’ ἐπὶ τούτοις ἀλγήσαντες οἱ τῇ ἀληθείᾳ πολεμεῖν εἰωθότες τὸ παμμίαρον ἐκεῖνο καὶ δυσσεβὲς κατεσκεύασαν δρᾶμα. κατήχθη μὲν γὰρ παρὰ τὴν ὑπώρειαν τῶν ἀρχιερέων ἡ ξυνωρίς, ὁ δὲ στρατηγὸς καταγωγὴν ἑτέραν εἰλήφει.