Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

Τὰ περὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς πίστεως πραγματευθέντα κατὰ τὴν > μεγάλην σύνοδον τὴν ἐν Νικαίᾳ συγκροτηθεῖσαν εἰκὸς μὲν ὑμᾶς καὶ > ἄλλοθεν μεμαθηκέναι, τῆς φήμης προτρέχειν εἰωθυίας τὸν περὶ τῶν > πραττομένων ἀκριβῆ λόγον. ἀλλ’ ἵνα μὴ ἐκ τοιαύτης ἀκοῆς τὰ τῆς > ἀληθείας ἑτεροίως ὑμῖν ἀπαγγέλληται, ἀναγκαίως διεπεμψάμεθα ὑμῖν > πρῶτον μὲν τὴν ὑφ’ ἡμῶν προταθεῖσαν περὶ τῆς πίστεως γραφήν, > ἔπειτα τὴν δευτέραν. ἣν ταῶ ἡμετέραις φωναῖς προσθήκας ἐπιβα- > λόντες ἐκδεδώκασι.

τὸ μὲν οὖν παρ’ ἡμῶν γράμμα, ἐπὶ παρουσίᾳ > τοῦ θεοφιλεστάτου ἡμῶν βασιλέως ἀναγνωσθὲν εὖ τε ἔχειν καὶ δο- > κίμως ἀποφανθέν, τοῦτον ἔχει τὸν τρόπον·

[*](12 — S. 54, 3 bei Athanas. Montfaucon I 238 [PG 20, 1536; f.]. Socrat. I 8, 35 —54 [= Τ, Cass. II 11]. Gelas. Cyzic. ιι 34 — 35)[*](* 6 — S. 50, 1 7 Niceph. H. E. VIII 22)[*](A HN (n) GS (s) DL + FY (v) = z W [von 12 Τὰ περὶ an])[*](1 Ἐγὼ δὲ: ιβ am Rand F ι ἕνεκά > Α ι 2 ἡμῖν nur in A ι 3 τῆς > L ι 5 ἔχουσαν] οὖσαν L ///// οὖσαν A ι 6 συγγραφεῖσιν Lv ι 9 εὐσεβίου — 11 συνεκροτήθη n und (ἐπιστολὴ vor Εὐσεβίου ~ τοῦ , ἐπέστειλεν) ἐπιστολὴ εὐσεβίου ἐπισκόπου καισαρείασ περὶ τῆς + ἐμεθείσης D) ἐν νικαία πίστεωσDL > AV ι 12 ιβ am Rand AL ι 13 ὑμὰς Π ὑμὰς ἀγαπητοὶ Athan. Socr. Gel. ι 15 πραττομένων nszW Athan. Socr. Gel. πεπραγμένων A ι τὰ A Athan. Socr, Gel. τὸ nszW ι 17 μὲν AnAthan. Socr. Gel. > szW ι 18/19 ἐπιβάλλοντεσ ns ἐπιβαλόντες λ auf Rasur Ac) A ι 19 παρ’ ἡμῶν μὲν οὖν ~ n, Athan. Socr. Gel, wie im Text ι 20 ἡμῶν βασιλέως nDW Athan. Socr. Gel. βασιλέωσ ἡμῶν AsLv)
49

>Ἡ ὑφ’ ἡμῶν ἐκτεθεῖσα πίστις. καθὼς παρελάβομεν παρὰ τῶν >πρὸ ἡμῶν ἐπισκόπων, καὶ ἐν τῇ πρώτῃ κατηχήσει καὶ ὅτε τὸ >λουτρὸν ἐλαμβάνομεν, καὶ καθὼς ἀπὸ τῶν θείων γραφῶν μεμαθήκαμεν. >καὶ ὡς ἐν αὐτῶ τῷ πρεσβυτερίῳ καὶ ἐν αὐτῇ τῇ ἐπισκοπῇ >ἐπιστεύομέν τε καὶ ἐδιδάσκομεν, οὕτω καὶ νῦν πιστεύοντες τὴν ἡμετέραν >πιστιν προσαναφερομεν. ἐστι δὲ αὕτη·

>Πιστεύομεν εἰς ἕνα θεόν, πατέρα παντοκράτορα, τὸν τῶν ἁπάν- >των ὁρατῶν τε καὶ ἀοράτων ποιητήν, καὶ εἰς ἕνα κύριον Ἰσησοῦν >Χριστόν, τὸν τοῦ θεοῦ λόγον, θεὸν ἐκ θεοῦ, φῶς ἐκ φωτός, ζωὴν >ἐκ ζωῆς, υἱὸν μονογενῆ, πρωτότοκον πάσης κτίσεως, πρὸ πάντων >τῶν αἰώνων ἐκ τοῦ πατρὸς γεγεννημένον, δι’ οἱ καὶ ἐγένετο πάντα, >τὸν διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν σαρκωθέντα καὶ ἐν ἀνθρώποις >πολιτευσάμενον καὶ παθόντα καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ καὶ >ἀνελθόντα πρὸς τὸν πατέρα καὶ ἥξοντα πάλιν ἐν δόξῃ κρῖναι >ζωντας καὶ νεκρούς. πιστεύομεν καὶ εἰς ἓν πνεῦμα ἅγιον.

>Τούτων ἕκαστον εἶναι καὶ ὑπάρχειν πιστεύοντες, πατέρα, ἀλη- >θινῶς πατέρα, καὶ υἱόν, ἀληθινῶς υἱόν, καὶ πνεῦμα ἅγιον, ἀληθινῶς >πνεῦμα ἅγιον, καθὰ καὶ ὁ κύριος ἡμῶν ἀποστέλλων εἰς τὸ κήρυγμα >τοὺς ἑαυτοῦ μαθητὰς εἶπεν· »πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα >τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ >τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος«, περὶ ὧν καὶ διαβεβαιούμεθα >οὕτως ἔχειν καὶ οὕτως φρονεῖν, καὶ πάλαι οὕτως ἐσχηκέναι καὶ μέχρι >θανάτου ὑπὲρ ταύτης συνίστασθαι τῆς πίστεως, ἀναθεματίζοντες >πᾶσαν ἄθεον αἵρεσιν·

ταῦτα ἀπὸ καρδίας καὶ ψυχῆς πεφρονηκέναι >ἐξ οὑπερ ἴσμεν ἑαυτούς, καὶ νῦν φρονεῖν τε καὶ λέγειν ἐξ ἀληθείας [*](19—21 Matth. 28, 29) [*](A HN (n) GS (s) D [D bis 1 5 νεκρούς] L + FV (v) = z W) [*](1 ἡ — πίστις π Gel. > Athan. Socr. ι 2 καὶ1 übergeschrieben Ac > καὶ ὅτε] ὅτε καὶ H ὅτε N ι τὸ > sLv ι 2/3 λουτρὸν] λίτρον v γρ. τὸ am Rand Ac ι 3 καὶ καθὼς Athan. Cod. Par. Socr. Gel. καθὼς Λαὶ n καθὼς die übr. HSS ι 4 αὐτό, Π #x003E; Athan. Socr. Gel. ι 6 nach πίστιν + ὑμῖν Athan. Socr. Gel. ι 7 πιστεύομεν nsDWAthan. Socr. Gel. πιστεύω//////A πιστεύω Lv ι 10 πάσησ nsz WAthan. Socr. Gel. πάσης τῖς A ι 11 πάντα] τὰ πάντα W Athan. Socr. Gel. ι 15 ἓν zAthan. Socr. Gel. übergeschrieben Ae τὸ W #x003E; Ans ι 16 καὶ> L, Λαὶ ὑπάρχειν #x003E; v ι 1 7 Λαὶ πνεῦμα nszW Αthan. Socr. πνεῦμα τε A ι 22 πάλαι Athan. Socr. Cod. A efiam dudum Cass. πάλιν Π Socr. Codd. FCMT ι 23 συνίστασθαι Π ἐνίστασθαι Athan. Socr. Gel. ι 24 Ψυχῆσ Π nach ψυχῆς + πάντοτε Athan. + πάντα Socr. + πάντως Gel. ι 25 καὶ νῦν AszW Athan. Socr. Gel. #x003E; n)

50
>ἐπὶ τοῦ θεοῦ τοῦ παντοκράτορος καὶ τοῦ κυρίου ἡμῶν >Χριστοῦ μαρτυρόμεθα, δεικνύναι ἔχοντες καὶ δι’ ἀποδείξεως >πείθειν ὑμᾶς ὅτι καὶ τοὺς παρεληλυθότας χρόνους >ομέν τε καὶ ἐκηρύσσομεν.

>Ταύτης ὑφ’ ἡμῶν ἐκτεθείσης τῆς πίστεως, οὐδεὶς παρῆν ἀντι- >λογίας τόπος, ἀλλ’ αὐτός τε πρῶτος ὁ θεοφιλέστατος ἡβῶν >λεὺς ὀρθότατα περιέχειν αὐτὴν ἐμαρτύρησεν, οὕτω τε καὶ >φρονεῖν συνωμολόγησε καὶ ταύτῃ τοὺς πάντας >ὑπογράφειν τε τοῖς δόγμασι καὶ συμφωνεῖν τούτοις αὐτοῖς >λεύετο, ἑνὸς μόνου προσεγγραφέντος ῥήματος τοῦ ὁμοουσίου· ὃ >αὐτὸ ἡρμήνευσε λέγων ὅτι μὴ κατὰ σωμάτων πάθη λέγοιτο >σιος, οὔτε κατὰ διαίρεσιν οὔτε κατά τινα ἀποτομὴν ἐκ >ὐποστῆναι· μηδὲ γὰρ δύνασθαι τὴν ἄυλον καὶ νοερὰν καὶ >φύσιν σωματικόν τι πάθος ὑφίστασθαι, θείοις δὲ καὶ >λόγοις προσήκειν τὰ τοιαῦτα νοεῖν. καὶ ὁ μὲν σοφώτατος >καὶ εὐσεβέστατος βασιλεὺς τὰ τοιαῦτα διεφιλοσόφει, οἱ δὲ >τῆς τοῦ ὁμοουσίου προσθήκης τήνδε τὴν γραφὴν.

>Ἡ ἐν τῇ συνόδῳ ὑπαγορευθεῖσα πίστις.

>Πιστεύομεν εἰς ἕνα θεὸν πατέρα παντοκράτορα, πάντων ὁρατῶν >τε καὶ ἀοράτων ποιητήν, καὶ εἰς ἔνα κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν >υἱὸν τοῦ θεοῦ, γεννηθέντα ἐκ τοῦ πατρὸς μονογενῆ, τουτέστιν >τῆς οὐσίας τοῦ πατρός, θεὸν ἐκ θεοῦ, φῶς ἐκ φωτός, θεὸν >νον ἐκ θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον πατρί, δι’ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο τά τε ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ τὰ ἐν τῇ Ψῇ, τὸν ὄι ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν [*](A HN(n) GS (s) L + FV fv) = z W [bis 17 πεποιήκασιν]) [*](2 ἀποδείξεως Π ἀποδείξεων Athan. Socr. Gel. ι 5 οὐδεὶς Π οὐδενὶ Athan. Socr, Gel. ι 6 7 ἡμῶν βασιλεὺς An W Athan. Socr. Gel. βασιλεὺς ἡμῶν sz ι 7 ἑαυτὸν] αὐτὸν szW ι 9 συμφωνεῖν nsvWAthan. Socr. Gel. συμφρονεῖν AL ι 10 ὃ AnW Athan. Socr. Gel. > sz ι 11 κατὰ AnLW κατὰ τὰ sv κατὰ τὰ τῶν Gel. κατὰ τῶν Athan. ι 12 >Α ι 15 προσήκειν Athan. Gel. Socr. Codd. Cass. προσήκει An W ι τὰ τοιαῦτα übergeschrieben Ac ταῦτα n, Athan. Socr. Gel. wie im Text ι 16 καὶ εὐσεβέστατος AnW Athan. Gel. Socr. Cod. T = Cass. > sz ι τὰ τοιαῦτα Π τοιαῦτα Socr. Cod. Τ τὰ τοιάδε Gel. τοιάδε Athan. Codd. AFCM ι ἐφιλοσόφει Athan. Socr. Gel. ι 18 ἧ — πίστις AnsF Athan. Gel. ἦι ἐν νικαία ὑπὸ τῆς συνόδου ὑπ’. πίστις Socr. Codd. AC #x003E; LV Socr. Codd. FM(?) Τ I 21 ἐκ τοῦ πρδ μονογενῆ A Athan. Socr. Gel. ἐκ πρσ ἀγεννήτου μονογενῆ n ἐκ πῖσ’ ἀγεννήτου sz γρ. γεννηθέντα ἐκ πρσ ἀγεννήτου am Rand Ae ι 22 φώς nsz Athan. Socr. Gel. καἰ φώς A ι 24 τε An Athan. Socr. Gel. >82)

51
>κατελθόντα καὶ σαρκωθέντα, ἐνανθρωπήσαντα, παθόντα καὶ >στάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανούς >στάντα ζῶντα; καὶ νεκρούς· καὶ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦμα. τοὺς δὲ >τας ἦν ποτε ὅτε οὐκ ἦν‘ καὶ πρὶν γεννηθῆναι οὐκ ἠν« καὶ ὅτι >οὐκ ὄντων ἐγένετό, ἢ ἐξ ἑτέρας ὑποστάσεως ἢ οὐσίας εἶναι, τρεπτὸν ἢ ἀλλοιωτὸν τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, ἀναθεματίζει ἡ ἁγία >καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ ἐκκλησία.

>Καὶ δὴ ταύτης τῆς γραφῆς ὑπ’ αὐτῶν ὑπαγορευθείσης, ὅπως >εἴρηται αὐτοῖς τὸ ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ πατρὸς« καὶ τὸ »τῷ πατρὶ >ούσιον«, οὐκ ἀνεξέταστον αὐτοῖς καταλιμπάνομεν. ἐρωτήσεις >γαροῦν καὶ ἀποκρίσεις ἐντεῦθεν ἀνεκινοῦντο, ἐβασάνιζέν τε ὁ >τὴν διάνοιαν τῶν εἰρημένων. καὶ δὴ τὸ ἐκ τῆς οὐσίας >πρὸς αὐτῶν δηλωτικὸν εἶναι τοῦ ἐκ μὲν τοῦ πατρὸς εἶναι, οὐ >ὡς μέρος ὑπάρχειν τοῦ πατρός.

ταύτῃ καὶ ἡμῖν ἐδόκει καλῶς ἔχειν >συγκατατίθεσθαι τῇ διανοίᾳ, τῆς εὐσεβοῦς διδασκαλίας >ἐκ τοῦ πατρὸς εἶναι τὸν υἱόν, οὐ μὴν μέρος τῆς οὐσίας αὐτοῦ >χάνειν. διόπερ τῇ διανοίᾳ καὶ αὐτοὶ συνετιθέμεθα, οὐδὲ τὴν >παραιτούμενοι, τοῦ τῆς εἰρήνης σκοποῦ πρὸ ὀφθαλμῶν ἡμῶν >μένου καὶ τοῦ μὴ τῆς ὀρθῆς ἐκπεσεῖν διανοίας.

>Κατὰ ταῦτα δὲ καὶ τὸ »γεννηθέντα καὶ οὐ ποιηθέντα« κατεδεξά- [*](* 8— S. 54, 10 Niceph. H. E. VIII 22) [*](A HN (n) GS (s) D J) von 3 καὶ εἰς τὸ an] L + FV (v) = z W [von 8 an]) [*](1 ἐνανθρωπήσαντα Asv Athan. Socr. Gel. καὶ ἐνανθρωπήσαντα n #x003E; L ι παθόντα #x003E; L ι i ἦν1 = Athan. Socr. Gel.] ὅτι ἢν L ὅτι übergeschrieben Ac ι 5 φάσκοντες AV ι 6 τρεπτὸν Π ἡ κτιστὸν ἧ τρεπτὸν Athan. Socr. Gel. ι 8 δὴ ἧ auf Rasur Ac) A ι 9 αὐτοῖς = Athan. Socr. Gel.] αὐθισ θὶς auf Rasur Ac) A ι #x003E;L ι 10 αὐτοῖσ’ A Athan. Socr. Gel. αὖθις nszW, alte Variante ι καταλιμπάνομεν AnSDAthan, Socr. Codd. AFCM κατελιμπάνομεν GLX Socr. Cod. T καταλαμβάνομεν Gel. ι ἐρωτήσεις Π ἐπερωτήσεις Athan. Socr. (jel, ι 11 ἐκινοῦντο V ι ἐβασάνιζέν τε ὁ λόγος τὴν διάνοιαν n Athan. Socr. ἐβασανίζετο ὁ λόγοσ τῆς διανοίας in A, τι) ὁ und die zwei letzten σ auf Rasur Ac καὶ ἐβασανίζετο ὁ λόγος τὴν διάνοιαν Gel. ἐβασανίζετο (+ δὲ W) ὁ λόγος τῖς διανοίας szW, s. 54, 1 I 12 ὡμολογεῖτο szW Athan. Gel. u. εἶ auf Rasur Ac) A ὡμολόγητο n Socr. 1 13 τοῦ — εἶναι #x003E; L ι 14 ταίτῃ] αὐτὴ s αὕτη F ταύτῃ δὲ Athan. Socr. Gel. I 16 τῆς οὐσίας αὐτοῦ AnSocr. Gel. αὐτοῦ τῆς οὐσέασ sLvW Athan. Socr. Cod. T αὐτοῦ ἐκ τῆς οὐσίας D ι 17 τῇ = Athan. Socr. Gel.] ταύτῃ τῆ A ι αὐτοῖσ’ AG ι συνετιθέμεθα A Athan. Gel. συντιθέμεθα nszW Socr. (aber consensimus Cass.) ι 20 καὶ οὐ ποιηθέντα = Athan. SocT. > A ι — S. 51, 1 κατεδεξάμεθα >n)

52
>μεθα, ἐπειδὴ τὸ ποιηθὲν κοινὸν ἔφασκον εἶναι πρόσρημα τῶν >λοιπῶν κτισμάτων τῶν διὰ τοῦ υἱοῦ γενομένων, ὧν οὐδὲν ὅμοιον ἔχειν >τὸν υἱόν· διὸ δὴ μὴ εἶναι αὐτὸν ποίημα τοῖς δι’ αὐτοῦ γενομένοις >ἐμφερές, κρείττονος δὲ ἢ κατὰ πᾶν ποίημα τυγχάνειν οὐσίας, ἣν ἐκ >τοῦ πατρὸς γεγεννῆσθαι τὰ θεῖα διδάσκει λόγια, τοῦ τρόπου τῆς >γεννήσεως καὶ ἀνεκφράστου καὶ ἀνεπιλογίστου πάσῃ γενητῇ φύσει >τυγχάνοντος.

>Οὕτως δὲ καὶ τὸ ὁμοούσιον εἶναι τοῦ πατρὸς τὸν υἱὸν ἐξεταζό- >μενος ὁ λόγος συνίστησιν, οὐ κατὰ τὸν τῶν σωμάτων τρόπον οὐδὲ >τοῖς θνητοῖς ζῴοις παραπλησίως· οὔτε γὰρ κατὰ διαίρεσιν τῆς >οὐσίας οὔτε κατὰ ἀποτομήν, ἀλλ’ οὐδὲ κατά τι πάθος ἢ τροπὴν ἢ >ἀλλοίωσιν τῆς τοῦ πατρὸς δυνάμεως· τούτων γὰρ ἁπάντων >ἀλλότριον εἶναι τὴν ἀγέννητον τοῦ πατρὸς φύσιν·

παραστατικὸν δ᾿ εἶναι >τὸ ὁμοούσιον τῷ πατρὶ τοῦ μηδεμίαν ἐμφέρειαν πρὸς τὰ γενητὰ >κτίσματα τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ φέρειν. μόνῳ δὲ τῷ πατρὶ τῷ >γεγεννηκότι κατὰ πάντα τρόπον ἀφωμοιῶσθαι καὶ μὴ εἶναι ἐξ ἑτέρας τινὸς >ὑποστάσεώς τε καὶ οὐσίας ἀλλ’ ἐκ τοῦ πατρός. ᾦ καὶ αὐτῷ, τοῦτον >ἑρμηνευθέντι τὸν τρόπον, καλῶς ἔχειν ἐφάνη συγκατατίθεσθαι, ἐπεὶ >καὶ τῶν παλαιῶν λογίους τινὰς καὶ ἐπιφανεῖς ἐπισκόπους καὶ συγ- >γραφέας ἔγνωμεν ἐπὶ τῆς τοῦ πατρὸς καὶ υἱοῦ θεολογίας τῷ τοῦ >ὁμοουσίου συγχρησαμένους ὀνόματι.

ταῦτα μὲν περὶ τῆς ἐκτεθείσης >εἰρήσθω πίστεως· ᾗ συνεφωνήσαμεν οἱ πάντες, οὐκ ἀνεξετάστως >ἀλλὰ κατὰ τὰς ἀποδοθέίσας διανοίας ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ θεοφιλεστάτου [*](14—16 vgl. unten IV 8, 8 — 19—21 s. oben S.) [*](Α Hn (n) GS (s) DL + FV (v) = z W) [*](1 ποιηθὲν nsWAthan. Socr. Gel. ποιηθέντα Az ι 3 δὴ μὴ szW Athan. Socr. Gel. μὴ ///// Α δὴ über μὴ geschrieben Ac μηδὲ n ι 5 γεγενῆσθαι AD ι δι- δάσκει τὰ θεῖα 03 A Socr. Codd. AFCM, Athan. Gel. Socr. Cod. T wie im Text 1 6 γενητὴ V Athan. Socr. Gel. γεννητὴ die übr. HSS ι 9 συνίστησιν nWAthan. Socr. συνίστη sDLF ἵστη σὺν übergeschrieben Ac) A συνίστα V ι τὸν τῶν DLW Athan. Socr. Gel.v (aber τῶν Fs) und ὁ auf Rasur Ac) A τὸν nS τῶ; G ι 10 οὔτε = Athan. Socr. Gel.] οὐδὲ sv ι 11 οὔτε] οὐδὲ v ι ἀλλ’ > v ι 13 xfjv ἀγέννητον τοῦ πρσ nSocr. Gel. τὴν ἀγένητον τοῦ πρσ Athan. τὴν ἀγέννητον πῖσ’ W του τὴν ἀγενήτου ///// πρσ corr. Ac τὴν ἀγεννήτου πρὴ sz ι 14 τοῦ = Socr. Codd. AM] τὸ G Athan. Socr. Codd. FCT Gel. ι μήτε μίαν h. ι 15 μόνω n Athan. Socr. Gel. μόνον die übr. HSS ι 16 ἀφωμοιῶσθαι nsLV Athan. Socr. ἀφωμοιοῦσθαι DF ἀφομοιοῦσθαι WGel. ὅμοιον A ι 17 τε An Athan. Socr. Gel. > szW ι τοῦ szW Athan. Socr. Gel.] τῆς τοῦ An, s. S. 51, 16 ι ᾧ] ὁ L #x003E; v ι αὐτὸ L I 21 αυγχρησαμένουσ nszWAthan. Cod. Par Socr. χρησαμένουσ A χρησαμένους LGel.)

53
>βασιλέως ἐξετασθείσας καὶ τοῖς εἰρημένοις λογισμοῖς.

>Καὶ τὸν ἀναθεματισμὸν δὲ τὸν μετὰ τὴν πίστιν πρὸς αὐτῶν >τεθέντα δεκτὸν εἶναι ἡγησάμεθα, διὰ τὸ ἀπείργειν ἀγράφοις >φωναῖς, δι’ ἃς σχεδὸν ἡ πᾶσα γέγονε σύγχυσις καὶ ἀκαταστασία >ἐκκλησίας. μηδεμιᾶς γοῦν θεοπνεύστου γραφὴς τῷ »ἐξ οὐκ >καὶ τῷ »ἠν ποτε ὅτε οὐκ ἠν« καὶ τοῖς ἑξῆς ἐπιλεγομένοις >οὐκ εὔλογον ἐφάνη ταῦτα λέγειν καὶ διδάσκειν.

ᾦ καὶ αὐτῷ καλῶς >δόξαντι συνεθέμεθα, ἐπεὶ μηδὲ ἐν τῷ πρὸ τούτου χρόνῳ >εἰώθειμεν συγχρῆσθαι τοῖς ῥήμασιν.

>Ἔτι μὴν τὸ ἀναθεματίζεσθαι τὸ »πρὸ τοῦ γεννηθῆναι οὐκ >οὐκ ἄτοπον ἐνομίσθη, τῷ παρὰ πᾶσιν ὁμολογεῖσθαι εἶναι αὐτὸν >τοῦ θεοῦ καὶ πρὸ τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεως.

Ἤδη δὲ ὁ θεοφιλέ- >στατος ἡμῶν βασιλεὺς τῷ λόγῳ κατεσκεύαζε καὶ κατὰ τὴν >αὐτοῦ γέννησιν τὸ πρὸ πάντων αἰώνων εἶναι αὐτόν, ἐπεὶ καὶ >ἐνεργείᾳ γεννηθῆναι δυνάμει ἢν ἐν τῷ πατρὶ ἀγεννήτως, ὄντος >πατρὸς ἀεὶ πατρός, ὡς καὶ βασιλέως ἀεὶ καὶ σωτῆρος καὶ >πάντα ὄντος, ἀεί τε Λαὶ κατὰ τὰ αὐτὰ καὶ ὡσαύτως ἔχοντος.

ταῦτα >ὑμῖν ἀναγκαίως διεπεμψάμεθα, ἀγαπητοί, τὰ κεκριμένα τῆς >ἐξετάσεώς τε καὶ συγκαταθέσεως φανερὰ καθιστῶντες, ὡς >τότε μὲν καὶ μέχρις ὑστάτης ὥρας ἱστάμεθα, ὅθ’ ἡμῖν τὰ >γραφέντα προσέκοπτε, τότε δὲ ἀφιλονείκως τὰ μὴ λυποῦντα [*](15/16 vgl. unten IV 8, 11) [*](A HN(n) GS(s) DL + FV (v) = z W) [*](3 αὐτὸν ASL ι 4 ἐκτεθέντα Αthan. Socr. Gel. ι δεκτὸν Π ἄλυπον Αthan. Socr. Codd. AFCM Cass. aber ἄλυτον Cod. Τ und Gel. ι χρῆσθαι UAL Αthan. Socr. Codd. MT Gel. χρήσασθαι nsvWSocr. Codd. AFC ι 5 δι’ ἃς = Socr. Cod. T Gel] δι’ ἃ V διὸ Αthan. ι ἧ A Αthan. Socr. Gel. #x003E; nszW ι γέγονε nsz Αthan. Socr. Gel. γεγόνει A ἐγεγόνει W ι 6 τῶ — 7 τῶ n Αthan. Cod. Bas. Socr. Codd. AT τὸ ΑΤ— τὸ AszW Αthan. Cod. Par. Socr. Codd. FCM Gel. ι 8 ὧ n Αthan. Socr. Gel. — llll A #x003E; szW ι 9 πρὸ ///// A ι 10 εἰώθειμεν A (aber εἰ auf Rasur Ac) nDLW εἰώθημεν sF εἰώθαμεν VFc Αthan. Socr. Gel. ι συγχρῆσθαι AszWAthan. Socr. Cod. T Gel. συγεχρῆσθαι ι 11 τοῦ] τούτου A ι 12 πᾶσιν n Athan. Gel. πᾶσι μὶν AszW ι αὐτὸν] τὸν L ι 13 τοῦ übergeschrieben Ac #x003E; n ι κατὰ LsFm ι 19 τὰ κεκριμένα Π τὸ κεκριμένον Athan. Socr. Gel. so vielleicht zu schreiben, s. unten zu φανερὰ ι 20 τε #x003E; SDL ι φανερὰ HLVW φανερὸν NsDF φανερὸν ὑμῖν Athan. Socr. Gel. φανερὰν Α ι καθιστῶντες Az Athan. Socr. Gel. καθιστάντες hbW ι ὡς Π καὶ ὡς Athan. Socr. Gel. ι 21 τότε An Athan. Socr. Gel. ποτὲ szW ι ἱστάμεθα Π ἐνιστάμεθα Athan. Socr. Gel. ι 22 τότε AnWAthan. Socr. Gel. ὅτε sz)

54
>δεξάμεθα, ὅθ᾿ ἡμῖν εὐγνωμόνως τῶν λόγων ἐξετάζουσι τὴν >ἐμφανῆ σύμπραξιν ἔχειν ἔδοξε τοῖς ὑφ’ ἡμῶν αὐτῶν ἐν τῇ >θείσῃ πίστει ὡμολογημένοις«