De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

6 οἶνοι· οἱ μὲν παλαιοὶ βλαπτικοὶ νεύρων καὶ τῶν λοιπῶν αἰσθητηρίων, πρὸς δὲ γεῦσιν ἡδίονες, ὅθεν ἐπὶ τῶν ἀσθενές τι μέρος ἐχόντων παραιτητέοι, ἐπὶ μέντοι τῆς ἐν ὑγιείᾳ χρήσεως ὀλίγος τε καὶ ὑδαρὴς λαμβάνεται ἀβλαβῶς. ὁ δὲ νέος ἐμπνευματωτικός, δύσπεπτος, δυσόνειρος, οὐρητικός. ὁ δὲ μέσος τῇ ἡλικίᾳ ἐκπέφευγε τὰ ἀμφοτέρων ἐλαττώματα, ὅθεν ἐγκριτέος ἐστὶν ἐν τῇ τε ὑγιείας καὶ ἀσθενείας χρήσει.

ἔτι ὁ μὲν λευκὸς λεπτός τε καὶ εὐανάδοτος καὶ εὐστόμαχος 2 ὑπάρχει· ὁ δὲ μέλας παχὺς καὶ δύσπεπτος, μέθης καὶ σαρκῶν γεννητικός· ὁ δὲ κιρρός, μέσος ὤν, μέσην ἔχει καὶ τὴν πρὸς [*](4 SIM. Pl. l. s. D. eup. I 86 (137) — D. eup. I 82 (135) — Pl. l. s. eup. I 60 (123) — D. eup. I 207 (201) — Pl, l. s. — 8 Pl l. s. eup. I 41 (112) — eup. I 46 (114) Pl. 1. s. — 9 Pl. I. s.) [*](12 SIM. Hipp.] π. δ. ΙΙ 52 (VI 554); π. δ. ὀξ. 50 sq. (134sq. K.); Pl. XlV 53 sq. XXIII 31 sq.; Ath. I 26 a sq. 62 c sq.; Ruf. Οrib. I 354. Ruf. ed. R 548 cf. Orib. V 584 D.); Gal. (Orib. I 338);  Gal. VI 743. 800 (K.); Aet. I s. v. Paul. Aeg. I 95 (ex Orib. V 584); Sim. S. s. v. (75 L. cx Ruf. et Gal.).) [*](1 αὐτοῦ om. Orib. 2 εὐθρυβές Orib.: ἐρυθρὸν καὶ εὐθρυβές E 5 ἢ om. Q: melle aut passo Pl. 7 καὶ (pr.) om. QEDi καὶ (quart.) om. Di 8 τραχύτησι δὲ Di ἁρμόζει QDi 9 δὲ om. EDi πτύσεις τὰς προσφάτους E 10 γενομένην HDi: γιγνομένας E δεῖ om. Q ἐπικαίει HDi post ἱκανῶς mg. (cum ö) add, ἐν ἄλλῳ· δυνάμει δὲ στυπτικόν (. . ός H), ἁρμόζον τοῖς βραδέως πέττουσι καὶ λελυμένοις στομάχοις καὶ τοῖς κισσώσαις γυναιξὶ καὶ εἰλεώδεσι. δοκετ δὲ βοηθεῖν καὶ ταῖς λομικαῖς καταστάσεσι ῥοφσύμενον (. . ος H) H (in text. rec.) Di, praet. H add. χρήζουσι δὲ οἱ τοιοῦτοι οἶνοι ἐτῶν πολλῷν· ἄλλως γὰρ οὐκ εἰσὶ πότμοι ( ═ D. V 6 p. 10, 15)) [*](12 num. cap. ιο 0: χο Di: q E tit. περὶ οἴνων HDi οἴνων δὲ E νεύρων βλαπτικοὶ QDi 14 post ἐχόντων add. ἔνδον Di, superscr. H2 παραιτη- τέον QEDi ὑγείᾳ QE 16 πνευματοτικός E 17 τὴν ἡλικίαν LE ἀμφό- τερα QDi 18 ἐκκριτέος QDi τῇ om. PEDi τε om. Q ὑγείας QDi: ὑγιεία καὶ ἐν ταῖς ἐν ἀσθενείαις χρήσεσιν E χρήσεσιν Di 19 ἔτι, δὲ Q λευκότατος E)

6
ἑκάτερον τούτων δύναμιν. αἱρετώτερος μέντοι ἔν τε ὑγιείᾳ καὶ ἀσθενείᾳ ὁ λευκός.

ἔτι καὶ παρὰ τὴν ποιότητα διαφέρουσιν· ὁ μὲν γὰρ γλυκὺς οἶνος ἁδρομερής τέ ἐστι καὶ δυσδιάπνευστος, στομάχου πνευματωτικός, κοιλίας τε καὶ ἐντέρων ταρακτικὸς ὥσπερ καὶ τὸ γλεῦκος, ἦττον δὲ μεθύσκει, κύστει δὲ καὶ νεφροῖς εὔθετος.

3 ὁ δὲ αὐστηρὸς οὐρητικώτερος, κεφαλαλγίας τε καὶ μέθης ποιητικός. ὁ δὲ στρυφνὸς εὐθετώτατος πρὸς ἀνάδοσιν σιτίων, κοιλίας τε στατικὸς καὶ τῶν ἄλλων ῥευματισμῶν. ὁ δὲ ἁπαλὸς ἦττον ἅπτεται τοῦ νευρώδους, ἦττον δʼ ἐστὶν οὐρητικός. ὁ δὲ τεθαλασσωμένος κακοστόμαχος, διψοποιός, νεύρων κακωτικός, εὐκοίλιος, ἀνεπιτήδειος τοῖς ἐξ ἀσθενείας ἀναλαμβάνουσι χρονίας.

4 ὁ δὲ ἐκ τῆς θειλοπεδευθείσης σταφυλῆς ἢ ἐπὶ τῶν κλημάτων ὀπτηθείσης καὶ τριβομένης γινόμενος γλυκύς, καλούμενος δὲ Κρητικὸς ἡ πρότροπος ἢ Πράμνειος, ἢ καθεψομένου τοῦ γλεύκους σίραιος ἢ ἕψημα καλούμενος· ὁ μὲν μέλας, καλούμενος δὲ μελαμψίθιος, παχύς ἐστι καὶ πολύτροφος, ὁ δὲ λευκὸς λεπτότερος, ὁ δὲ μέσος μέσην ἔχει καὶ τὴν δύναμιν. στυπτικὸς δὲ πᾶς ἐστι, σφυγμῶν ἀνακλητικός, ποιῶν πρὸς πάντα τὰ θανάσιμα, ὅσα κατὰ ἕλκωσιν ἀναιρεῖ, πινόμενος σὺν ἐλαίῳ καὶ ἐξεμούμενος, καὶ πρὸς μηκώνιον δὲ καὶ φαρικὸν καὶ τοξικὸν [*](10 SIM. Pl. XIV 126; XXIII 46. Ath. I 32 d.) [*](14 SIM. Pl. XlV 85.) [*](17 SIM. Pl. XIV 80. XXIII 29. 62.) [*](1 ἑκάτερα QDi ὑγείᾳ HE 2 ταῖς ἀαθενίαις E 3 ἔτι τε Q παρὰ] πρὸς Spr. 7 οὐρητικώτερος μὲν E post οὐρητικ. add. καὶ FE κε- φαλαλγὴς E τε om. PFΕ 9 οτατικὸς 0E: σταλτικὸς Di 10 ἧττον δὲ] μετρίως E: καὶ ἦττον Di δὲ (pr.)]τε H 11 τεθαλαττωμένος E 12 ἀναλαμβά. νουσι χρονίας addidi coll. p. 11, 2 14 θείοπαιδευθείσης P: θηλοπαιδεν- θείσης Q (corr. H2) 15 ὀπτηθείσης om. (spat. rel.) καὶ] ἢ E τριβόμε- νος E γινόμενος Di: om. reliqui δὲ om. Di 16 ad πρότροπος cf. 0rib. I 595 D., Poll. VI 17 πράμνιος E, ad rem cf. Pl. XIV 54. Ath. I 30 b. Poll. VI 82 post πράμνειος add ἢ μελάμψινθος· ἢ μελάνθιος //////// (c. 11 litt. del. E2)E ἢ (tert.) om. E 17 σίρεος P: σείραιον (ν in ras) E2: siraeum Pl., cf. Poll. VI 16, Οrib I 356 ad ἕψημα cf. Orib. I 567 D. καλούμεν /// (2 litt. del.) μέλαν (ν in ras.) τε καὶ παχὺν (ν in ras. ) καί. γλυκύν (ν in ras.) ἐστιν καὶ πολύτροφον (ν in ras.) E2 18 μελανψίθιος Q: μελαψίθιος P (7, 4 μελαμψί θιος PF): melampsithium Pl. 20 ἀνακτητικὸς ἢ ἀνακλητικός E (ἀνακτητι- κὸς ἢ del. E2): ἀνακτητικὸς (ut videtur) reliqui, at cf. p. 7, 13 τὰ om. L 21 καθʼ E 22 καὶ φαρικὸν om. E (at post τοξ. καὶ c. 8 litt. del. E2))

7
καὶ κώνειον καὶ γάλα θρομβωθέν, καὶ πρὸς κύστιν καὶ νεφροὺς ὀδαξουμένους καὶ εἱλκωμένους.

εἰσὶ δὲ πνευματικώτατοι 5 καὶ κακοστόμαχοι· ἰδίως δὲ ἐπὶ τῶν τὴν κοιλίαν ῥευματιζομένων ἁρμόζει ὀ μελαμψίθιος, ὁ δὲ λευκὸς μαλακτικώτερος κοιλίας τῶν λοιπῶν μᾶλλον. ὁ δὲ τὴν γύψον ἔχων κακωτικὸς τοῦ νευρώδους, καρηβαρικός, πυρώδης, κύστει ἄθετος, πρὸς δὲ τὰ θανάσιμα τῶν ἄλλων εὐθετώτερος. οἱ δὲ πίτταν ἢ ῥητίνην πιτυίνην ἔχοντες θερμαντικοὶ καὶ πεπτικοί, ἄθετοι δὲ τοῖς ἐμετικοῖς. οἱ δὲ καλούμενοι ἀπαράχυτοι, ἔχοντες δὲ ἕψημα μεμειγμένον, κεφαλῆς εἰσι πληκτικοὶ καὶ πυρωτικοί, μέθης γεννητικοί, φυσώδεις, δυσδιάπνευστοι, κακοστόμαχοι.

ὁ μὲν οὖν δοκῶν πρωτεύειν τῶν ἐν Ἰταλίᾳ οἴνων, Φαλερῖνος 6 δὲ καλούμενος, παλαιωθεὶς ἄγαν εὔπεπτος, σφυγμῶν ἀνακλητικός, κοιλίας στεγνωτικὸς καὶ εὐστόμαχος, κύστει ἄθετος καὶ ἀμβλυωπός, πρὸς δὲ πολυποσίαν ἀνάρμοστος. ὁ δʼ Ἀλβανὸς ἁδρομερέστερος τοῦ Φαλερίνου, ἔγγλυκυς, ἐμπνευματῶν στόμαχον, κοιλίαν τε μαλάττων, πέψει τε οὐχ ὁμοίως συνεργῶν, τοῦ δὲ νευρώδους ἧττον κακωτικός· παλαιωθεὶς δὲ καὶ οὗτος αὐστηρὸς γίνεται.

ὁ δὲ Καίκουβος, γλυκὺς ὤν, ἁδρομερέστερός 7 ἐστι τοῦ Ἀλβανοῦ, σαρκῶν τε καὶ εὐχροίας γεννητικός, πέψει δὲ ἄθετος· ὁ δὲ Συρεντῖνος αὐστηρὸς ἱκανῶς ἐστιν, [*](5 SIM. Pl. XIV 120; XXIII 45) [*](7 SIM. Pl. XXlII 46. 47.) [*](12 SIM. Pl. XIV 60 sq.; XXIII 33sq.: Ath. I 26 c, 33 a; Gal. VI 800 XIV 15 sq. Cael. Aur. A. M. II 37.) [*](1 ἐνθρομβωθὲν E 2 ὀδαξωμένους Ε (ου superscr. E2) ἑλκωθέντας Ε: ἡλ. κωμένους QDi πνευματωτικοὶ E: πνευματικοὶ Di 3 καὶ om. PF 4 με- λαμψίνθιος ἢ ////// (c. 8 litt. del. ἢ μελάνθιος? E2)E 4 μαλακτικώτερος] E: μαλακ- τικὸς reliqui 5 ἄλλων QDi 6 νεύρους Di 7 ἢ add. E2 8 πιτυίνην om. E 9 ἐμετικοῖς E: αἱμοπτυ(Vel o)ικοῖς reliqui. at cf, Pl, non eœpedire uomitionibus: Dl nomitibus et emptoicis contrarius est παράχυτοι libri: uinu aparacytu Dl, cf. Gal. XIII 721 τὸν ἀπαράχυτον οῖνον, τουτέστιν ᾧ μὴ μέμικται θάλαττα, Pl. ΧIV 84 (ubi corrige adiachyton) ἕψεμα P 10 καὶ κεφαλῆς E εἰσι om. E πληκτικοὶ καὶ πυρωτικοί EDl: πληρωτικοί 0 11 φυσώδεις om. H 12 οἴνων om. Di φαλερίνος PFDi: φαλλερίνος H: φαλερινός E (φαλερῖνος corr. E2) 13 εὔποτος Di 14 καὶ om. E 15 ἀμβλυωπίᾳ L (chart. laes. P): ἀμβλυω F: ἀμβλυωπίαις H: ἁμβλυωπής E: ἀμβλυωποῦσι Di: corr. coll. Pl.: creditum est obscuritatem visus facere καὶ πρὸς Di τε E: δὲ reliqui ἀνάρμοστος] ἄθετος E 16 ἔνγλυ- κυς E post ἔγγλυκυς add. καὶ Q ἐμπνευματῶν QE: πνευματῶν P 17 μα- λάττει PF 19 κεκοῦβος Q: καικυβός E (καίκυβος corr. E2): κίκκυβος Di 20 ἐστι—εὐχροίας om. mg. add. E2 21 πέψει—Συρεντῖνο om. L συρεντἴνος] σουρεντινὸς Ε)

8
ὅθεν ἐντέρων καὶ στομάχου ῥεῦμα ἵστησι, κεφαλῆς τε ἧττον ἅπτεται, λεπτομερὴς ὤν· παλαιωθεὶς δὲ εὐστομαχώτερος καὶ ἡδίων γίνεται. ὁ δὲ Ἀδριανὸς καὶ ὁ Μαμερτῖνος, γεννώμενος δὲ ἐν Σικελίᾳ, κατʼ ἴσον εἰσὶν ἁδρομερεῖς, μετρίως στύφοντες, καὶ τάχιον παλαιοῦνται, ἧττον δὲ τοῦ νευρώδους ἅπτονται διὰ τὸ ἐν αὐτοῖς λεῖον.

8 ὁ δὲ Πραιτυτιανός, καὶ αὐτὸς ἐκ τῶν κατʼ Ἀδρίαν κομιζόμενος τόπων, εὐώδης καὶ λειότερός ἐστιν, ὅθεν λανθάνει μὲν πολύς πινόμενος, φυλάττει δὲ ἐφ ἱκανὸν τὴν μέθην. καὶ ὁ Πστρικὸς δὲ λεγόμενος ἔοικε τῷ Πραιτυτιανῷ, οὐρητικώτερος ὑπάρχων. ὁ μέντοι Χῖος, Ἀριούσιος δὲ καλούμενος, ἁπαλώτερος τῶν προειρημένων, εὔποτος, τρόφιμος, ἦττον μεθύσκων, ῥεύματος σταλτι κός, χρήσιμος εἰς τὰ ὀφθαλμικά.

9 ὁ δὲ Λέσβιος εὐανάδοτος, κουφότερός τε τοῦ Χίου καὶ εὐκοίλιος. τὴν αὐτὴν δὲ τούτῳ κέκτηται δύναμιν ὁ κατὰ Εφεσον γεννώμενος, καλούμενος δὲ Φυγελίτης. ὁ δὲ ἐκ τῆς Ἀσίας Μεσωγίτης ἐκ τοῦ Τμώλου κεφαλαλγὴς καὶ νεύρων βλαπτικός. ὁ δὲ Κῷος καὶ Κλαζομένιος διὰ τὸ θαλάττης πολλῆς μετέχειν εὔφθαρτοι καὶ πνευματώδεις, κοιλίας τε ταρακτικοί, καὶ νεύρων δέ εἰσι βλαπτικοί.

10 κοινὴ δύναμις οἴνου. κοινῶς δὲ πᾶς ἀμιγὴς οἶνος καὶ ἀκέραιος, αὐστηρὸς δὲ τὴν φύσιν, θερμαντικός, εὐανάδοτος, εὐστόμαχος, ὀρεκτικός, θρεπτικός, ὑπνοποιός, ῥωστικός, εὐχροίας παρασκευαστικός. ἱκανῶς δὲ ποθεὶς βοηθεῖ τοῖς κώνειον ἢ κόριον ἢ ἰξίαν ἢ φαρικὸν ἢ μηκώνιον ἢ λιθάργυρον [*](20 SIM. Pl. XXIII 38 sq. Herod. 0rab. I 406).) [*](1 ἐντέρου P τε] δὲ Spr. ἥκιστα E] 2 εὐστομαχότερος E: εὐστόμαχος reliqui 3 μαμερτινὸς Q γεννόμενοι P 4 δὲ om. Di 5 ταχέως E δὲ] τε DiE (corr. E2) 6 λεπτόν EDi πρεπυτιανὸς P: πρεπιτυανὸς Q: πρἔιε- τἵανὸς E: παραιτυπιανὸς Di: correxi 7 κατὰ τὸν E 8 λεπτότερος Di ὅθεν] οὐ δὲ Q μὲν addidi 9 δὲ (pr.)] τε EHDi μέθην καὶ καροῖ· ῥ δὲ Di 10 τῷ om. P πραιπυντιανῶν (marg. cum ÷ ἢ τῶ πρεσεντιανῶ add.) E: τρεπυτιανῷ P 11 Ἀριούσιος δὲ καλούμενος addidi: χεῖος ἄριούσιος E: ninu ciu et salutiu Dl., cf. Pl, XIV 73 12 εὔτροφος πότιμος Di ῥευμάτων στεγνωτικός E στατι- κὸς 0 13 χρήσιμος δὲ καὶ E 14 τε addidi ex E 15 ὁ del. E2 κατʼ Ἔφεσον E 16 μεσογείτης libri: correxi δʼ ἐκ E 17 ὁ δὲ — βλαπτικοί om. Di 18 εὔφθαρτος καὶ πνευματώδης κτλ. Q πνευματωτὶκοὶ E 19 εἰσι] ἦττον E, at cf. Dl neruis contraria sunt 20 κοινὴ—οἴνου mg. add. P, om. reliqui πᾶς ὁ E οἶνος post ἀκέραιος coll. E 22 ὀρεκτικός om. E 23 τοῖς πεπωκώσιν E 24 κώνειον ἢ ἰξίαν ἢ φαρικὸν ἢ σμίλακα ἢ ἀκόνιτον ἥ μύκη- τας L ἢ φαρικὸν ἢ ἰξίαν QDi post ἰξίαν add. ἢ τοξικὸν E ἢ μηκώνιον om. Di)

9
ἢ σμίλακα ἡ ἀκόνιτον ἢ μύκητας εἰληφόσι, πρός τε ἑρπετῶν δηγμοὺς καὶ πληγὰς πάντων, ὅσα πλήξαντα ἢ δακόντα κατὰ ψῦξιν ἀναιρεῖ ἢ ἀνατρέπει τὸν στόμαχον· ποιεῖ καὶ πρὸς ἐμπνευμάτωσιν χρόνιον καὶ δῆξιν ὑποχονδρίου καὶ πλατυσμὸν καὶ ἀνάλυσιν στομάχου ἢ ἐντέρων καὶ κοιλίας ῥευματισμόν, καὶ ἀφιδροῦσι καὶ διαφορουμένοις ἁρμόζουσι, μάλιστα δὲ οἱ λευκοὶ καὶ παλαιοὶ καὶ εὐώδεις.

οἱ μέντοι παλαιοὶ καὶ γλυκεῖς πρὸς 11 τὰ περὶ κύστιν καὶ νεφρούς ἐπιτηδειότεροι, πρός τε τραύματα καὶ φλεγμονὰς σύν ἐρίοις οἰσυπηροῖς ἐπιτιθέμενοι, καὶ καταντλοῦνται δὲ ὠφελίμως πρὸς τὰ θηριώδη καὶ φαγεδαινικὰ καὶ ῥευματιζόμενα ἕλκη. πρὸς δὲ τὴν ἐν ὑγιείᾳ χρῆσιν εὔθετοι οἱ ἀθάλασσοι, αὐστηροὶ καὶ λευκοί· διαφέρουσι δὲ τούτων οἱ ἐταλικοί, ὡς ὁ Φαλερῖνος Συρεντῖνος Καίκουβος Σιγνῖνος καὶ ἄλλοι πολλοὶ οἱ ἀπὸ τῆς Καμπανίας καὶ ὁ Πραιτυτιανὸς ὁ ἀπὸ τοῦ Ἀδρία καὶ ὁ Σικελιωτικὸς ὁ Μαμερτῖνος καλούμενος, Ἑλληνικῶν δὲ ὁ Χῖος Λέσβιος Φυγελίτης ὁ ἐν Εφέσῳ γεννωμενος.

οἱ δὲ παχεῖς καὶ μέλανες κακοστόμαχοι, φυσώδεις, 12 σαρκὸς μέντοι γεννητικοί, οἶ μέντοι λεπτοὶ καὶ αὐστηροὶ εὐστόμαχοι, ἦττον δὲ σαρκοποιοί, οὐρητικώτεροι δὲ καὶ κεφαλαλγεῖς οἱ σφόδρα παλαιοὶ καὶ λευκοί καὶ λεπτοί· ἅπτονται δὲ τοῦ νευρώδους πλεονασθέντες· οἱ μέσοι δὲ τὴν ἡλικίαν ἄριστοι πρὸς πόσιν ὡς οἱ ἀπὸ ἑπτὰ ἐτῶν. ἡ δὲ ποσότης παρά τε τὴν ἡλικίαν καὶ τὴν τοῦ ἔτους ὥραν καὶ ἔθη καὶ ποιότητα τοῦ οἴνου ὁριζέσθω· καὶ τὸ μὴ διψῆν δὲ ἄριστόν ἐστι παράγγελμα καὶ τὸ μετρίως βραχῆναι τὴν τροφήν.

μέθη 13 δὲ πᾶσα, καὶ μάλιστα ἡ συνεχής, ἐπιβλαβής· τά τε γὰρ νεῦρα πολιορκούμενα καθ ἑκάστην ἡμέραν ἐνδίδωσι, καὶ παθῶν [*](1 εἰληφόσι mg. add. E2 2 δηγμοὺς καὶ πληγὰς πάντων om. mg. (cum ÷) add. P. 3 τὸν om. HEDi 4 χρονίαν QEDi ὑποχονδρίων E post καὶ (alt) c. 20 litt. del. πλάδον καὶ ἄσης ras. ins. 5 ἀνάλυσιν] λύγγα Di, superscr. H2 ἢ] καὶ E: om. Di καὶ (alt.)] τε καὶ Di 6 ἐφιδροῦσι EDi ἁρμόζουσιν δὲ μά- λιστα E δὲ om. Di 7 οἱ μέντοι παλαιοὶ om. Di καὶ πρὸς Di 9 καὶ addidi 10 δὲ] τε E 11 τε ἕλκη E ὑγείᾳ QDi 12 ἀθάλαττοι E αὐστηρὸν P τούτοις P 13 post Φαλερῖνος add. καὶ E σερεντῖνος Q: σουρεντινὸς E καικιβὸς ὅ τε σιγνῖνος om. mg. add. E κεκουβος P: καὶ κίκυβος Di σιγ νινος PE: σιγνηνὸς Q: ὅ τε σητανὸς Di 14 οἱ om. E πρεπυτιανος P; πρεπιτυανὸς Q: πρεπυντιανὸς E: παραιτυπιανὸς Di ὁ addidi ex E 15 post ἀδρί 3 litt. del. E2 ὁ add. ex E ὁ καὶ Di 16 ὁ addidi φαγελίτης P: φυτελείτης E 19 σαρκωτικοί L 20 καὶ λεπτοὶ post παλαιοὶ coll. E: del. Spr., cf. Dl maœime albu et vetere 21 δὲ (pr.)] γὰρ E πλεονασθέντες τοῦ νευρώδους E 22 ζ΄ QDi 23 τε addidi ex E 24 ὁριζέσθω τοῦ οἴνου Q 25 παράγγελμά ἐστι Q παράγγελμα, (Superscr. παράπηγμα) Di 27 καθʼ ἑκάστην ἡμέραν πολιορκούμενα Q)

10
ὀξέων ἀρχάς ἐμποιεῖ ἡ καθημερινὴ πολυποσία· μετρίως δὲ οἰνοῦσθαι διά τινων ἡμερῶν, καὶ μάλιστα ἀπὸ ὑδροποσίας, ὠφέλιμον· μετασυγκρίνει γάρ πως, τάς τε αἰσθητὰς ἀνακαθαῖρον ἐκκρίσεις καὶ ἀδήλως ποροποιοῦν. δεῖ μέντοι καὶ μετὰ τὴν οἴνωσιν ὕδωρ πίνειν· ἀποθεραπείας γάρ τινα τῇ συγκρίθει τρόπον ἐπάγει.

14 ὀμφακίτης. ὁ δὲ καλούμενος ὀμφακίτης σκευάζεται ἰδίως ἐν Λέσβῳ, θειλοπεδευομένης μήπω κατὰ πάντα πεπείρου τῆς σταφυλῆς οὔσης, ἔτι δὲ ὀξιζούσης, ἐπὶ ἡμέρας γ΄ ἢ δ΄, ἕως ἂν ῥυσωθῶσιν οἱ βότρυες, καὶ μετὰ τὸ ἐκθλιβῆναι ἡλιάζεται ἐν κεραμεοῖς ὁ οἷνος.

στυπτικὴν δἐ ἔχει τὴν δύναμιν καὶ εὐστόμαχον, ἁρμόζουσαν τοῖς δυσπεπτοῦσι καὶ ἐκλελυμένοις τὸν στόμαχον καὶ κισσώδεσι καὶ εἰλεώδεσι· δοκεῖ δὲ καὶ λοιμικαῖς διαθέσεσι βοηθεῖν καταρροφούμενος.

15 χρῄζουσι δὲ οἱ τοιοῦτοι οἶινοι ἐτῶν πλειόνων· ἄλλως γὰρ οὔκ εἰσι πότιμοι.

δευτερίας. ὁ δὲ καλούμενος δευτερίας, ὅν ἔνιοι πότιμον καλοῦσι, σκευάζεται τὸν τρόπον τοῦτον· εἰς τὰ στέμφυλα, ὧν ἐξέθλιψας οἴνου μετρητὰς τριάκοντα, βάλε ὕδατος μετρητὰς γ΄ καὶ μείξας καὶ πατήσας ἔκθλιψον καὶ ἀφέψησον εἰς τὸ τρίτον. χοεῖ δὲ ἑκάστῳ τῶν ὑπολειφθέντων μετρητῶν μεῖξον ἁλὸς ξέστας β΄ καὶ μετὰ τὸν χειμῶνα διάχει εἰς κεράμια. χρῶ δὲ αὐτῷ μετʼ ἐνιαυτόν· ταχέως γὰρ ἐξίτηλος γίνεται.

16 ἁρμόζει [*](7 EXC. Οrib. V 25 (I 402 D.) s. v. (ὁ δὲ—πλειόνων); Geop. VIII 11.) [*](17 SIM. Pl. XIV 86;  Col. XII 40; Geop. VI 13, cf. Gal. VI 580. Ruf. (0rib. I 859 D.)) [*](21 TEST. Ruf. (0rib. l. s) Διοσκουρίδης δὲ καὶ ἁλῶν εἰς τὸν μετρητὴν ἐμβάλλει ξέστας β καὶ μετὰ τὸν χειμῶνα ἐγχεῖ εἰς κεράμιον, χρῆσθαί τε αὐτῷ ουμβουλεύει μετὰ ἐνιαυτόν, διότι ταχέως ἐξίτηλος γίνεται.) [*](1 ἡ καθημερινὴ E: κμθʼ ἡμέραν ἡ reliqui 2 διὰ] ἐπὶ QDi ἀπὸ] ἐπὶ QDi 3 αἰσθήσεις καὶ τὰς αἰσθητὰς E 4 καὶ (alt.)] γε Di 5 ἀπὸ θερα- πείας vulgo τινα PE: τινος reliqui τῆ συνκρίσει (κρι in ras) E2: τῆς συγ- κινήσεως 0: τῆς συγκειμένης οἰνώσεως Di, superscr. H2 6 post ἐπάγει add. βοηθείας Di, superscr. θεραπείας H2 7 nov. cap. inc. E Dl. mg. add. ὀμφα- κίτης P: om. reliqui 8 θηλοπαιδευομένης Q: θηλοπεδευόμενος E post θειλ colloc. τῆς σταφυλῆς 0rib. πᾶν Οrib. E (in ras.) 9 οὔσης] τυγχανούσης Οrib. ὀμχακιζούσης 0rib.: ἀξηζνύσης P ἐφ᾿  E 10 μετὰ δὲ (om. καὶ) Orib. 11 κεραμίοις 0rib. E: κεραμείοις Q 12 ἁρμόζων E 13 δυσπέπταις Q: βραδυπεπτοῦσιν E λελυμένοις PE (ἐκ add. E2) τὸν om. E στομάχοις E κισσώσ/// E2 14 διαθέσεσι] καταστάσεσι 0rib. E 17 δευτερίας mg. add. P πότιον Di 18 τοῦτον τὸν τρόπον Q 19 λ QDi 20 τρεῖς E 21 χοῒ EDi 22 μετάχει Spr.: ἐγχεῖ Ruf. 23 μετʼ ἐνιαυτόν libri, Ruf.: πρὸς ἐνιαυτόν Marc.)

11
δὲ ἐχʼ ὧν διστάζομεν οἷνον διδόναι, ἀναγκαζόμενοι διʼ ἐπιθυμίαν τοῦ νοσοῦντος, καὶ ἐπὶ τῶν ἐκ νόσου ἀναλαμβανόντων χρονίας.

ἀδύναμος. γίνεται δὲ καὶ ὁ ἀδύναμος λεγόμενος, τὴν αὐτὴν ἔχων τῷ δευτερίᾳ δύναμιν. δεῖ δὲ ἴσον μέτρον ὕδατος τῷ τοῦ γλεύκους μείξαντας ἑψῆσαι πραέως πυρὶ μαλακῷ, ἄχρι ἄν ἐξαναλωθῇ τὸ ὕδωρ, καὶ μετὰ τοῦτο ψύξαντας καταγγίζειν εἰς ἀγγεῖον πεπισσωμένον.

ἔνιοι δὲ θαλάττης πελαγίας καὶ 17 ὕδατος ὀμβρίου καὶ μέλιτος καὶ γλεύκους ἴσα μείξαντες καὶ καταγγίσαντες ἡλιάζουσιν ἐπὶ ἡμέρας τεσσαράκοντα· χρῶνται δ᾿  αὐτῷ πρὸς τὰ αὐτὰ μετʼ ἐνιαυτόν.

ἀγριοσταφυλίτης· ὁ δὲ ἐκ τῆς ἀγρίας σταφυλῆς μέλας στυπτικὸς ὑπάρχων, ἁρμόζει κοιλίᾳ ῥευματιζομένῃ καὶ στομάχῳ, καὶ πρὸς τὰ ἄλλα, ὅσα στύψεως καὶ συστολῆς χρῄζει.