De materia medica

75 μανδραγόρας· οἱ δὲ ἀντίμιμον, οἱ δὲ βομβόχυλον, οἱ δὲ Κιρκαίαν , οἱ δὲ Διρκαίαν καλοῦσιν, ἐπειδὴ δοκεῖ ἡ ῥίζα φίλτρων εἶναι ποιητική. ἐστι δʼ αὐτοῦ ὁ μέν τις θῆλυς, | ὁ μέλας, θριδακίας καλούμενος, φύλλα ἔχων στενότερα καὶ μικρότερα θρίδακος, βρωμώδη καὶ βαρέα κατὰ τὴν ὀσμήν, κεχυμένα δὲ ἐπὶ γῆς, καὶ παῤ αὐτὰ μῆλα οὔοις ἐμφερῆ, ὠχρά, εὐώδη, [*](1 SIM.: Nic. Al. 276 sq. Pl. XXI 179 cf. schol, Nic. Al. 376.) [*](1 EXC.: Orib. XI s. v. (δορύκνιον — πήχεως); cf. Gal. XI 864 I Aet. I s. v. Paul Aeg. VII 3 s. v): Hes. s. v. δορύκνιον; Anecd. ed. Boiss. II 396.) [*](11 SIM.: Theophr. h. pl. VI 2, 9; de caus. VI 4, 5; [Theophr.] h. pl. IX 9, 1. P. XXV 147 sq.) [*](11 EXC : Orib. XI s. v. (μανδραγόρας — ποιῆσαι): Ps. Ap. 129, Ps. D. de h. f. 15 ~ Ps. Orib I 116. A. Mai 1. s. VII 456. Isid. XVII 9, 30 (e D lat.): cf. Gal. XII 67 (= Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v); Hes. s. v. μανδραγόρας. μώριον.) [*](1 num. cap. φμϚ PFHDi: om. A. ογ E tit. περὶ δορυκνίου FHADi ὃ] καὶ F: om. Orib. EHADi κρατεύας δὲ E ἀλικάκααβον P: ἁλικάκαβον ADi κιλλέαν P: καλέαν Orib.FHADi (καλίαν M): καλλαΐδα E: calida Dl 2 post ἐλαίᾳ c. 8 litt. eras. E2 ἐλάττονας E post πήχεως verba φύτεται — θαλάσσης tanspos. Orib.HADi 3 ἐλαίῳ P: ἐλαίας E μακρότερα EDl δὲ (alt.) om. E 4 στενώτερα Di: στερώτερα H: firmioribus Orib. lat. ἄνθη λευκὰ E 5 θυ- λάκια πυκνά E λευκὰ καὶ πυκνά Ald. ἐρεβίνθους E: ἐβηνθους (sic) P 6 ὀρόβους μικρούε E (corr. E2) μικρά F 7 ῥίζα AE 8 θαλάττης E 9 post πλεονασθὲν 2 litt. eras. E2 ἀναιρεῖ E (corr. E2)) [*](11 num. cap. φμζ ODi: οδ E μανδραχόραε P: μανδρεγόρα NV μανθρα- γόρας· ὁ μέν τίς ἐστι θῆλυ(ς) μέλας κτλ. Orib. post μανδραγόρας syn. e R add. Di (mg. H2), dein ita perg. μανδραγόρας οἱ δὲ κιρκαίαν καλοῦσιν, ἐπειδὴ δοκεῖ κτλ. ἀντίμηλον FH: anteminion Dl 12 κιρκαίαν superscr. P (pr. m.): κιρκαίαν, οἱ δε δρκαίαν VFH: οἱ δὲ διρκαίαν om. EDlDiPl.: seclusi (dittogr) 13 τις om. E ὁ (alt.) om. Orib.EV 14 ἢ θρδακίας N φύλλα δὲ E στενό- τερα /////// (c. 10 litt. eras. E2) θρίδακος E (καὶ μικρότερα mg. add. E2) 16 δὲ om. R κατὰ γῆς E παῤ αὐτοῖς Orib. οὔοις] om. spatio 5 litt. relicto) 7: λεκίθοις (λεκύθοις Di) ὠῶν RDi ὠχρά] ἢ ἀχράσιν Orib.: ὠχροειδῆ C: ὠχραιώδη N)

2 τοῦ δὲ ἄρρενος καὶ λευκοῦ, ὃν ἔνίοι μώριον ἐκάλεσαν, φύλλα ἐστὶ λευκά, μεγάλα, πλατέα, λεῖα, καθάπερ τεύτλου· τὰ δὲ μῆλα διπλάσια, κροκίζοντα τὴν χρόαν, εὐώδη μετὰ βάρους τινός, ἃ καὶ ἐσθίουσιν οἱ ποιμένες, ποσῶς δὲ ὑποκαροῦνται· ῥίζα δὲ ὁμοία τῇ πρὸ αὐτῆς, μείζων δὲ καὶ λευκοτέρα· ἄκαυλος δὲ καὶ οὗτος.

χυλίζεται δὲ ὁ φλοιὸς τῆς ῥίζης χλωρὸς κοπεὶς καὶ ὑποτεθεὶς πιεστηρίῳ· δεήσει δὲ ἡλιάσαντας μετὰ τὸ συστραφῆναι ἀποτίθεσθαι ἐν ὀστρακίνῳ ἀγγείῳ.

χυλίζεται δὲ καὶ τὰ μῆλα 3 ὁμοίως, ἀνειμένον δὲ γίνεται τὸ ἐξ αὐτῶν χύλισμα· καὶ ὁ φλοιὸς δὲ τῆς ῥίζης περιαιρεθεὶς καὶ διαβληθεὶς λίνῳ κρέμαται εἰς ἀπόθεσιν. ἔνιοι δὲ καθέψουσιν οἴνῳ τὰς ῥίζας ἄχρι τρίτου καὶ διυλίσαντες ἀποτίθενται, χρώμενοι ἐπὶ τῶν ἀγρυπνούντων καὶ περιοδυνώντων κυάθῳ ἐνὶ καὶ ἐφʼ ὧν βούλονται ἀναισθησίαν τεμνομένων ἢ καιομένων ποιῆσαι.

ὁ δὲ ὀπὸς ποθεὶς ἀβόλων δυεῖν ὁλκῆς πλῆθος σὺν μελικράτῳ ἄγει ἄνω φλέγμα καὶ χολὴν ὡς ἐλλέβορος, πλείων δὲ ποθεὶς ἐξάγει τοῦ ζῆν.

μείγνυται καὶ εἰς τὰς ἀφθαλμικὰς καὶ 4 ἀνωδύνους δυνάμεις καὶ πεσσοῖς μαλακτικοῖς· καθʼ ἑαυτὸν δὲ ὅσον ἡμιώβολον προστεθεὶς ἔμμηνα καὶ ἔμβρυα ἄγει, δακτυλίῳ τε ἀντὶ βαλανίου προστεθεὶς ὕπνον ποιεῖ, μαλάσσειν δὲ καὶ ἐλέφαντα λέγεται ἡ ῥίζα συνεψομένη αὐτῷ ἐπὶ ὥρας ἓξ καὶ εὔπλαστον αὐτὸν εἰς ὃ ἄν τις βουληθῇ σχῆμα παρασκευάζειν. [*](1 SIM.: [Theophr.] IX 9, 1. Pl. XXV 148. 149. XXVI 121 — [Theophr.] l. s. de caus. VI 4, 5. Pl. XXV 150. D. eup. I 11 (99).) [*](10 SIM.: Pl. XXV 150 — Pl. l. s. 147 — Zop. (Orib. II 597) D. eup. II 78 (290. 292) Pl. XXVI 156 sq. — eup. I 13 (100) — eup. I 145 (167) — [Theophr.] IX 9, 1.) [*](1 δὲ καὶ OE κοπεὶς] θλαοθεὶς Orib. E (corr. E2) 2 πιεστῆρι CDiE (corr, E2) post πιεστηρίφ haec habet καὶ μετὰ τὸ συστραφῆναι ἡλίσαντες ἀποτίθεται ἐν C: καὶ ἐκπιάζοντας, μετὰ δὲ τὸ συστραφῆναι ἀποθέσθαι N δεήσει] δεῖ E ἠλιώσαντας Orib.: ἡλιάσαντας E: ἡλιάσαντα Di: λεάναντας O: et sole siccatum reponitur vase fictili Dl 4 ἀνιέμενον RE (corr. E2) post γένεται eras. καὶ E2 τὸ post αὐτῶν colloc. Orib. ὥσπερ καὶ ὁ φλοιὸς FH (ὥσπερ eras. H2) 5 δὲ om. NOrib.FH διαβληθεὶς] διατρηθεὶς Orib.: ἐμβλη- θεὶς C κρεμνῶται Orib.: κρεμνάται E: κρεμμᾶται R 6 ἄχρι τρίτου om. R: μέχρι τρίτου Orib, 7 ὑλίσαντες Orib. ἀγρυπνίῶν R: ἀγρύπνων: O περιοδυ- νόντων καὶ ἀγρυπνούντων Orib. 8 περιοδυνούντων E καὶ (aIt.)] ἢ N ἀναισθησίαν βούλονται ποιῆσαι καιομένων ἢ τεμνομένων (κ. ἢ τ. om. N)R 9 ἢ] καὶ Orib. ποιεῖσθαι Orib. 10 ποθεὶς — πλῆθος om. N : ποθεὶς ὡσεὶ δύο ὀβολοὶ post χολήν transpos. C ὁλκῆς πλῆθος] πλῆθος ὀλκῆς FH: πλῆθος Di: ὁλκὴ E 11 ἄνω μέλαιναν χολήν Di ὡς ἐλλέβορος om. C πλείω PVHE (corr. E2): πλεῖον δὲ ποθὲν R 12 μίγνυται δὲ καὶ RE 13 καὶ καθʼ ἐαυτὸν E 14 ἡμιώβολον ODi: ἡμιωβόλιον reliqui ἐξάγει C 15 τε] δὲ RE βαλάνου RFHDi προστεθεὶς R: παρατεθεὶς E: ὑποτεθεὶς reliqui 16 ἐλέφαντας R συνεψομένη γὰρ ἡ ῥίζα αὐτῷ ἐπὶ ὥρας Ϛ εὔπλαστον τὸν ἀσθενοῦντα καὶ εὐσχη μάτιστον ἀποτελεῖ C ἑαυτῇ ὥρας τρεῖς N: αὐτῷ ἐπὶ //// (ἓξ eras. E2) ὥρας καὶ ἑψηθεῖσα καὶ εὔπλαστον ///////, (c. 14 litt. eras. E2) αὐτὸν E 17 αὐτὸ NV τις om. Ν βούλη N: βουληθεῖ (λη in ras.) E2 παρασκευάζει NE)

5 ἡ δὲ ῥίζα λεία σὺν ὄξει ἐρυσιπέλατα ἰᾶται, πρὸς δὲ ἑρπετῶν πληγὰς σὺν μέλιτι ἢ ἐλαίῳ ποιεῖ, σὺν ὕδατι δὲ χοιράδας καὶ φύματα διαχεῖ καὶ ἄρθρων πόνους παύει μετʼ ἀλφίτων. σκευάζεται δὲ καὶ δίχα ἑψήσεως οἶνος ἐκ τοῦ φλοιοῦ τῆς ῥίζης· δεῖ δὲ ἐμβάλλειν μνᾶς τρεῖς εἰς μετρητὴν οἴνου γλυκέος διδόναι τε ἐξ αὐτοῦ κυάθους τρεῖς τοῖς μέλλουσι τέμνεσθαι ἢ καίεσθαι, ὡς προείρηται· οὐ γὰρ ἀντιλαμβάνονται τοῦ ἀλγήματος διὰ τὸ καταφέρεσθαι.

6 τὰ δὲ μῆλα ἐσθιόμενα καὶ ὀσφραινόμενα καρωτικά καὶ ὁ ἐξ αὐτῶν χυλός· πλεονασθέντα δὲ καὶ ἀφώνους ποιεῖ, τὸ δὲ σπέρμα τῶν μήλων ποθὲν ὑστέραν καθαίρει, προστεθὲν δὲ μετὰ θείου ἀπύρου ῥοῦν ἵστησιν ἐρυθρόν. ὀπίζεται δὲ περιχαρασσομένης τῆς ῥίζης θολοειδῶς καὶ τοῦ συρρέοντος εἰς τὴν κοιλότητα συλλεγομένου· ἔστι δὲ ἐνεργέστερος τοῦ ὀποῦ ὁ χυλός. οὐκ ἐν παντὶ δὲ τόπῳ φέρουσιν ὀπὸν αἱ ῥίζαι· ὑποδείκνυσι δὲ τὸ τοιοῦτον ἡ πεῖρα.

7 ἱστοροῦσι δέ τινες καὶ ἑτέραν μώριον φυομένην ἐν παλισκίοις [*](4 SIM.: D. eup. I 116 (151) — [Theophr.] l. s. Pl. XXVI 121 eup. I 169 (181) — Pl. XXV 150 — Pl. XXVI 24. eup. I 154 (172) — Pl. XXVI 93 — [Theophr.] l. s. Pl. XXVI 104. 105. eup. I 235 (217) — Pl. XIV 111. eup. I 12 (99)— Pl. XXV 150. eup. I 11 (99)— Pl. XXVI 156 eup. II 77 (290)— Pl. XXVI 157 eup. II 83 (295).) [*](17 EXC.: Orib. XI s. v. (ὀπίζεται — αἱ ῥίζαι).) [*](17 SIM.: Pl. XXV 149 — 21 D. eup. I 11 (99).) [*](2 ἐκ R: ἐπὶ reliqui 3 καὶ (alt.) om. R καὶ χοράδας E 4 παρατρι- βομένη C: παρατρίμματά τε ἀπουλοῖ ἐφʼ ἡμέρας E: adfrictionibus itineris opi- tulatur Dl at cf. D. eup. I 116 (151) μανδραγόρας ἐπὶ ἡμέρας δ΄ (λ΄ ed.) παρα- τριβδμενος (sc. στίγματα αἴρει) τε om. R ἡσυχῆ om. NE ἐπὶ ἡμέρας δ΄ C: ἐπὶ ἡμέρας ἕξ N: ἐπὶ ἡμέρας δ΄ D. eup. l. s. 5 τοῦ ἕλκους E: τοῦ ἑλκοῦν RDiH2 καὶ om. RDi ταριχευθέντα Rdi 6 τὰς om. P: αὐτὰς τὰς χρείας V σὺν ὄξει λεία Di 7 ποιεῖ addidi 8 διαχεῖ καὶ διφορεῖ E 10 βάλλειν R 11 κυάθων δυοῖν (δύο N: γ E) πλῆθος RE 12 ἢ καίεσθαι om. RE: κλίεσθαι P: κυλίεσθαι V 14 μὴ ὀσφραινόμενα N post ὀσφραινόμενα add. καὶ ἐκθλιβό- μενα E καρωτικά ἐστι C 15 μήλων] φύλλων F 16 μετʼ ἀπύρου θείοῦ HDi 17 καὶ ὀπίζεται δὲ E περιχαραττομένης ROrib.EDi θολοειδῶς Orib.: θνλοει- δῶς C: θαλοιδῶς N: πολυειδῶς reliqui 19 δὲ post τόπῳ transpos. H 20 αἱ ῥίζαι ὀπὸν FH τοιοῦτο N 21 nov. cap. incip. DIDi (cum tit. περὶ μωρίου num. cap. omisso): cap. om. RVOrib.: marg. add. γ P (pr. m.) τινες om. FHADi ἑτέραν ταύτην μώριον ἢ καὶ μανδραγόραν· φυομένη μὲν E μώριον λεγομένην Di)