De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

60 ἱερὰ βοτάνη, οἱ δὲ περιστερεῶνα ἐκάλεσαν· ῥάβδους [*](59 RV: περιστερεὼν ὀρθός· οἱ δὲ τρυγόνιον, οἱ δὲ βούνιον, οἱ δὲ ἱερὰ βοτάνη, οἱ δὲ φιλτροδότις, Αἰγύπτιοι πεμψεμπτέ, προφῆται Ἥρας δάκρυον, οἱ δὲ αἷμα γαλῆς, οἱ δὲ αἷμα Ἑρμοῦ, Ῥωμαῖοι κρίστα γαλλινάκια, οἱ δὲ φερράρια, οἱ δὲ ἡρκουλάνια, οἱ δὲ ἐξουπέραν, οἱ δὲ ματρικάλις, οἱ δὲ ἕρβα παλουμβάρις, οἱ δὲ ἕρβα σαγγυνάλις.) [*](1 SIM.: Pl. XXVI 155 D. eup. II 71 (285) — Pl. l. s. 121 eup. I 169 (182) — Pl. l. s. 144 eup. I 200 (197).) [*](5 SIM.: Pl. XXV 105 (ex I. B.).) [*](5 EXC.: Ps. D. de h. f. 54 (═ A. Mai l. s. VII 457); Isid. XVII 9, 55 (e D. lat.); carm. de h. 5; Ps. Ap. 4 cf. Aet. I s. v. (ex Archig.).) [*](1 φύλλα λεῖα RE χορείῳ] ὑείῳ RE: absungia porcina Dl: χηνείῳ D. eup. II 71 (285) νεαρῷ om. R 2 προστιθέντας N: προστιθέναι C ἀνωδύνους ὑστέρας περιποιεῖν N: ἐν ἀνωδυνίαις ὑστέρας ποιεῖ (superscr. περι man. (alt.) C: ἀνοδυνίας ὑστέρας περιποιεῖν E 3 καταπλασθεῖσα] sc. ἡ πόα (inconc. dictio)) [*](5 num. cap. φλβ ODi: νη E tit. περὶ ἱερᾶς βοτάνης PHA: περὶ ὑπτίου περιστερεῶνος Di περιστερεών ὕπτιος RDi initio cap. syn. e R add. Di: post ἐκάλεσαν A: mg. H2 βοτάνη ἡ λεγομένη παρὰ λατίνοις λακραιμώνια V οἱ δὲ περιστερεὼν ὕπτιος, οἱ δὲ περιστερεῶνα ἐκάλεσαν A: οἱ δὲ περιστεριῶνα, οἱ δὲ περιστέριον ἐκάλεσαν E περιστεωνα P: οἱ δὲ ῥωμαῖοι περιστερεώναν V ῥαβδία ἀνίησιν πηχυαία ἢ καὶ μείζονα R) [*](6 C fol. 267v (membrana detrita): N 119 mg. add. N (m. rec.) peristereon ortos. verbena cf. Pl. XXV 105 nostri verbenacam vocant Isid. XVII 9 55 Ps. D. d. h. f. 54 τρυγόνιον NDi carm. de h. 56: τρυγώνιον C: τριγόνιον H: trigonos Ps. Ap. 65: trigonion Ps. Ap. 4 βούνιον] βωύνειον A: bonion Ps. Ap. 65 7 hierobotanin Ps. Ap. l. s. (hieran botanen Ack.) φιλτροδότης HADi cf. D. III 134: peltodotes Ps. Ap. (philtrodoten Ack.) cf. carm. de h. 60. 69 πενψεμπτε N: πεμ᾿ ψεμ᾿ τε C: πεμψεμπτέ HDi: πεμψεταί A: egyrtii tiabsenti Ps. Ap. (pempsempte Ack.) 8 αἶμα γαλῆς] emagallis (emegallis L1) Ps. Ap. (haemagales Ack.) cf. D. III 134 9 κρυσταγαλλινακια R: κρυσταγαλινάκια DiA: κρισταγαλινάκια H: itali dicunt crisgallinacia Ps. Ap. cf. Pl. XXVII 40 (folia serrata sunt ut crista galli) φεράρια NHA: φέρια Di: alii ferrariam vocant Ps. Ap.: „Eisenkraut“ hodie vocatur οἱ δὲ ἡρκουλάνια om. AHDi: alii herculaniam vocarunt Ps. Ap. Ack.) 10 οἱ δὲ ἐξ. post οἱ δὲ ματρ. transpos. HADi ἐξουπέραν HADi: exupera matricalis Ps. Ap. τριξαλις libri: correxi coll. Ps. Ap. οἱ δὲ ἔρβα παλουμβάρις om. HADi: columbina Ps. Ap. 11 σανγυναλις RH: σανγουνάλις Di: om. A: punice dicitur sanguinaria Ps. Ap. 4 (L) in fine add. οἱ δὲ περιστερεὼν ὀρθός A)

214
ἀνίησι πηχυαίους ἢ καὶ μείζονας, γωνιοειδεῖς, γονατώδεις, περὶ ἃς τὰ φύλλα ἐκ διαστημάτων ἐοικότα δρυί, πλὴν στενώτερα καὶ ἧττον ἐντετμημένα δὲ τὰ κύκλῳ, ὑπόγλαυκα, ῥίζαν δὲ ὑπομήκη, λεπτήν.

ταύτης τὰ φύλλα καὶ ἡ ῥίζα ποτιζόμενα μετ᾿ οἴνου καὶ καταπλασσόμενα ποιεῖ πρὸς ἑρπετῶν δήγματα, πρὸς δὲ ἴκτερον τὰ φύλλα ὅσον δραχμή μία μετὰ λιβανωτοῦ | τριωβόλου σὺν οἴνου παλαιοῦ θερμοῦ κοτύλῃ μιᾷ νήστει ἐφ᾿ ἡμέρας τέσσαρας [*](60 RV: περιστερεών ὕπτιος· οἱ δὲ ἱερὰν βοτάνην, οἱ δὲ ἠριγένειον, οἱ δὲ χαμαίλυκος, οἱ δὲ σιδηρῖτις, οἱ δὲ κουρῖτις, οἱ δὲ Φερσεφόνιον, οἱ δὲ Διὸς ἠλακάτη, οἱ δὲ δίχρωμον, οἱ δὲ κόλλησις, οἱ δὲ κυπάρισσος, οἱ δὲ Δημητριάς, Αἰγύπτιοι πεμφεμφθάμ, Πυθαγόρας ἐρυσίσκηπτρον, Ῥωμαῖοι κιγκιννάλις, οἱ δὲ βερβήνακαμ, οἱ δὲ λουστράγω, οἱ δὲ κολουμβίνα, οἱ δὲ οὐερτιπήδιουμ.) [*](5 SIM.: Nic. Th. 860 (ex Apollod.) Pl. XXV 107 D. eup. II 115 (315) — Pl. XXVI 123 eup. II 56 (267).) [*](9 SIM.: Ps. Ap. 4 (unde Ps. Orib. I 53).) [*](1 γονατώδεις addidi e Ps. D. de h. f. tetragona et crebris locis nodosa (geniculorum mentio fit in extr. cap.) 2 αἶς C: ἧς V 3 καὶ ἧττον om. R: ἥττονα libri: correxi δὲ τὰ om. RE: δὲ seclusi ὑπόγλυκα PV: sapore subdulci Ps. D. de h. f.: flos glaucus (errore) Pl. 4 λευκὴν λεπτήν N: λεπτὴν δὲ ῥίζαν ὑπομήκη λευκήν E post λεπτὴν add. ἄνθη πορφυρᾶ λεπτά RADi: marg. add. H2 6 ἑρπετὸν F: ἕρπιτας καὶ ἐρυσιπέλατα E: ἑρπετὰ reliqui: correxi πρὸς ἴκτερον δὲ HA 7 δραχῆς ὁλκὴ R: ἀλκὴν Di σὺν οἴνῳ παλαιῷ θερμῷ νήστει ἐπὶ ἡμέρας R: σὺν οἴνω παλαιῶ θερμῶ κοτύλης μιᾶς νήστης E 8 θερμοῦ om. HADi: vini veteris calidi libra Ps. D. de h. f. κο μιᾶι PF τέσσαρας RPVDl: μ΄ FHADi: ἐπὶ δ΄ ἢ Ϛ΄ ἡμέρας D. eup. II 56 (267)) [*](9 C fol. 268v (charta laesa): N fol. 119 mg. add. N (man. rec.) peristereon yptios. verbena βοτάνην om. NHA: a grecis dicitur hierobotanen Ps. Ap. 10 ἠριγένειον A: ἠριγένιον reliqui cf. Hes. s. v. χαμαίλυκον Di σιδηρῖτιν Di: Romani dicunt sideritis Ps. Ap. κουρῖτιν Di: κουρίτην A: κουρί H 11 prophete dicunt perseforiom Ps. Ap. δισηλακατη C: διὸς ἠλακάτην Di: διὸς ἠλεκάτη A: diosatim Ps. Ap. δίχρωμον] panchromon Ps. Ap. 12 κάλλησις R: κάλησις HA: κάλησιν Di: collesis Ps. Ap. (propter effectum): correxi ἱππαρισσος C: ἱππάρισος NHA: ἱππάρισον Di: correxi coll. Ps. Ap. ciparissus (cyperissus L) δημητριάδα Di: tusci dicunt demetrias Ps. Ap. πεμφενφθαν NH (pro ν alt. μ): πενφενφθάμ A: πεμφθενφθάμ Di: penpethar Ps. Ap. cf. D. IV 59 13 pitagoras erisceptron Ps. Ap. κιγκιναλίς HADi cf. Ps. Ap. 52 (Ack.): syn. sequ. om. HADi 14 verbenaca Pl. XXV 105 Isid. XVII 9 55 Ps. D. de h. f. l. s.: verminacia Ps. Ap. (verbenacam Ack.) cf. Pl. Sec. I 16 (31, 1 Rose) ΟΥϹΤΡΑΓω C: lustrago Ps. Ap. campani (captipani libri) eam vocant columbrinam Ps. Ap. ΟΥΕΡΠΙΔΙΟΝ C: ΟΥΕΡΠΙΔΙΟΥΜ N: vertipedium Ps. Ap.)

215
πινόμενα, οἰδήματά τε χρόνια καὶ φλεγμονὰς τὰ φύλλα ἐπιπλασθέντα πραΰνει καὶ ῥυπαρὰ ἕλκη καθαίρει.

ἀφεψηθεῖσα δὲ 2 ὅλη ἐν οἴνῳ ἐσχάρας τὰς ἐν παρισθμίοις περιρρήττει, καὶ νομὰς τὰς ἐν στόματι ἀναγαργαριζομένη ἐφίστησι, ῥαινόμενόν τε ἐν συμποσίῳ τὸ ἀπόβρεγμα εὐδιαγωγοτέρους ἱστορεῖται ποιεῖν. δίδοται δὲ τριταίζουσι πιεῖν τὸ τρίτον γόνυ ἀπὸ τῆς γῆς σὺν τοῖς περικειμένοις φύλλοις, τεταρταίζουσι δὲ τὸ τέταρτον. καλεῖται δὲ ἱερὰ βοτάνη διὰ τὸ εὐχρηστεῖν ἐν τοῖς καθαρμοῖς εἰς περιάμματα.