De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

64 σμύρνα δάκρυόν ἐστι δένδρου γεννωμένου ἐν Ἀραβίᾳ, ὁμοίου τῇ Αἰγυπτιακῇ ἀκάνθῃ, οὗ ἐγκοπτομένου ἀπορρεῖ τὸ δάκρυον εἰς ὑπεστρωμένας ψιάθους, τὸ δὲ τῷ στελέχει περιπήγνυται. καὶ λέγεται δὲ αὐτῆς ἡ μέν τις πεδιάσιος λιπαρά, ἧς πιεζομένης ἡ στακτὴ λαμβάνεται, ἡ δέ τις Γαβιρέα λιπαρωτάτη ἐν εὐγείοις καὶ λιπαροῖς τόποις γεννωμένη, ἣ καὶ πολλὴν ἀνίησι τὴν στακτήν. πρωτεύει δὲ ἡ Τρωγλοδυτική, καλουμένη ἀπὸ τῆς γεννώσης αὐτὴν χώρας, ὑπόχλωρος οὖσα καὶ δηκτική, διαυγής· λέγεταί τις καὶ λεπτή, μετὰ τὴν Τρωγλοδυτικὴν ἐναριθμουμένη, ἐνάπαλος οὖσα ὡς τὸ βδέλλιον, ὑπόβρωμος τῇ ὀσμῇ, ἐν εὐηλίοις τόποις γεννωμένη.

ἡ δέ τις καυσαλὶς λεγομένη 2 ὑπέρωρος, μέλαινα, κάτοπτος, ἡ δὲ χειρίστη ἐν ἁπάσαις ἐργασίμη καλεῖται, ψαφαρὰ καὶ ἀλιπής, δριμεῖα, κομμίζουσα [*](3 SIM. Pl. XIII 14 cf. XII 129.) [*](6 SIM. Theophr. h. pl. IX 4, 3sq. de od. 21. 29, 32; Pl. XII 36sq. (e Iuba); Strab. XVI 782; [Arr.] peripl. m. E. 24.) [*](6 EXC. Orib. XII s. v. (σμύρνα — ἄχρηστος, γίνεται δὲ καὶ — αὐτά); Orib. t. V 77 D. (unde Aet. II 196); Gal. XII 127 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Isid. XVII 8, 4 (cf. Sol. 33, 149 M.); Gal. XIV 68.) [*](3 num. cap. ξγ QDi: χθ΄ Dl 4 πλεῖον Q: πλέον reliqui 5 post δύναμιν ex Aet. I s. v. ἔλ. ἰασμέλαιον add. Di cap. ξγ΄ περὶ ἰασμίνου· ἡ δὲ καλουμένη ἰάσμη παρὰ Πέρσαις σκευάζεται ἐκ τῶν ἀνθῶν τῶν λευκῶν τοῦ ἰοῦ, τούτων οὐγγίων β΄ ἐμβαλλομένων Ἰταλικῷ ξέστῃ σησαμίνου ἐλαίου καὶ ἀμειβομένων ἤγουν ἀλλασσομένων ὡς ἐπὶ τοῦ κρινίνου εἴρηται. ἡ δὲ τούτου χρῆσις παρὰ τὰς ἑστιάσεις εὐωδίας ἕνεκα παρὰ Πέρσαις παραλαμβάνεται. ἁρμόζει δὲ καὶ ὅλῳ τῷ σώματι κατὰ τὰ λουτρὰ ἐπὶ τῶι θερμασίας καὶ χαλάσεως δεομένων σωμάτων. βαρυτέραν δὲ ἔχει τὴν εὐωδίαν, ὡς πολλοὺς αὐτῆς μηδὲ (μή p) ἡδέως ἀντιλαμβάνεσθαι) [*](6 num. cap. ξδ QDi: cap. om. Dl 7 ὅμοιον Orib.Di ἐκκοπτομένου Da 8 ὑπεστρωμένους Orib. ἐπὶ τῷ στελέχει Orib.Di περιπηγνύμενον κάλλιον Orib. 9 καὶ λέγεται] καλεῖται Orib. δὲ om. HDiDa τις] τῆς F πεδιάσιμος Di 10 πιεζουμένης Orib. σάβιρα Orib.: γαβιρέα reliqui: ἀβειρμιναία [Arr.] l. s.: Γαβιραία coni. Muell. (GGM I 275) 11 ἥτις Orib. 12 τὴν om. QDa 13 οὖσα post δηκτική colloe. Di: καὶ διαυγὴς οὖσα (om. δηκτική) Orib. 14 συλλέγεται HDiDa fort. δέ τις ἀριθμουμένη Orib.Di 15 ἐνάπαλλος Hp οὗσα om. Drib.FDiDa 16 καύσαλις Orib.: καυκαλὶε reliqui: correxi coll. Hes. s. v. καυσαλίς· ἡ μέλαινα καὶ ὑπέρυθρος (fort. ὑπέρωρος))

58
τῇ ὄψει καὶ τῇ δυνάμει, καὶ ἡ Μιναία δὲ καλουμένη ἀποδόκιμος. καὶ πιέσματα δὲ ἐξ αὐτῶν γίνεται, ἀπὸ μὲν τῶν λιπαρῶν εὐώδη καὶ λιπαρά, ἀπὸ δὲ τῶν ξηρῶν ἀλιπῆ καὶ οὐκ εὐώδη, ἄτονα δὲ διὰ τὸ προσειληφέναι ἔλαιον εἰς τὴν ἀνάπλασιν. δολίζεται δὲ κόμμει βραχέντι σμύρνης ἀποβρέγματι καὶ μειγνυμένῳ.

3 ἐκλέγου δὲ τὴν νέαν, ψαθυράν, κούφην, ὁμόχρουν πανταχόθεν καὶ τὴν ἐν τῷ θλασθῆναι ἔνδοθεν λευκὰς ὀνυχοειδεῖς ἔχουσαν διαφύσσεις λείας, μικρόβωλον δὲ καὶ πικράν, εὐώδη, δριμεῖαν, θερμαντικήν. ἡ δὲ βαρεῖα καὶ τῇ χρόᾳ πισσώδης ἐστὶν ἄχρηστος.

δύναμιν δὲ ἔχει θερμαντικήν, καρωτικήν, κολλητικήν, ξηραντικήν, στυπτικήν· μαλάσσει δὲ καὶ μήτραν μεμυκυῖαν καὶ ἀνα στομοῖ, ἄγει δὲ καὶ ἔμμηνα καὶ ἔμβρυα συντόνως σὺν ἀψινθίῳ ἢ θέρμων ἀποβρέγματι ἢ πηγάνου χυλῷ προστεθεῖσα. λαμβάνεται δὲ ἀντὶ καταποτίου μέγεθος κυάμου πρὸς βῆχα χρόνιον καὶ ὀρθόπνοιαν καὶ πλευρᾶς πόνον καὶ θώρακος, ῥύσιν τε κοιλίας καὶ δυσεντερίαν.

4 λύει δὲ καὶ ῥίγη πρὸ δύο ὡρῶν τῆς ἐπιβολῆς μετὰ πεπέρεως καὶ ὕδατος τὸ μέγεθος κυάμου ποθεῖσα, ἀρτηρίας τε τραχύτητα καὶ δασυσμοὺς φωνῆς ἀποκαθίστησιν ὑποτιθεμένη τῇ γλώττη καὶ ἀποχυλιζομένη. κτείνει δὲ καὶ ἕλμινθας καὶ πρὸς δυσωδίαν στόματος διαμασᾶται, πρὸς δὲ μασχαλῶν μετὰ στυπτηρίας ὑγρᾶς διαχρίεται. σὺν οἴνῳ δὲ καὶ ἐλαίῳ διακλυζομένη ὀδόντας καὶ οὖλα κρατύνει κολλᾷ δὲ καὶ τὰ ἐν τῇ κεφαλῇ τραύματα ἐπιπασσομένη, καὶ τὰ τεθλασμένα ὦτα καὶ ἐψιλωμένα ὀστᾶ ἰᾶται σὺν κοχλίου σαρκὶ ἐπιχριομένη, καὶ τὰ πυορροοῦντα τῶν ὤτων καὶ φλεγμαίνοντα σὺν [*](11 SIM. Cels. V 2. 8. D. eup. II 78 (292) II 31 (241) II 39 (252) II 47 (259) II 22 (235) I 84 (136 cf. Pl. XXV 175) I 113 (149) I 78 (133) I 162 (177) I 66 (126) I 60 (123) I 122 (154) I 96 (141) I 7 (97).) [*](1 τῇ pr.] καὶ Orib. ἀμιννέα FDi: ἀμινέα Orib.: ἀμμινέα Da: ἀμηναία H: σμύρνη Ἀμιναία Gal. XII 834. 835. 867: correxi coll. Gal. XIV 68 ἔνιοι δ᾿ αὐτὴνὀνομάζουσι Μιναίαν ἀπὸ χωρίου, καθʼ ὃ γεννᾶσθαί φασι τὴν καλλίστην cf. Foes. Oec. Hipp. s. v. ἀδόκιμος Di 2 πίεσμα Da 3 λιπαρά] πικρά Orib. (corr. O2) 4 ἄτονα δὲ Orib.: ἄτονος reliqui μὴ προσειληφέναι HDi: μὴ superscr. F (m. rec.?) 6 ψαφαράν Di 7 τὴν om. Orib.Di 8 δὲ] τε. Orib.Di 9 ἡ δὲ — θερμαντικήν om. H 14 ἢ (pr.) Di: καὶ reliqui cf. D. eup. II 78 (292) 15 χρονίαν H 16 ῤύσιν F: λύσιν reliqui 17 δυσεντερίαν F: δυσεντείας reliqui post δυσ. add. καὶ νεφριτικὰ ὡς τὸ θδέλλιον Spr.: om. libri post δίγη add. ἐπιπολὺ H: ἐπιπολὺ τεταρταῖα Spr. 18 τὸ om. H 21 ἕλμειθας F: fort. ἕλμεις 22 post μασχαλῶν add. πόνους HDiDa: at δυσωδίαν supple coll. D. eup. I 113 (149) διατίθεται Da 24 ἐπιπλασσομένη Da)

59
μηκωνίῳ καὶ καστορίῳ καὶ γλαυκίῳ.

πρὸς δὲ ἰόνθους μετὰ 5 κασσίας καὶ μέλιτος ἐπιχρίεται, λειχῆνάς τε ἀποσμήχει σὺν ὄξει, καὶ τρίχας ῥεούσας μετὰ λαδάνου καὶ οἴνου καὶ μυρσινίνου καταχριομένη ῥώννυσι. πραύνει δὲ καὶ τοὺς χρονίους κατάρρους διαχριομένων πτερῷ τῶν μυξωτήρων· πληροῖ καὶ τὰ ἐν ὀφθαλμοῖς ἕλκη καὶ καθαίρει τὰ λευκώματα καὶ τὰ ἐπισκοτοῦντα ταῖς κόραις καὶ τραχώματα σμήχει. γίνεται δὲ καὶ λιγνὺς ἐξ αὐτῆς ὁμοίως τῇ ἐκ τοῦ λιβάνου, ὡς ὑποδείξομεν (I 68), ἁρμόζουσα πρὸς τὰ αὐτά.